Tο 2014, μια ομάδα Ελλήνων που ζούσαν στο εξωτερικό επέστρεψε στην Ελλάδα στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης για να συμβάλει στη μετατροπή της πληθώρας των κοινωνικών προκλήσεων σε ευκαιρίες. Το The Future of Work είχε τη χαρά να συνομιλήσει με τον επικεφαλής της ΜΚΟ Οδύσσεια (https://odyssea.com/) και βραβευμένο αρχιτέκτονα και κοινωνικό επιχειρηματία, Τζέι Μέξη, σχετικά με το έργο που επιτελείται στην υποστήριξη νέων ευάλωτων ανθρώπων, προσφέροντας πρόσβαση σε ευκαιρίες κατάρτισης και απασχόλησης.
FoW: Τζέι σε καλωσορίζουμε! Μπορείτε να μας πείτε αρχικά πώς γεννήθηκε η ιδέα για την Οδύσσεια;
Τζέι Μέξης: Στο τέλος του 2014, την εποχή των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης αποφασίζω μετά από χρόνια σπουδών αρχιτεκτονικής και παραμονής στο εξωτερικό να επιστρέψω στην Ελλάδα. Σύντομα αφήνει το Λονδίνο και επιστρέφει και ο παιδικός μου φίλος και πολιτικός μηχανικός, Λουκάς Οικονομάκης και ενώνουμε δυνάμεις με στόχο να προσφέρουμε στους συμπολίτες μας πρακτικές λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα. Η Οδύσσεια ιδρύεται το 2016, και στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, κυριολεκτικά σηκώσαμε μανίκια καθώς η Οδύσσεια εκτέλεσε έργα σημαντικού αντικτύπου που ανταποκρίνονταν άμεσα στις ανάγκες της εποχής, όπως τη δημιουργία κοινωνικών κουζινών μέσα στο κίνημα αλληλεγγύης που συνεχίζουν ακόμη και σήμερα, έχοντας μαγειρέψει πάνω από 120,000 μερίδες σε αστέγους.
FoW: Ποια ήταν τα πρώτα έργα της Οδύσσειας και ποιος ο αντίκτυπός τους;
Τζέι Μέξης: Ένα εμβληματικό παράδειγμα των αρχικών προσπαθειών μας είναι η Lovest, ένα έργο μεταποίησης (recycling & upcycling) με σκοπό τη μετατροπή των μη ανακυκλώσιμων υλικών, που ήταν παραπροϊόντα των προσφυγικών ταξιδιών στις ελληνικές ακτές, σε μοναδικά προϊόντα αξίας. Με την αφαίρεση των 100,000 εγκαταλελειμμένων σωσίβιων στο νησί της Χίου, την ανακύκλωση 50 τόνων πλαστικού, και τη δημιουργία πάνω από 12,000 μοναδικών προϊόντων, λύσαμε ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα αλλά και προσφέραμε εργασία σε ανέργους.
Ένα από τα πρώτα προγράμματα της Οδύσσειας που άρχισε το 2017, ήταν και το Astrolab, το πρώτο FabLab (εργαστήριο ψηφιακής παραγωγής) για κοινωνική καινοτομία στην Ελλάδα. Παρείχε τεχνολογική εκπαίδευση και ανοιχτή πρόσβαση σε εργαλεία ψηφιακής παραγωγής ως μέσο ενδυνάμωσης ευάλωτων ομάδων.
FoW: Πώς λοιπόν εξελίχθηκε η Οδύσσεια από ένα κοινωνικό εργαστήριο ψηφιακής κατασκευής σε έναν οργανισμό που παρέχει επαγγελματική κατάρτιση και ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας;
Τζέι Μέξης: Η εκπαιδευτική πτυχή του Astrolab εξελίχθηκε ραγδαία σε ένα σύνολο προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, ανταποκρινόμενη στην αυξανόμενη ανάγκη της κοινωνίας για ένα μέσο ενσωμάτωσης ευάλωτων, αποκλεισμένων ομάδων. Η υψηλή ποιότητα των δεξιοτήτων που παρέχουν τα προγράμματα σύντομα προσέλκυσε τον επιχειρηματικό κόσμο και γέννησε την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα νέο τμήμα, το γραφείο απασχολησιμότητας.
