Αναζήτηση..
|
|
Το ερώτημα που θέτει ο τίτλος του αφιερώματος: για τις πιθανότητες ενός ευτυχή ή ταραχώδη γάμου μεταξύ σοσιαλδημοκρατίας και φιλελευθερισμού είναι παραπλανητικό. Το μυστήριο δυστυχώς ή ευτυχώς έχει τελεστεί εδώ και καιρό. Μπορεί κάποιος να το εντοπίσει χρονικά στη μετα-ψυχροπολεμική εποχή, όταν η Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία αναγκάστηκε να αποποιηθεί όχι μόνο κάθε ιδεολογική συγγένεια με τον υπαρκτό σοσιαλισμό, αλλά συχνά και με την γενικότερη παράδοση του σοσιαλισμού και να στραφεί προς το λεγόμενο κέντρο. Αλλά ίσως θα άξιζε τον κόπο να υιοθετούσε κανείς και μια πιο ριζοσπαστική γενεαλογία, να ισχυριστεί ενδεχομένως ότι ο γάμος ήταν κατά κάποιο προσυμφωνημένος, ότι η ίδια η γένεση της σοσιαλδημοκρατίας μπορούσε να συμβεί μόνο μέσω ενός μερικού ασπασμού φιλελεύθερων αξιών. Αυτές οι φιλελεύθερες αξίες μπορούν με την ίδια οπτική να εντοπιστούν ακόμα και στον σοσιαλισμό του Μαρξ.
διαβάστε περισσότερα…
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία είναι ο λαϊκισμός, είτε αν προέρχεται από την δεξιά, την ακροδεξιά, ή ακόμα και από την αριστερά. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να είναι σκληρή με τον λαϊκισμό αλλά και σκληρή με τα αίτιά του. Η πρόσφατη περιπέτεια της Ολλανδίας αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη για το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για την αντιμετώπιση του λαϊκισμού: είναι η εγκατάλειψη της έννοιας της πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Η επιλογή είναι σκληρή, αλλά νομίζω ότι η έννοια της πολυπολιτισμικότητας έχει και συνεχίζει να προκαλεί πολλά δεινά και σύγχυση, τόσο στους μετανάστες όσο και στους πολίτες των χωρών υποδοχής.
διαβάστε περισσότερα…
Η παράλληλη κρίση των μοντέλων της σοσιαλδημοκρατίας και του φιλελευθερισμού στη μεταβιομηχανική εποχή οδηγεί στην αναζήτηση θεωρητικά λειτουργικών τρόπων υπέρβασής της. Η προσέγγιση της «φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας» δεν συνίσταται στη πραγματιστική σύγκλιση στο μέσο των δύο ρευμάτων, αλλά αντίθετα εδράζεται στη διαλεκτική σύνθεση ανάμεσα στον δημοκρατικό σοσιαλισμό και τον κλασσικό φιλελευθερισμό, η οποία προϋποθέτει την επαναβεβαίωση των αφετηριακών παραδοχών και των ηθικών-αξιακών πλαισίων τους.
διαβάστε περισσότερα…
Στο ερώτημα ποιες είναι οι προοπτικές συνεργασίας μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλδημοκρατίας, η απάντησή μου είναι διττή. Στο πρώτο μέρος, υποστηρίζω ότι, ναι, αν αναλογιστούμε τα σημερινά προβλήματα στις δυτικές χώρες, οι προοπτικές για συζυγικούς δεσμούς μεταξύ αυτών των δυο δογμάτων και πρακτικών είναι πράγματι λαμπρές. Στο δεύτερο μέρος, επαναβεβαιώνω αυτή την άποψη σε σχέση με τα παγκόσμια προβλήματα. Δυστυχώς, όμως, φαίνεται ότι μπροστά στα τελευταία, η προσπάθεια να γίνουν οι επιταγές της ελευθερίας και της ισότητας πραγματικά οικουμενικές θα αποτύχει. Ως αποτέλεσμα, ο γάμος μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλδημοκρατίας, αντί να αποτελεί υπόδειγμα αξιοπρεπούς και μεγαλόψυχου συζυγικού ζευγαριού, μετατρέπεται σε μια ηθικά αμφισβητήσιμη, γκανγκστερικού τύπου συμπαιγνία ενάντια στους αποκλεισμένους και τους φτωχούς των χωρών του Τρίτου Κόσμου.
