ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Διομήδης Σπινέλλης – Ο ανοιχτός κώδικας ως υπόδειγμα για εξελισσόμενα περίπλοκα συστήματα

Παρ’ όλο που το μοντέλο του ανοιχτού κώδικα δεν είναι πανάκεια, ανοίγει συναρπαστικές, νέες δυνατότητες για την επέκταση της κοινής περιουσίας της κοινωνίας μας μέσα από την πρόοδο στη μηχανική, την επιστήμη και τον πολιτισμό, υποστηρίζει ο Διομήδης Σπινέλλης.


Στη δεκαετία του 1980, οι επιστήμονες συζητούσαν έντονα για το πόσο εφικτή ήταν η προτεινόμενη από τις Ηνωμένες Πολιτείες Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (SDI), γνωστής στο ευρύ κοινό ως Πόλεμος των Άστρων. Ένα επιχείρημα αφορούσε την ποσότητα λογισμικού που ήταν αναγκαία για τον έλεγχο των ανιχνευτών πυραύλων και όπλων. Το μέγεθος των προγραμμάτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών δίνεται συχνά σε γραμμές κώδικα- περίπου 50 γραμμές χωρούν στην οθόνη ενός υπολογιστή, 65 σε μια σελίδα. Το μέγεθος του λογισμικού της Πρωτοβουλίας Στρατηγικής Άμυνας υπολογιζόταν σε 10 εκατομμύρια γραμμές κώδικα και θεωρείτο ότι βρισκόταν πέραν των τότε ορίων.


Το μοντέλο του ανοιχτού κώδικα


Ας επιστρέψουμε στο παρόν. Τον Σεπτέμβριο του 2006, μια ομάδα εθελοντών έθεσε σε κυκλοφορία ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα που ονομάστηκε Debian GNU/Linux. Κατά περίεργο τρόπο, το μέγεθος του Debian είναι 213 εκατομμύρια γραμμές κώδικα. Εάν τυπώναμε αυτές τις οδηγίες, το μήκος του τυπωμένου χαρτιού θα κάλυπτε τον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί από τη Ζυρίχη στη Ρώμη. Η πιο συγκρίσιμη εμπορική προσφορά είναι η κατασκευή – που αναβλήθηκε πολλές φορές- της Microsoft Windows Vista, που υπολογίζεται σε περίπου 50 εκατομμύρια γραμμές κώδικα.


Πώς μπορεί μια εθελοντική προσπάθεια να φτιάξει ένα σύστημα τέσσερις φορές μεγαλύτερο από την προσφορά της Microsoft, ένα σύστημα με διαστάσεις που θεωρούνταν ανέφικτες τη δεκαετία του 1980; Όπως πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, το μέγεθος δεν αποτελεί την πιο βασική ιδιότητα του λογισμικού. Ωστόσο, το μέγεθος καθορίζει την προσπάθεια ανάπτυξης, την πολυπλοκότητα, και τον πιθανό αριθμό σφαλμάτων. Όταν οι επιστήμονες του Carnegie Mellon’s Software Engineering Institute αγωνίζονταν με το πρόβλημα δημιουργίας μεγάλων συστημάτων λογισμικού, όπως αυτό που χρειαζόταν η Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας, πρότειναν αυστηρά συγκεντρωτικό προγραμματισμό, έλεγχο και παρακολούθηση της διαδικασίας ανάπτυξης. Πολλές οργανώσεις ανά τον κόσμο υιοθέτησαν επιτυχώς αυτές τις αρχές για να φτιάξουν ποιοτικό λογισμικό έγκαιρα και εντός προϋπολογισμού. Ωστόσο, όπως φαίνεται από τα προβλήματα συμβατότητας λογισμικού που καθυστέρησαν την παραγωγή του Airbus A380, υπάρχουν όρια για το τι μπορεί να επιτευχθεί με ακριβή προγραμματισμό και έλεγχο. Οι χιλιάδες των εθελοντών πίσω από το σύστημα Debian GNU/Linux εργάζονται βασισμένοι σε εντελώς διαφορετικές αρχές, χρησιμοποιώντας το αναπτυξιακό πρότυπο ανοιχτού κώδικα.


