ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Rosiska Darcy de Oliveira – Η αναδιάταξη του χρόνου

Η αναδιάταξη του χρόνου είναι κάτι παραπάνω από μια απλή συζήτηση για την αναμόρφωση του κόσμου της εργασίας ή των οικογενειακών σχέσεων, υποστηρίζει η Rosiska Darcy de Oliveira. Η οργάνωση του χρόνου είναι η εξωτερίκευση μιας συζήτησης προσωπικής και ταυτόχρονα δημόσιας για την ευτυχία, την ευζωία και την ηθική υπευθυνότητα.


Όταν ήμουν μικρή να κερδίζεις τη ζωή σου σήμαινε να εξασφαλίζεις την επιβίωσή σου μέσω μιας αμειβόμενης εργασίας. Σήμερα, η έκφραση ‘κερδίζω τη ζωή μου’ έχει για μένα άλλη σημασία. Την παίρνω κατά γράμμα: είναι να ξαναβρείς, να επανακτήσεις τις πολλαπλές διαστάσεις της απόλαυσης του κόσμου, αντιστεκόμενος στην αδυσώπητη εισβολή της παραγωγικότητας που απαλλοτριώνει την ιδιωτική ζωή και καταβροχθίζει τις στιγμές αγάπης και ψυχαγωγίας. Να κερδίζεις τη ζωή σου σημαίνει, πρώτα από όλα, να ανακτήσεις την πρώτη ύλη σου: το χρόνο.


Άλλοτε, κερδίζαμε τη ζωή μας στη δουλειά. Σήμερα, η δουλειά κερδίζει τη ζωή μας. Για να διορθώσουμε αυτή την παράλογη ανισορροπία προτείνω μια αναδιάταξη του χρόνου.


Η έκφραση re-engineering αναδύθηκε στην αγγλική γλώσσα στη δεκαετία του 1990. Μέσα στην έκρηξη της παγκοσμιοποίησης και για να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, οι επιχειρήσεις κατήργησαν τότε τις παλιές μεθόδους παραγωγής και διαχείρισης. Άλλαξαν τις διαδικασίες, επιστράτευσαν ταλέντα, κατέστησαν την τόλμη και την καινοτομία υπέρτατη αξία. Ένα μεγάλο μέρος των υπαλλήλων έχασαν τις θέσεις τους. Η επίδραση στην κοινωνία ήταν οδυνηρή, αλλά τα κέρδη αυξήθηκαν.


Χρόνος και καθημερινή ζωή


Η αναδιάταξη του χρόνου είναι μια έκκληση στην αναμόρφωση των επιχειρήσεων, της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας. Ο στόχος είναι να αποφευχθούν οι δυσχέρειες και οι απώλειες που, σε κοινωνικό επίπεδο, οδηγούν τις εταιρίες στην πτώχευση. Έχοντας κατά νου, αυτή τη φορά, υπαρξιακά οφέλη για τους ανθρώπους και την καθιέρωση μιας νέας σχέσης ανάμεσα στα άτομα, την επιχείρηση και τη δημόσια διοίκηση. Η αναδιάταξη του χρόνου είναι ένα κίνημα για την αλλαγή της καθημερινής ζωής των ανδρών και των γυναικών προς μια καλύτερη ποιότητα ζωής και την αύξηση του ακαθάριστου προϊόντος της ευτυχίας τους. Είναι ένα σχέδιο που συνεπάγεται πρακτικά μέτρα: αλλαγή ωραρίων στη δημόσια διοίκηση, ευελιξία στο χρόνο εργασίας στις επιχειρήσεις, πολλαπλούς χώρους εργασίας που θα επιτρέψουν μια μεγαλύτερη επένδυση στο σπίτι, ριζική μεταμόρφωση στους ρόλους των φύλων.


Δεν πρόκειται μόνο για πρακτικά μέτρα για τη συμφιλίωση ιδιωτικής και επαγγελματικής ζωής. Η αναδιάταξη του χρόνου είναι μια άσκηση που απώτατος στόχος της είναι η επαναφορά της δημόσιας συζήτησης για το νόημα της ζωής, με υπενθύμιση της σημασίας των ανιδιοτελών πράξεων, των συναισθηματικών δεσμών και της αλληλεγγύης. Η αναδιάταξη του χρόνου αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα στην παραγωγή του εαυτού μας και για μια κοινωνία αναζωογονημένη. Είναι μια νέα τέχνη ζωής.