Εχοντας αφετηρία την αναλυτική σκέψη των μηχανικών που βασίζεται σε δεδομένα, παρατηρούμε μέσα από δικές μας μελέτες τεράστια έλλειψη καινοτομίας στο ανθρωπιστικό τομέα όσο και ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ της τεχνικής εκπαίδευσης και των αναγκών της αγοράς εργασίας. Η πυξίδα μας σε αυτό το ταξίδι ήταν εξαρχής η αξία της ενδυνάμωσης ανθρώπων μακριά από οποιαδήποτε σχέση εξάρτησης, τόσο από ίδιο τον πάροχο, όσο και απά τη βοήθεια που παρέχεται. Η πρόσβαση σε δωρεάν τεχνική εκπαίδευση και η ποιοτική εργασία γίνονται οι βασικοί πυλώνες της Οδύσσειας και ο μοχλός αυτενέργειας ενός ατόμου.
Σήμερα, είμαστε μια διεπιστημονική ομάδα αποτελούμενη από 20 άτομα και 15+ εκπαιδευτικούς, προσφέροντας σε πάνω από 2,000 ανθρώπους το χρόνο εξατομικευμένη δωρεάν επαγγελματική κατάρτιση και υπηρεσίες απασχολησιμότητας. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ίσες ευκαιρίες στην κοινωνία, χρησιμοποιώντας τη γνώση για επαγγελματική αποκατάσταση και προσωπική ανάπτυξη. Το περιεχόμενο των υπηρεσιών είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς, τον παλμό της οποίας μας μεταφέρουν οι εταιρείες που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο συνεργατών μας.
FoW: Απευθύνεστε σε ευπαθείς ομάδες. Ποιο είναι το προφίλ των ευπαθών νέων που απευθύνονται στις υπηρεσίες της Οδύσσειας, και ποια κριτήρια πρέπει να πληρούν για να συμμετέχουν στα προγράμματα κατάρτισης;
Τζέι Μέξης: Στην Οδύσσεια, προσφέρουμε υποστήριξη σε νέους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση εργασίας. Απευθύνονται σε εμάς:
- Άνεργοι ή/και μακροχρόνια άνεργοι νέοι
- Νέοι χαμηλού εισοδήματος
- Αναλφάβητοι νέοι
- Άνεργες γυναίκες
- Αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών
- Μετανάστες ή/και Πρόσφυγες ή/και Αιτούντες Άσυλο
- ΑΜΕΑ
Κατά τη διαδικασία επιλογής, κάνουμε συνεντεύξεις με τους υποψηφίους, εξερευνούμε τις επαγγελματικές τους επιλογές και τα βήματα που θέλουν να ακολουθήσουν. Οι υποψήφιοι που πληρούν τα κριτήρια αξιολογούνται με ένα ψυχομετρικό τεστ, που μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους και τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Βασικό κριτήριο αποτελεί ο ζήλος για μάθηση και εργασία. Κάθε υποψήφιος συνεργάζεται με έναν εργασιακό σύμβουλο καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσής του και για 12 μήνες μετά την εύρεση εργασίας.
FoW: Λαμβάνοντας υπόψη τις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η πράσινη μετάβαση και η ψηφιοποίηση, πώς η Οδύσσεια επιλέγει και σχεδιάζει τα προγράμματα και τις υπηρεσίες που παρέχει;
Τζέι Μέξης: Οι βασικές υπηρεσίες της Οδύσσειας είναι οι εξής:
Υπηρεσία 1: Επαγγελματική κατάρτιση
Οι ωφελούμενοι παρακολουθούν δωρεάν μαθήματα κατάρτισης για να αποκτήσουν νέες επαγγελματικές δεξιότητες και να εξασφαλίσουν προοπτικές απασχολησιμότητας. Οι χώροι εκπαίδευσης είναι πλήρως εξοπλισμένοι, αλλά και αρκετά ευέλικτοι ώστε να επιτρέπουν την άμεση αναδιαμόρφωση μόλις προκύψει η ανάγκη για ένα νέο μάθημα. Οι συμμετέχοντες εγγράφονται στο μάθημα που ταιριάζει καλύτερα στην προσωπικότητα, τα ταλέντα και τις φιλοδοξίες τους. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν εξατομικευμένα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και εισαγωγικά εργαστήρια επαγγελματικού προσανατολισμού σε μια σειρά από επαγγελματικούς τομείς όπως Τουριστικά, Τεχνολογία, Επιχειρήσεις, Κατασκευαστικά, Φροντίδα ηλικιωμένων, Μπλε οικονομία.