διαβάστε περισσότερα…
Το γνωστό απόφθεγμα ότι η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση υποσκάπτει τις σοσιαλδημοκρατίες, ιδίως στα εξαρτώμενα κράτη του παγκόσμιου Νότου, είναι λανθασμένο. Μελετώντας σοσιαλδημοκρατικού τύπου πολιτικές παρεμβάσεις στην Κόστα Ρίκα, τον Μαυρίκιος, τη Χιλή και την Κεράλα βλέπουμε ότι αυτές οι περιοχές όχι απλώς διατήρησαν ή ακόμα και βελτίωσαν τα κοινωνικά τους επιτεύγματα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, αλλά (με την μερική εξαίρεση της Κεράλα) προώθησαν, ταυτόχρονα, την ανταγωνιστική θέση τους διαφοροποιώντας τις εξαγωγές τους.
διαβάστε περισσότερα…
Η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να διαφοροποιηθεί από τις καθαρά φιλελεύθερες προσεγγίσεις, όπως πρέπει και να μάθει από αυτές. Επίσης οφείλει να θυμάται τη σημασία του κράτους και των διεθνών μορφών πολιτικής, από τις οποίες λείπει η έντονη προώθηση της παγκοσμιοποίησης. Πρέπει να διατηρήσει λίγο από το σκεπτικισμό για τις δυνατότητες του διαλόγου στα κοσμοπολίτικα φόρα και να συνειδητοποιήσει τη σημασία του κράτους και της πολιτικής της σύγκρουσης.
διαβάστε περισσότερα…
H κρίση που διέπει το συνδικαλιστικό κίνημα της Βρετανίας και σε κάποιο βαθμό αυτό των περισσοτέρων Ευρωπαϊκών χωρών έχει τις ρίζες του στην απαίτησή του για ελεύθερη διαπραγματευτική ισχύ. Αυτή η μαξιμαλιστική απαίτηση το καθιστά απλά έναν από τους παράγοντες της ελεύθερης αγοράς. Η εποπτεία της αγοράς εργασίας μέσω του συνδικαλισμού είναι εφικτή για μία κεντροαριστερή κυβέρνηση αλλά προϋποθέτει την μετάλλαξη του συνδικαλιστικού κινήματος όχι μόνο για τον στόχο της επιτυχούς εκπροσώπησης των εργαζομένων αλλά και για την ίδια του την επιβίωση.
διαβάστε περισσότερα…
Είναι προβληματικό μια σοσιαλδημοκρατία να εμφανίζεται επαρκής εσωτερικά, χωρίς να έχει κανενός είδους προοδευτική παγκόσμια δέσμευση. Οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις είναι εκείνες που μπορούν να πετύχουν μια συναίνεση γύρω από ορισμένες αρχές παγκόσμιας αναδιανομής, που συνεπάγονται υποστήριξη για ένα ελάχιστο επίπεδο ζωής για όλους τους λαούς του κόσμου.
διαβάστε περισσότερα…
Ο καπιταλισμός έγινε αποδεκτός από τους σοσιαλδημοκράτες με περίπου τόσο ενθουσιασμό όσο είχαν πάντα οι φιλελεύθεροι, συχνά όμως έγινε αποδεκτός χωρίς πολλή κριτική. Το να λες ότι είσαι υπέρ του καπιταλισμού και των αγορών είναι τόσο κενό περιεχομένου σα να λες ότι αγαπάς τους ανθρώπους ή ότι σου αρέσει η μουσική. Το θέμα είναι ποιους ανθρώπους, ποιο είδος μουσικής και σε ποιες συνθήκες. Κι αν ο καπιταλισμός δεν έχει πια το ρόλο του αντιπάλου, ποιοι είναι οι εχθροί που ο σοσιαλδημοκράτης πρέπει να αντιμετωπίσει;
διαβάστε περισσότερα…
Η μοντέρνα Αριστερά δεν μπορεί να εκφραστεί μέσα από τη σοσιαλδημοκρατία αφού η τελευταία έχει αλλοιωθεί ανεπανόρθωτα από την αλληλεπίδρασή της με φιλελεύθερες ή νεοφιλελεύθερες πολιτικές και ιδεολογίες. Ο χώρος έκφρασης της μοντέρνας Αριστεράς θα είναι αναγκαστικά διεθνοποιημένος, χωρίς αυτό να σημαίνει την αποδοχή του οικονομικού φιλελευθερισμού που χαρακτηρίζει την πολιτική θεωρία του κοσμοπολιτισμού.
διαβάστε περισσότερα…