→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Jonah Bossewitch – Η εκστρατεία ZyprexaKills: Ομότιμη παραγωγή και τα όρια της ριζοσπαστικής παιδαγωγικής

Ο Jonah Bossewitch αφηγείται την ιστορία της συμμετοχικής εκστρατείας κατά του αντιψυχωτικού φαρμάκου Zyprexa, και παρατηρεί ότι η συμμετοχική κουλτούρα μπορεί να ενδυναμώσει τη συμμετοχική δημοκρατία, ενώ οι συνεργατικές τεχνολογίες μπορούν να παίξουν κύριο ρόλο στον σχεδιασμό ριζοσπαστικών δράσεων.

---




‘Η αλλαγή προέρχεται από την εξουσία και η εξουσία προέρχεται από την οργάνωση. Για να δράσουν, οι άνθρωποι πρέπει να είναι μαζί…Η εξουσία δεν είναι μόνο αυτό που έχεις, αλλά αυτό που ο εχθρός νομίζει ότι έχεις’- Saul Alinsky


Όπως ο τηλέγραφος και ο σιδηρόδρομος στην εποχή τους, το Ίντερνετ προαναγγέλθηκε ως υπέρμαχος της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Και όπως οι τεχνολογίες που προηγήθηκαν, η επίδρασή του θα είναι τελικά παράγωγο των τρόπων που επιλέγουμε για τη χρήση του. Στην μετά dot.com εποχή, το Ίντερνετ είναι ευρέως γνωστό για την ψυχαγωγία, το εμπόριο και την κοινωνικότητα, παρόλο που χρησιμοποιείται, επίσης, για πιο σοβαρές δραστηριότητες όπως η εκπαίδευση, η προάσπιση των πολιτικών ελευθεριών και η άμεση κοινωνική δράση.


Γράφοντας στον παγκόσμιο ιστό, οι οργανώσεις βελτιώνουν σημαντικά την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητά τους. Το ντε φάκτο σύνολο των εφαρμογών Web 2.0 –ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, blog, κοινές δημόσιες ετικέτες και RSS γίνονται γρήγορα μέρος των επικοινωνιακών εργαλείων των κλασικών οπαδών. Εκτός απ’ τη δουλειά που κάνουν, οι οργανωτές μαθαίνουν να ενστερνίζονται το διαδίκτυο ως το νέο μέσο τους, ακριβώς όπως οι συγγραφείς έμαθαν να ενστερνίζονται τον επεξεργαστή κειμένων. Αυτό το αναδυόμενο κύμα τεχνολογιών μπορεί να παράσχει διαφάνεια, υπευθυνότητα και βιωσιμότητα σε χαλαρά διασυνδεδεμένους υπερασπιστές και ακτιβιστές. Αλλά η χρήση αυτών των εργαλείων δεν περιορίζεται απλώς στους ηχο-θαλάμους του κυβερνοχώρου- η επίδρασή τους αγγίζει πιο εδραιωμένους τομείς πολιτικής δέσμευσης, όπως η πολιτική ανυπακοή, η στρατηγική των δικαστικών αγώνων και τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας.


Αυτό το δοκίμιο ρίχνει φως σε ένα πρόσφατο επεισόδιο κυβερνο-ακτιβισμού, που χρησιμοποίησε τακτικές στην κόψη της τεχνολογίας και στο όριο των πολιτικών ελευθεριών. Η ιστορία αυτή δείχνει πώς ο συμμετοχικός πολιτισμός μπορεί ανοίξει το δρόμο στη συμμετοχική δημοκρατία, και ειδικότερα πώς αυτά τα είδη τεχνολογίας μπορούν να παίξουν ηγετικό ρόλο στις ριζοσπαστικές δράσεις. Δείχνει επίσης την ισχυρή συμβιωτική σχέση μεταξύ νέων και παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας και παρουσιάζει νέα πρότυπα για τη μελλοντική συνεργασία τους.