Αντί για μια διευθυντική ιεραρχία που υπαγορεύει πώς και πάνω σε τι εργάζεται κάθε προγραμματιστής εφαρμογών του διαδικτύου, οι εθελοντές ανακαλύπτουν καθήκοντα που τους ενδιαφέρουν και εργάζονται όταν βρίσκουν το χρόνο. Αντί να έχουν τον πηγαίο κώδικα του λογισμικού (βασικά το σχεδιασμό του) κρυφό, ως ιδιοκτησιακό εταιρικό μυστικό, οι προγραμματιστές του ανοιχτού κώδικα δημοσιοποιούν τον κώδικά τους στο Ίντερνετ, για να μπορούν οι άλλοι να τον διαβάσουν, να μάθουν, να πειραματιστούν, να τροποποιήσουν, να βελτιώσουν και να χρησιμοποιήσουν ξανά. Αντί να υψώνουν οργανωτικά τείχη για τον έλεγχο της αναπτυξιακής διαδικασίας και του αντικειμένου τους, το αναπτυξιακό πρότυπο ανοιχτού κώδικα φέρνει όλα τα αντικείμενά του στο φως: συζητήσεις ανάμεσα σε προγραμματιστές και χρήστες, αναφορές προβλημάτων, το ιστορικό αρχείο των αλλαγών που έγιναν στο λογισμικό, ακόμη και αποτελέσματα αποτυχημένων πειραμάτων. Σε αυτό το μοντέλο, η διαφάνεια και η αυτο-ρύθμιση τροφοδοτούν η μια την άλλη, καλλιεργώντας την οργανική ανάπτυξη και περιορίζοντας την πολυπλοκότητα. Μπορεί αυτή η προσέγγιση να λειτουργήσει πραγματικά;


Οι περιορισμοί του κεντρικού σχεδιασμού


Στη φύση, η προσέγγιση αυτή αποτελεί μια ανεξέλεγκτη επιτυχία. Η εξέλιξη πραγματοποιείται με πλήρως διαθέσιμες διατάξεις DNA: οι οργανισμοί επιλέγουν τους ομότιμούς τους με τους οποίους ζευγαρώνουν και οι απόγονοί τους αναπαράγονται ή πεθαίνουν ανάλογα με τις ικανότητές τους. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία εμείς, οι άνθρωποι, μοιραζόμαστε ένα μεγάλο μέρος των γονιδίων μας με τα πιο γνωστά σπονδυλωτά, και εμείς μόνο έχουμε επίσης ένα μυαλό που μπορεί να σχεδιάσει διαστημόπλοια. Αν δούμε τα οικονομικά συστήματα, τα αποτελέσματα είναι ανάμικτα. Οι περιορισμοί του κεντρικού σχεδιασμού ως τρόπου συντονισμού ενός περίπλοκου συστήματος έχουν εκδηλωθεί σε πολλές κυρίαρχες οικονομίες. Από την άλλη πλευρά, ως αξιοπρεπή ανθρώπινα πλάσματα, δεν μπορούμε να βλέπουμε τους συντρόφους μας να πέφτουν στην άκρη του δρόμου με την αδιαφορία (ή ακόμη την ευχαρίστηση) με την οποία συζητάμε για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων ή τη χρεοκοπία της Enron.


Φαίνεται ότι μέσα από το κίνημα του λογισμικού ανοιχτού κώδικα, η κοινωνία μας βρήκε έναν νέο ισχυρό μέσο για να οργανώνει και να αναπτύσσει εξαιρετικά περίπλοκα συστήματα- συστήματα που η εφαρμογή τους είναι συχνά δύσκολη για τις σημερινές δομές διοίκησης και διοικητικού ελέγχου. Παρ’ όλο που αυτό το οργανωτικό σύστημα δεν είναι πανάκεια, ανοίγει συναρπαστικές νέες δυνατότητες για την επέκταση των commons της κοινωνίας μας μέσα από την πρόοδο στη μηχανική, την επιστήμη και τον πολιτισμό. Μέσα από διαφανή οργανική συνεργασία μπορούμε να κατακτήσουμε προκλήσεις πολυπλοκότητας σε πεδία όπως η βιοτεχνολογία, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, και η εξερεύνηση του διαστήματος, να εκμεταλλευθούμε την έκρηξη πληροφόρησης που έφερε το Ίντερνετ και, πιθανά, να δημιουργήσουμε μορφές τέχνης που αντιμετωπίζουν το λαϊκό πολιτισμό κατάματα.