Ένας επανασχεδιασμός αυτής της διάρθρωσης θα είναι αναπόφευκτος όταν οι γυναίκες καταφέρουν να εγγράψουν στην ημερήσια διάταξη της δημοκρατικής δημόσιας συζήτησης μια απλή ιδέα: η οργάνωση της κοινωνίας και η ισορροπία των κοινωνικών χρόνων πρέπει να αναδομηθούν για να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα των οικογενειών. Η παρουσία πλάι- πλάι γυναικών και ανδρών στο δημόσιο χώρο μπορεί να φαίνεται συνηθισμένη. Αλλά η ταχύτητα αυτού του μετασχηματισμού δεν αλλάζει σε τίποτα το μέγεθος και την εμβέλειά του. Αυτό που για πολλούς αιώνες ήταν αδιανόητο επιτεύχθηκε μέσα σε ελάχιστο διάστημα.


Το κίνημα για την επανάκτηση της εξουσίας στην καθημερινή ζωή αναπτύσσεται κυρίως στις γυναίκες γιατί η δυσφορία σε ό, τι αφορά στη διαμόρφωση της μέρας τις αγγίζει περισσότερο. Έχει όμως την ικανότητα να επεκτείνεται στους άνδρες γιατί κι αυτοί διακατέχονται από μια δυσφορία που δεν καταφέρνουν να αναγνωρίσουν.


Οι εργοδότες θα βρεθούν αναγκαστικά αντιμέτωποι με μια διάσταση της πραγματικότητας που αποφεύγουν να δουν. Ο κόσμος της εργασίας και η ιδιωτική ζωή είναι αλληλοεξαρτώνται. Και τα δυο απαιτούν χρόνο. Η δημόσια διοίκηση και οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίζουν στο εξής την πρόκληση να καινοτομούν σε ό, τι αφορά στην οργάνωση της παραγωγής και της διανομής υπηρεσιών που λαμβάνουν υπόψη τις διαφοροποιημένες ανάγκες του πληθυσμού.


Η εξαιρετική τεχνολογική ανάπτυξη ανοίγει το δρόμο στην αξιολόγηση της παραγωγικότητας- που σήμερα εξαρτάται πολύ περισσότερο από τη γνώση παρά από τη φυσική ενέργεια και δεν έχει πολύ να κάνει με τον αριθμό των ωρών εργασίας. Η τεχνολογία επιτρέπει επίσης τη μείωση των ωρών της αναγκαίας παρουσίας στα γραφεία και τη δημόσια διοίκηση. Ο εικονικός κόσμος επιτρέπει τη μετατόπιση του τόπου εργασίας. Μπορούμε όλο και περισσότερο, όπως διακηρύσσει η ΙΒΜ, να εργαζόμαστε anytime, anyplace, any pace.


Ο 21ος αιώνας ανοίγεται με τα πολλαπλά εργαλεία των νέων τεχνολογιών που ανατρέπουν ριζικά τις έννοιες του χρόνου και του τόπου. Οι μεγάλες πόλεις, που πλήττονται από τερατώδη μποτιλιαρίσματα θα είχαν μόνο όφελος από τις εναλλαγές και την πολλαπλότητα των χώρων, τις ροές ανθρώπων που διαχέονται σε διαφορετικά ωράρια.


Η αναδιάταξη του χρόνου συνεπάγεται ατομικές, οικογενειακές και κοινωνικές μετατροπές. Αποτελεί σήμερα μια μειοψηφική άποψη αλλά, όπως παλιά, η δυσφορία – αυτή τη φορά, ανδρών και γυναικών- είναι τεράστια έναντι μιας καθημερινής ζωής που γίνεται αφόρητη.


Η χρήση του χρόνου είναι ένα καλό πείραμα για την ιδεολογία του ‘έτσι ήταν πάντα’. Και αν δεν ήταν έτσι, όπως λένε εκείνοι που δεν φοβούνται να χαρακτηριστούν ουτοπιστές ή που δίνουν στη λέξη ουτοπία την έννοια που της έδινε ο Ernest Bloch: το σημείο απ’ όπου κρίνουμε αυτό που κάνουμε υπό το φως αυτού που θα έπρεπε να κάνουμε.


Να δουλεύουμε λιγότερο και καλύτερα


Για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία, η μισθωτή εργασία μπορεί να πάψει να καταλαμβάνει το καλύτερο μέρος του χρόνου μας και της ζωής μας. Η απελευθέρωση της εργασίας διαφαίνεται ήδη στον ορίζοντα στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου άλλες αξίες, μη οικονομικές, κερδίζουν ασυνήθιστο χώρο.


