ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Brad Evans και Keir Milburn – Το ανεπίκαιρο συμβάν

Ο Brad Evans και ο Keir Milburn γράφουν για την για την επαναστατική ρήξη που σηματοδοτεί το ‘ανεπίκαιρο συμβάν’. Πουθενά αλλού η επαναστατική δυναμική του ανεπίκαιρου δεν είναι πιο εμφανής απ’ ό, τι στους Ζαπατίστα αντάρτες στο Μεξικό…


Ο Νιτσεϊκός χρόνος


Στον Νιτσεϊκό κόσμο υπάρχουν δυο έννοιες για το χρόνο. Ο Χρόνος, με τον οποίον είμαστε πιο οικείοι, που τρέχει όπως ο μηχανισμός του ρολογιού. Είναι ένας χρόνος αιχμαλωτισμένος, κατασκευασμένος με ακρίβεια, σε αλληλουχία, και που εξυπηρετεί στην καταγραφή μιας τελεολογίας. Ο Αιώνας, από την άλλη πλευρά, είναι όλος ο χρόνος. Κινούμενος σε διαφορετικό ρυθμό, είναι χρόνος που δεν έχει προγραμματιστεί σε μια αναπόφευκτη αλληλουχία. Επιβάλλει μια ρήξη στην ικανότητα πρόβλεψης των σημερινών μας προγνώσεών. Καθώς αποστερεί από το χρόνο που έρχεται την άνεση και την ασφάλειά του, αμφισβητεί ευθέως ένα μέλλον πάντα προδικασμένο. Είναι το Ανεπίκαιρο. Αυτό που αναγκαστικά έπεται είναι ότι εκείνοι που επιχειρούν σε ανεπίκαιρα σημεία δεν εστιάζουν μέσω της αφομοίωσης, της συμμόρφωσης ή της αποδεδειγμένης ικανότητας προσαρμογής σε οποιαδήποτε ομαλοποιημένη διαμέτρηση. Αντίθετα, η εικόνα τους αποκτά έναν εναλλακτικό φωτισμό, εφόσον βρίσκονται όσο πιο μακριά γίνεται από οποιοδήποτε συγκεκριμένο σημείο ισορροπίας. Με αυτούς τους όρους το ανεπίκαιρο δεν διαταράσσει μόνο την τάξη με την οποία λειτουργούν τα πράγματα, αλλά επιβάλλει μια εντελώς νέα κατεύθυνση. Ο αιώνας μέσα από το πρίσμα του χρόνου φαίνεται σαν μια ρήξη, μια διακοπή από τα καθιερωμένα πρότυπα και από το μέλλον που θα προέκυπτε από αυτά τα πρότυπα. Είναι σαν το ανεπίκαιρο να φέρει τη δική του γραμμή του χρόνου, τις δικές του λέξεις, θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι η εμφάνιση του ανεπίκαιρου είναι απόρροια του κόσμου.