Τα προγράμματα κατάρτισης σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και συνδιαμορφώνονται από έμπειρους επαγγελματίες του κάθε τομέα. Η υβριδική μαθησιακή μας προσέγγιση που συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη αυξάνει τα μαθησιακά αποτελέσματα και την πρακτική εμπλοκή, ενώ προσφέρει μια πραγματικά ανταποδοτική μαθησιακή εμπειρία στους συμμετέχοντες.
Υπηρεσία 2: Απασχολισημότητα
Συνεργαζόμαστε με τους νέους για να τους καθοδηγήσουμε και να τους υποστηρίξουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας μιας αίτησης εργασίας και να τους συνδέσουμε με την αγορά. Τα στάδια της υπηρεσίας είναι τα ακόλουθα:
- Υποστήριξη στην αναζήτηση εργασίας με την παροχή συμβουλευτικής σταδιοδρομίας.
- Υποστήριξη στην προετοιμασία για την υποβολή αιτήσεων εργασίας και βοήθεια για τη βελτίωση της απόδοσής τους σε συνεντεύξεις, παρέχοντας κατάρτιση σε τεχνικές εύρεσης εργασίας.
- Διασύνδεση με εργοδότες μέσω ενός διευρυνόμενου δικτύου εταιρειών πρόσληψης.
- Καθοδήγηση και κατάρτιση σε δεξιότητες ζωής με έμφαση στην ανθεκτικότητα, την ομαδική εργασία και την προσαρμοστικότητα, ώστε να διασφαλίσουμε τη διατήρηση της θέσης εργασίας και την περαιτέρω επαγγελματική εξέλιξη.
Υπηρεσία 3: Επιχειρηματικότητα
Η υποστήριξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών από την Odyssea αποτελεί επίσης σημαντικό μέρος των προγραμμάτων μας. Έχουμε τρέξει με επιτυχία τρία προγράμματα στην Ελλάδα και τώρα τρέχουμε το πρώτο μας πρόγραμμα ως μέλη μιας ισχυρής κοινοπραξίας σε επίπεδο ΕΕ. Για όλους τους αποφοίτους αυτών των προγραμμάτων, η Οδύσσεια παρέχει δωρεάν πρόσβαση και χρήση όλου του εξοπλισμού ψηφιακής κατασκευής του FabLab μας προκειμένου να υποστηριχθεί η διαδικασία επιχειρηματικής τους ανάπτυξης. Οι υπηρεσίες μας:
– Επώαση επιχειρήσεων με εξατομικευμένη κατάρτιση, καθοδήγηση και ευκαιρίες δικτύωσης.
– Ανάπτυξη υφιστάμενων επιχειρήσεων υψηλού κινδύνου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων με την παροχή απαραίτητων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης της διοικητικής και νομικής υποστήριξης, και πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότηση.
Υπηρεσία 4: Δράσεις Ανακούφισης
Η Οδύσσεια διοργανώνει μια σειρά εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν ευάλωτα άτομα και δημιουργούν ευκαιρίες για προσωπικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Προσδιορίζουμε αυτές τις δραστηριότητες ως βασική εκπροσώπηση της ταυτότητάς μας και του οράματός μας για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, χωρίς αποκλεισμούς. Παρέχουμε άμεση ανακούφιση στους πιο ευάλωτους και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις των δικαιωμάτων για να τους ενδυναμώσουμε και να σπάσουμε τον κύκλο του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι δράσεις μας:
- Κοινωνική κουζίνα
- Παροχή αγαθών σε ευάλωτες οικογένειες
- Κινητή μονάδα ιατρικής περίθαλψης
FoW: Πόσους συνολικά ανθρώπους έχετε ωφελήσει μέχρι σήμερα με τα προγράμματά σας; Μπορείτε να μοιραστείτε στατιστικά στοιχεία, όπως τον αριθμό των συμμετεχόντων και το ποσοστό επιτυχίας στην ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας;
Τζέι Μέξης: Μέχρι σήμερα, η Οδύσσεια έχει προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες σε περισσότερους από 5.500 ανθρώπους. Από αυτούς, περίπου 3.000 έχουν συμμετάσχει στα προγράμματα κατάρτισης, ενώ περισσότεροι από 2.000 έχουν ενσωματωθεί στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό επιτυχίας στην απορρόφηση αγγίζει το 43%.