Θα ήταν ωραίο αν το SDI του Ρόναλντ Ρέιγκαν ήταν μόνο μια ιστορική υποσημείωση, βολική για την εισαγωγή αυτού του άρθρου. Δυστυχώς η κούρσα για τη στρατικοποίηση του διαστήματος έχει επανακάμψει μέσα από τα διάφορα συστήματα της Εθνικής Πυραυλικής Άμυνας. Θα μπορούσε το λογισμικό για τον έλεγχο τέτοιων συστημάτων να κατασκευαστεί με αναπτυξιακές μεθόδους ανοιχτού κώδικα; Βρίσκω την ιδέα των εθελοντών ανά τον πλανήτη που συνεργάζονται για την ανάπτυξη λογισμικού για τον έλεγχο των όπλων παράλογη. Κι αυτό με κάνει αισιόδοξο σχετικά με τη σκοτεινή πλευρά της τεχνολογικής εξέλιξης. Όταν εθελοντές επανδρώνουν το προσκήνιο της τεχνολογίας, η έκβαση δεν μπορεί παρά να είναι λαμπρή.


Διαβάστε ακόμα


Code quality: The open source perspective


Ελεύθερο λογισμικό Debian: Οδηγίες χρήσης (στα αγγλικά)



Αφιέρωμα: κοινά αγαθά
Ετικέτες: , ,

|
3 Σχόλια »

3 σχόλια

  1. Ο/Η baskin :
    March 30th, 2007 at 19:09

    Πολύ καλό και ενδιαφέρον άρθρο, το οποίο όμως έχει μία σημαντική ανακρίβεια.

    Το λειτουργικό σύστημα GNU/Linux υπάρχει από το 1992 και ο πυρήνας (kernel) από το 1991. Το Debian είναι μία από τις πολλές διανομές linux ([π.χ openSuse, ubuntu, Fedora κλπ) και μάλιστα από τις παλαιότερες (το 2006 είναι ύβρις για τους developers του Debian).

    Καλύτερο ψάξιμο λοιπόν (αρκεί και η wikipedia για κάποια πράγματα) για να μην παραπληροφορούμε αλλά και να μαθαίνουμε.


  2. Ο/Η Διομήδης Σπινέλλης :
    October 25th, 2009 at 17:14

    Πολύ σωστή επισήμανση! Το συγκεκριμένο σημείο του κειμένου μάλλον δεν αποδόθηκε σωστά στην ελληνική μετάφραση και δεν το πρόσεξα όταν τη διάβασα. Αυτό που εννοούσα είναι ότι η τρέχουσα έκδοση του Debian την εποχή που έγραφα το άρθρο ήταν αυτή του Σεπτεμβρίου του 2006 και αποτελούνταν από 213 εκατομμύρια γραμμές κώδικα. Στο πρωτότυπο αγγλικό κείμενο , φαίνεται αυτό κάπως καλύτερα, αν και αυτό θα μπορούσε να είναι σαφέστερο. Πληροφοριακά, το πρώτο Linux που χρησιμοποίησα πρέπει να ήταν το Slackware Linux 3.0, το οποίο έστησα σε ένα μηχάνημα 486/66 (νομίζω) το Σεπτέμβριο του 1994. Unix χρησιμοποιώ από το 1986 (4.2 BSD).


  3. Ο/Η Λεωνίδας Λιάκος :
    November 26th, 2010 at 22:14

    Πολύ ωραίο άρθρο το οποίο περνά στον αναγνώστη την έννοια του ανοικτού λογισμικού σαν συνεργατικό μοντέλο και τις δυνατότητες που προσφέρει ο κατακερματισμός και η διάσπαση της πληροφορίας και της επεξεργασίας της σε αυτόνομες μονάδες.


σχολίασε