Αυτή η Νιτσεϊκή έννοια του χρόνου απέκτησε ανανεωμένη ισχύ μέσα από τα γραπτά του Gilles Deleuze. Ακολουθώντας τον Νίτσε, ο Deleuze προτείνει: ‘Ανακαλύπτουμε, ως πιο βαθύ από τον χρόνο και την αιωνιότητα, το ανεπίκαιρο: η φιλοσοφία δεν είναι ούτε φιλοσοφία της ιστορίας ούτε φιλοσοφία του αιώνιου, αλλά ανεπίκαιρο, πάντα και μόνο ανεπίκαιρο-αυτό σημαίνει ‘να ενεργούμε κόντρα στο χρόνο μας και συνεπώς να ενεργούμε πάνω στο χρόνο μας, ελπίζοντας πως θα είναι προς όφελος του χρόνου που έρχεται’. Πράγματι, ο Deleuze δεν επαναφέρει μόνο την αν-επικαιρότητα του Νίτσε αλλά εξοπλίζει και το γίγνεσθαι του μέλλοντος με μια νέα επαναστατική δυναμική. Για τον Deleuze, το ανεπίκαιρο είναι κάτι που είναι ανθεκτικό και την ίδια στιγμή πραγματικά δημιουργικό: ‘Σε κάθε μοντερνισμό και κάθε νεωτερισμό, βρίσκεις συμμόρφωση και δημιουργικότητα-μια ανούσια συμμόρφωση αλλά επίσης μια ‘μικρή νέα μουσική’-κάτι σε συμμόρφωση με το χρόνο, αλλά επίσης κάτι ανεπίκαιρο-ο διαχωρισμός του ενός από το άλλο αποτελεί καθήκον εκείνων που ξέρουν πώς να αγαπούν, τους πραγματικούς καταστροφείς και δημιουργούς της εποχής μας’. Ως εκ τούτου, για τον Deleuze οι πραγματικοί δημιουργοί, απ’ τη στιγμή που εμφανίζονται πάντα σαν μια απρόσμενη φωτεινή αστραπή, δεν αποτελούν μέρος της ιστορίας. Εναλλακτικά, μπορούμε να πούμε ότι είναι ταυτόχρονα μη-ιστορικοί και δι-ιστορικοί. Η επαναστατική δυναμική τους είναι ανοιχτή στο χρόνο.


Ανεπίκαιρα συμβάντα


Ο Αιώνας είναι: ‘ο απροσδιόριστος χρόνος του συμβάντος, μια ρευστή γραμμή που γνωρίζει μόνο από ταχύτητες και διχάζει συνεχώς αυτό που συμβαίνει σε ένα ‘ήδη-εκεί’ που την ίδια ώρα είναι ‘όχι-ακόμη εδώ’, ένα ταυτόχρονο ‘πολύ- αργά’ και ‘πολύ –νωρίς’, κάτι που πρόκειται να συμβεί και που ταυτόχρονα συνέβη μόλις’. Το συμβάν είναι καθαρή δυναμική, ένα ξεκίνημα με διάφορες δυνατές εκπληρώσεις. Οι μηδέν βαθμοί Κελσίου, για παράδειγμα, είναι συμβάν για το νερό, που μπορεί όμως να παγώσει ή να λειώσει ανάλογα με την αύξηση ή τη μείωση της θερμοκρασίας (βλ. P. Patton, “The Event of Colonisation”, in Deleuze and the Contemporary World). Το ίδιο το συμβάν βρίσκεται εκτός μιας τέτοιας ιστορίας- η δυναμική του είναι ανεπίκαιρη.


Είναι σαφές πως για μια δυτική πολιτική, οικονομική και φιλοσοφική ορθοδοξία που εκλαμβάνει τα δικά της εσωτερικά όρια ως οικουμενικά, το ανεπίκαιρο είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να απορριφθεί οπωσδήποτε. Η απεριόριστη δυναμική γίνεται πολύ επικίνδυνη για ένα σύστημα σχεδιασμένο για να εξασφαλίζει, να σταθεροποιεί και να αθροίζει.


Οι άνθρωποι ενός άλλου χρόνου


Πουθενά αλλού η επαναστατική δυναμική του ανεπίκαιρου δεν είναι πιο εμφανής απ’ ό, τι στους Ζαπατίστα αντάρτες στο Μεξικό. Η αρχική τους εξέγερση είναι καταγραμμένη με ακρίβεια στο χρόνο, 1η Ιανουαρίου 1994, μια τέτοια ακρίβεια όμως δείχνει απλώς τη ρήξη που ο αιών κάνει στο χρόνο. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι η ημερομηνία αυτή υπαγορεύτηκε από ένα άλλο συμβάν, τον άϋλο μετασχηματισμό της NAFTA (North American Free Trade Agreement) που τέθηκε σε ισχύ εκείνη τη μέρα. Το συμβάν των Ζαπατίστα προκλήθηκε από το συμβάν της NAFTA, αλλά ήταν στην πραγματικότητα ένα ανεπίκαιρο συμβάν που έσπασε την τότε κυρίαρχη φανταστική εικόνα του χρόνου-‘Το Τέλος της Ιστορίας’. Ήταν κάτι ‘πολύ –νωρίς’ και ‘πολύ –αργά’ ταυτόχρονα.