Ανάλυση συμμετεχόντων δείχνει ότι το 42% αποτελείται από ευάλωτους Έλληνες ενώ ιδιαίτερα περήφανους μας κάνει η ίση εκπροσώπηση των φύλων σε όλες τις υπηρεσίες μας.
Για να διασφαλίσουμε τη συνέχιση αυτής της επιτυχημένης πορείας, έχουμε επικεντρωθεί στη δημιουργία συνεργασιών με εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου αλλά και μέλη της κοινωνίας των πολιτών. Το δίκτυο των εταιρειών μας αριθμεί περισσότερα από 300 μέλη, ενώ διατηρούμε σταθερές ροές παραπομπών από δημόσιους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς καθώς και από όλες τις μεγάλες ΜΚΟ της χώρας.
FoW: Πώς διαχειρίζεστε και παρακολουθείτε τα αποτελέσματα των προγραμμάτων σας; Υπάρχουν ειδικοί μηχανισμοί ή εργαλεία παρακολούθησης που χρησιμοποιείτε για την παρακολούθηση της εξέλιξης των ατόμων που συμμετέχουν;
Τζέι Μέξης: Παρατηρώντας την έλλειψη προσέγγισης λήψης αποφάσεων βάσει καταγραφής δεδομένων σε πολλές οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών , η Οδύσσεια διαφοροποιείται στο ότι βασίζεται στη συλλογή και λεπτομερή καταγραφή δεδομένων για να σχεδιάζει καλά τεκμηριωμένες διαδικασίες ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα σε απαιτητικές δράσεις και να προσαρμόζεται γρήγορα σε αλλαγές. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε σχεδιάσει και αναπτύξει τηνOdyssea Platform, ένα ψηφιακό εργαλείο που μας βοηθά να οργανώνουμε και να παρακολουθούμε την εργασία μας και να μετράμε τον αντίκτυπό μας, με διαφάνεια και έμφαση στη λογοδοσία. Έτσι, είμαστε σε θέση να μοιραζόμαστε πολύτιμα δεδομένα και καλές πρακτικές με τους χορηγούς μας, την αγορά εργασίας και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς του ανθρωπιστικού οικοσυστήματος.
FoW: Υπάρχουν σήμερα πολλές πλάτφόρμες αναζήτησης εργασίας. Πώς η Odyssea Talent διαφοροποιείται από τις ήδη υπάρχουσες πλατφόρμες, και πώς συνδέει αποτελεσματικά τους ωφελούμενους με θέσεις εργασίας;
Τζέι Μέξης: Η πλατφόρμα Odyssea Talent Platform είναι ένα μέσο για την αντιμετώπιση δύο συναφών κοινωνικοοικονομικών ζητημάτων, των αυξανόμενων αναγκών στην αγορά εργασίας και του υψηλού ποσοστού ανεργίας, με καινοτόμο τρόπο. Η ανάπτυξη της πλατφόρμας Odyssea Talent περιλαμβάνει τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, παιχνιδοποιημένη ψυχομετρία, μια κοινότητα υποστηρικτών, παρουσίαση βίντεο, αυτοματοποιημένες λειτουργίες δημιουργίας βιογραφικών σημειωμάτων και άλλα τεχνολογικά εργαλεία αιχμής.
Η δυνατότητα πλήρους πρόσβασης για όλους τους χρήστες της πλατφόρμας είναι σημαντική, επιτρέποντάς τους να ξεπερνούν τις συμβατικές προσεγγίσεις αναζήτησης εργασίας που βασίζονται σε πιστοποιήσεις και επαγγελματική εμπειρία. Η πλατφόρμα διασυνδέει ταλαντούχους νέους με θέσεις εργασίας που ταιριάζουν με τις δεξιότητές τους, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για την αποτελεσματική ανάπτυξη της καριέρας τους.