Αυτό είναι σοβαρό…είναι επικίνδυνο να είμαστε υπερβολικά πολλοί


Η εκστρατεία ZyprexaKills εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2006 όταν οι New York Times δημοσίευσαν μια σειρά πρωτοσέλιδων άρθρων για ένα δεκαετές σκάνδαλο στους κόλπους της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Στόχος της εκστρατείας ήταν το αντιψυχωτικό –δυναμίτης Zyprexa (Olanzapine), ένα εγκεκριμένο για τη σχιζοφρένεια και τη μονομανία φάρμακο, κατασκευασμένο από την πολυεθνική φαρμακευτική εταιρία Eli Lilly. Εσωτερικά έγγραφα που διέρρευσαν στους Times αποκάλυπταν ότι η Lilly είχε συνειδητά υποβαθμίσει τις θανατηφόρες παρενέργειες του ευρύτατα διαδεδομένου Zyprexa, και ηγείτο μιας παράνομης εκστρατείας μάρκετινγκ για να ενθαρρύνει τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης να χορηγούν το Zyprexa, πέρα από τους εγκεκριμένους από το FDA (Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων) σκοπούς.


Τα στοιχεία που αιτιολογούσαν αυτές τις κατηγορίες διέρρευσαν στους Times από έναν δικηγόρο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον James Gottstein, που τα είχε κλητεύσει νόμιμα από τον Δρα David Egilman, μάρτυρα στη συνεχιζόμενη δίκη κατά της Lilly. Η Lilly είχε εμφανίσει πάνω από 11 εκατομμύρια ηλεκτρονικά ντοκουμέντα στη διάρκεια των ερευνών αυτής της δίκης, που το δικαστήριο είχε σφραγίσει για να επισπεύσει την υπόθεση. Εκτός από τους New York Times, ο Gottstein διένειμε τα ντοκουμέντα στο National Public Radio, σε μια επιτροπή του Κογκρέσου, και σε μια ντουζίνα οργανώσεις που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υγεία. Ο Gottstein κατέθεσε ότι ‘ήθελε να τους βγάλει εκτός με τρόπο που θα καθιστούσε αδύνατο να επανέλθουν εντός’.


Η δικαιοσύνη ως αυτόκλητος προστάτης και τα http


Μόλις το πρώτο κύμα των άρθρων του New York Times βγήκε στα περίπτερα, εμφανίστηκαν στο Ίντερνετ ηλεκτρονικά αντίγραφα των ντοκουμέντων, από ποικίλες πηγές μιας γκάμας πρωτοκόλλων. Προκειμένου να διανεμηθούν αυτοί οι πόροι γρήγορα και ανώνυμα, χρησιμοποιήθηκαν τα πρωτόκολλα HTTP, FTP, Tor, Freenet, Bittorrent, Usenet και συμπληρωματικές υπηρεσίες κοινών φακέλων.


Μια ad-hoc κοινότητα ένθερμων ακτιβιστών και πολιτών-δημοσιογράφων άρχισε να (αυτό-) οργανώνεται γύρω από το σκάνδαλο, δημιουργώντας αμέσως ένα ανοιχτό, ειδικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κοντά σε ένα επιμελούμενο από το κοινό wiki στο pbwiki.com- μια δωρεάν wiki υπηρεσία, που έγινε δημοφιλής. Η κοινότητα άρχισε να αναλύει τα θέματα που αφορούσαν τους παράνομους χειρισμούς της Lilly και να εντοπίζει τις προσπάθειες διάδοσής τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλοί από τους συμμετέχοντες είχαν την επιμέλεια του wiki, ενώ παράλληλα εκτελούσαν το πρόγραμμα Tor, καθιστώντας τη συμμετοχή τους ανώνυμη.