Ο André Gorz ήταν από τους πρώτους που έπιασαν το μέγεθος αυτής της επανάστασης, ήδη από τη δεκαετία του 80. Μας προειδοποίησε ότι υποτιμούσαμε την οικονομία εργασίας που παρήγαγε η τεχνολογική επανάσταση κι ότι η οικονομία μείωνε κατά 2% την ποσότητα εργασίας που χρειαζόταν για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Με τις προβλεπόμενες έως τον 21ο αιώνα επιταχύνσεις, έλεγε ο Gorz, και κυρίως χάρη στις τελειοποιήσεις στον τομέα της ρομποτικής, οι ανάγκες σε εργασία θα μειωθούν κατά το ένα τρίτο, σε διάσημα 15 ετών. Προέβλεπε ότι ο αριθμός των ανέργων σε μια χώρα σαν τη Γαλλία θα αυξανόταν κατά 35% στις αρχές του νέου αιώνα.


Η ιδανική λύση, για τον Gorz, είναι αυτή που θα επέτρεπε στον καθένα και την καθεμία να δουλεύουν λιγότερο και καλύτερα, εισπράττοντας με τη μορφή πραγματικού κέρδους το μερτικό τους από τον αυξανόμενο πλούτο. Κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό στο μέτρο που θα εφαρμοζόταν μια κοινωνική πολιτική που η αγοραστική δύναμη δεν θα εξαρτιόταν από την ποσότητα της παρεχόμενης εργασίας, αλλά από την ποσότητα του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου.


Ήδη τότε, ο Gorz είχε συνείδηση πως μια τέτοια μετατροπή στη ζωή κάθε ανθρώπου που έχει συνηθίσει ότι η εργασία είναι η κύρια πηγή ταυτότητας και κοινωνική ένταξης, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η υιοθέτηση μη οικονομικών αξιών και μη ενορχηστρωμένων δραστηριοτήτων είναι απαραίτητη για να αποκτήσει η ζωή ένα άλλο νόημα, πέρα από το εισόδημα και τη μισθωτή εργασία.


Αυτό που δεν έχει τιμή


Οι επιλογές που κάνουμε στη διάρκεια της ζωής μας εξαρτώνται βασικά από αυτό στο οποίο αποδίδουμε αξία. Αντικαθιστούμε ένα πράγμα με ένα άλλο, αγωνιζόμαστε περισσότερο για το ένα παρά για το άλλο, ανάλογα με την αξία που αποδίδουμε στο καθένα. Οι αξίες έχουν εγγενή ύπαρξη, ‘αξίζουν’ γι’ αυτό που είναι.


Στην οικονομία, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν ρωτάμε ποια είναι η αξία που έχει ένα πράγμα, αλλά πόσο τιμάται. Η ύπαρξη της αξίας είναι σχετική και ικανή να μετατραπεί σε αντάλλαγμα-που είναι, γενικά, το χρήμα. Όταν η αξία, με την οικονομική έννοια του όρου, καταπατεί το πεδίο των αξιών που προέρχονται από μέσα μας και που το νόημά τους δεν εξαρτάται από την ανταλλακτική αξία τους, αυτό σημαίνει πως μια αλλαγή στην κοινωνία βρίσκεται σε εξέλιξη. Μια αλλαγή προς το χειρότερο.


Μια από τις πληγές της κοινωνίας της αγοράς είναι ότι μολύνει με τη λογική της όλα όσα την περιβάλλουν, με τη μανία της να μετατρέπει σε αριθμούς, να μετρά, να υπολογίζει αυτό που υπάρχει, για να αποφασίσει τότε μόνο αυτό που έχει, ή δεν έχει, αξία. Είναι ένα είδος μόλυνσης που επιδρά στη γλώσσα και εισάγει στο λεξιλόγιο ορισμένες έννοιες όπως ‘ανθρώπινο κεφάλαιο’, ‘ανθρώπινος πόρος’, υπονοώντας έτσι πως και ο κάθε άνθρωπος υπόκειται σε νομισματική αποτίμηση.


Εμείς μένει να αποδείξουμε αν θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από αυτή την κοινωνία της αγοράς που δηλητηριάζει τις κοινωνικές σχέσεις, για να οικοδομήσουμε ένα νόημα που προορίζεται για την ίδια τη ζωή, για την απόλαυση στιγμών που δεν θα είναι προς πώληση ή προς αγορά.


Διαβάστε ακόμα


Για μία δίκαιη κατανομή του χρόνου – νοικοκυριά στην Βραζιλία (στα αγγλικά)


Institut Chronopost (στα γαλλικά)



Αφιέρωμα: πρόσφατα άρθρα, χρόνος/πολιτική
Ετικέτες: , , ,

|
0 σχόλια »

σχολίασε