FoW: Ολοκληρώντας τη συνέντευξή μας, θα θέλαμε να μοιραστείτε μαζί μας τα μελλοντικά σας σχέδια. Πώς οραματίζεστε τα προγράμματα στο μέλλον, και ποιες πρωτοβουλίες θα αναλάβετε για την υλοποίησή τους;
Τζέι Μέξης: Έχουμε όραμα να κάνουμε το πρόγραμμα απασχολησιμότητας 10 φορές πιο αποτελεσματικό, επιτυγχάνοντας τη δημιουργία ενεργειακού προφίλ και τη διασύνδεση των ωφελούμενών μας μέσα σε μόλις μία ώρα. Για να το πετύχουμε αυτό, σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως η επεξεργασία φυσικής γλώσσας, η μηχανική μάθηση και η ανάλυση δεδομένων, για να δημιουργήσουμε ένα εξατομικευμένο προφίλ. Σε ένα μελλοντικό στάδιο, το chatbot μας με τεχνητή νοημοσύνη θα παρέχει στους επισκέπτες συμβουλευτική σταδιοδρομίας, απαντώντας στις ερωτήσεις τους και προσφέροντας συστάσεις θέσεων εργασίας με βάση τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Οι επισκέπτες θα λαμβάνουν έναν κατάλογο πιθανών ευκαιριών απασχόλησης και βοήθεια για την υποβολή αίτησης σε αυτές.
Η Οδύσσεια προχωρά στην ίδρυση ενός νέου τμήματος στη Θεσσαλονίκη, το οποίο έχει προγραμματιστεί για το πρώτο τρίμηνο του 2024. Για να το υποστηρίξουμε αυτό, διοργανώνουμε συμμετοχικές εκδηλώσεις, δράσεις έρευνας πεδίου και πρωτοβουλίες δικτύωσης, οι οποίες μας βοηθούν να καταγράψουμε τις ανάγκες των ευάλωτων νέων της πόλης. Αυτή η γεωγραφική επέκταση θα διευρύνει την εμβέλεια του έργου μας, ώστε να συμπεριλάβει ευάλωτους ανθρώπους της Βόρειας Ελλάδας. Η Οδύσσεια βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με τοπικούς φορείς για την προσαρμογή και μεταφορά του μοντέλου της σε 2 ακόμη μεγάλες ελληνικές πόλεις, το Ηράκλειο της Κρήτης και τη Λάρισα, καθώς και σε πόλεις του εξωτερικού.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, η Οδύσσεια συμμετείχε ενεργά σε πρωτοβουλίες δικτύωσης με διάφορους οργανισμούς της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα συμμετείχε σε πολυάριθμες κοινοπραξίες για έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Μέσω αυτών των στρατηγικών συμμαχιών τις οποίες θα πολλαπλασιάσουμε στο άμεσο μέλλον, στοχεύουμε να εμπλουτίσουμε την ολιστική μας προσέγγιση αφομοιώνοντας και ενσωματώνοντας καλές πρακτικές και πολιτικές που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η ανάπτυξη ψηφιακών και πράσινων δεξιοτήτων.
Στα άμεσα σχέδια του οργανισμού είναι να σχηματίσει ακόμα περισσότερες στρατηγικές συμμαχίες με επιχειρήσεις, γεγονός που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του έργου μας καλλιεργώντας ένα κοινό όραμα για την ενδυνάμωση της κοινότητας. Αυτές οι συνεργασίες μας επιτρέπουν να αξιοποιήσουμε τους πόρους και την τεχνογνωσία των προοδευτικά σκεπτόμενων εταιρειών που ευθυγραμμίζονται με την αποστολή μας, αλλά και να συνδράμουμε με τη σειρά μας στην προσπάθειά τους για ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και τη διαμόρφωση ενός πιο συμπεριληπτικού χώρου εργασίας. Κομβικό ρόλο στις τεχνικές μας καταρτίσεις θα έχουν ο τομέας του Τουρισμού και της Κατασκευής όπου παρατηρούνται οι μεγαλύτερες ανάγκες εργατικού δυναμικού, στα νέα πράσινα επαγγέλματα αλλα και στα επαγγέλματα της θάλασσας καθως και στις ναυπηγο επισκευαστικές ανάγκες. Εξίσου σημαντική είναι η δέσμευσή μας να εμπλέξουμε όλο και περισσότερο τις κυβερνητικές και τοπικές αρχές ως έμπιστους εταίρους, καθώς αναγνωρίζουμε τον ζωτικό τους ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών και την υλοποίηση πρωτοβουλιών προς όφελος της κοινωνίας.
Οδύσσεια: https://odyssea.com/