Αρχικά, το συμβάν έμοιαζε σαν μια ανεπίκαιρη έκρηξη ταχύτητας, ένα ατελές και σκόπιμο ‘πολύ- νωρίς’ που γρήγορα θα εξαφανιζόταν κάτω από το συντριπτικό βάρος του χρόνου. Ήταν όμως κι ένα ‘πολύ -αργά’, ένα συμβάν που υπέβοσκε τα τελευταία 500 χρόνια, από την άφιξη των αποικιστών. Γιατί ενώ οι Μάγια είχαν πάντα μια διαφορετική έννοια του χρόνου, υποχρεώθηκαν να δεχτούν τη χρονολογία του άποικου- τον χρόνο της καταπίεσης. Καλύπτοντας τη δική τους θέση στο χρόνο, κατάφεραν να παρουσιάσουν μια άλλη δυνατή ανάγνωση. Οι μάσκες τους έκαναν ορατή μια διαφορετική ιστορία κινούμενη προς διαφορετική κατεύθυνση σε διαφορετική ταχύτητα.


Η δημιουργικότητα παράγεται μέσα από έντονες διαφορές, όπως οι διαφορές ταχύτητας. Ένα σώμα μπορεί να βγει από το συνηθισμένο του καλούπι με την αύξηση ταχύτητας, αλλά αυτό μπορεί επίσης να προκληθεί από μια μη χαρακτηριστική μείωση ταχύτητας. Κατά πολλούς τρόπους, δεν είναι η γρηγοράδα των Ζαπατίστα που αναστάτωσε τα συνήθη πρότυπα του μεξικανικού πολιτικού σώματος αλλά η βραδύτητά τους. Λειτουργούν σε έναν εντελώς διαφορετικό και πολύ μακρύτερο ρυθμό. Το σύνθημά τους ‘ Βιάσου και Περίμενε’ οριοθετεί μια άρνηση έναντι της ταχύτητας του μεξικανικού κράτους. Οι εκρήξεις τους αποφασιστικής δράσης σημειώνονται μόνο μετά από φιλόπονες διαβουλεύσεις τους με το σύνολο των κοινοτήτων των Ζαπατίστα. Είναι η παραδοσιακή ταχύτητα λήψης αποφάσεων των Μάγια αλλά με μια μέθοδο που οι ‘πάνω απ’ την εξουσία’ δεν μπορούν να καταλάβουν.


Ο ‘πάνω απ’ την εξουσία’ μπορεί να υπάρχει μόνο αν εργάζεται μανιωδώς για να σταματά κάθε σημείο πτήσης-κάθε πιθανότητα που δεν μπορεί να προβλέψει. Απ’ την άλλη πλευρά, ο ‘κάτω απ’ την εξουσία’ έχει το χρόνο με το μέρος του. Μπορεί να παρατηρεί διασκεδάζοντας καθώς ο Λεβιάθαν επιχειρεί ασταμάτητα να περιορίσει το παρόν, γνωρίζοντας πολύ καλά πως τέτοια σύνορα δεν μπορούν ποτέ να σταματήσουν τη δημιουργική ενέργεια που είναι πάντα ζωντανή σε μια άλλη διάσταση. Μπορεί να προσπαθήσει να την ιδιοποιηθεί αλλά η επαναστατική δυναμική έχει ήδη προχωρήσει. Έχει ήδη γίνει ένα ‘Άλλο’ και θα συνεχίσει να είναι…..

Οι Zapatistas με τον χρόνο στο πλαυρό τους ‘περιμένουν’ έξω από το San Cristobal, Ιανουάριος 2006


Διαβάστε ακόμα


Ιστοσελίδα των Zapatistas


Zapatistas: Διαγαλακτιακή επιτροπή



Αφιέρωμα: πρόσφατα άρθρα, χρόνος/πολιτική
Ετικέτες: , , , ,

|
0 σχόλια »

σχολίασε