Για να προλάβει ενδεχόμενες απειλές έναντι οποιαδήποτε μεμονωμένης ιστοσελίδας, η εκστρατεία ZupraxaKills εισήγαγε την κοινή ετικέτα ‘zyprexakills’, γύρω από όλες τις δημόσιες επικοινωνίες που είχαν σχέση με αυτή την εκστρατεία. Η τακτική αυτή είχε στόχο να διασφαλίσει πως ο συμβιβασμός οποιασδήποτε συγκεκριμένης περιοχής του δικτύου δεν θα εμπόδιζε τους ακτιβιστές να εντοπίζουν ο ένας τον άλλον- μπορούσαν να βρουν ο ένας τον άλλον χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε κοινή μηχανή αναζήτησης. Το γεγονός ότι δόθηκε μια ονομασία στην εκστρατεία βοήθησε, επίσης τους ακτιβιστές που δεν ήταν συνδεδεμένοι να βρίσκουν ο ένας τον άλλον αμέσως.


Μόλις πληροφορήθηκε τη ρήξη, η νομική ομάδα της Lilly έπιασε δουλειά με τον αναμενόμενο ζήλο. Έπεισαν έναν ομοσπονδιακό δικαστή να εκδώσει απόφαση ασφαλιστικών μέτρων κατά του Gottstein, απαγορεύοντας τη διάδοση των σημειώσεων. Η εντολή φίμωσης επεκτάθηκε δυο φορές, σε μια προσπάθεια ελέγχου της όλο και μεγαλύτερης διάδοσής τους. Η τρίτη εκδοχή της απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του δικαστηρίου απαγόρευε οποιαδήποτε ομιλία ‘διευκόλυνε τη διάδοση των ντοκουμέντων’ και απευθυνόταν τόσο στα άτομα όσο και στις ιστοσελίδες (που προσδιορίζονταν με τα ονόματα της περιοχής τους). Μια από τις περιοχές που συμπεριλαμβανόταν στα ασφαλιστικά μέτρα ήταν το επιμελούμενο από το κοινό wiki, zyprexa.pbwiki.com.


Η διασύνδεση δεν είναι έγκλημα


Το Electronic Frontier Foundation (EFF) ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις των συντελεστών για βοήθεια και αγνόησε τις σαρωτικές απαγορεύσεις του δικαστηρίου για την ομιλία. Αντικείμενο διακύβευσης ήταν το καλά εδραιωμένο συνταγματικό δόγμα για τον εκ των προτέρων περιορισμό. Αυτό εγγυάται σε όλους τους Αμερικανούς το δικαίωμα, με σπάνιες εξαιρέσεις, να λένε ό, τι τους αρέσει και να υφίστανται ύστερα τις συνέπειες. Το δικαστήριο έχει μια περιορισμένη εξουσία σε ό, τι αφορά στον περιορισμό της ομιλίας των αντιδίκων, ενώ εμπορικά μυστικά ενδέχεται να υπόκεινται, επίσης, σε αυτό το είδος προστασίας. Ωστόσο, οι συντελεστές στο wiki δεν έχουν άμεση σχέση με τα εμπλεκόμενα μέρη και είναι παράλογο να ισχυρίζεται η Lilly ότι οι παράνομες πρακτικές μάρκετινγκ αποτελούν εμπορικό μυστικό.


Αυτή ήταν η πρώτη wiki υπόθεση του EFF και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του wiki έκαναν εφικτά μερικά νομικά επιχειρήματα που δεν θα μπορούσαν να ισχύσουν εύκολα για τα blogs. Για παράδειγμα, ένας αξιότιμος δικαστής διατύπωσε κάποτε την άποψη ότι το δικαστήριο ‘δεν μπορεί νομίμως να διατάσσει τον κόσμο γενικά, ανεξάρτητα από την ευρύτητα διατύπωσης της απόφασής του’. Ο Fred Von Lohmann εφάρμοσε αυτό το σκεπτικό στα γεγονότα και υποστήριξε ότι όταν διατάζεις ένα wiki, το οποίο επιμελείται το κοινό, είναι σα να διατάζεις τον κόσμο.


Οι δράσεις των μυθικών δικτυακών τεχνολογιών τροφοδότησαν πολυάριθμους νέους κύκλους ειδήσεων στα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας, αυξάνοντας τη συνειδητοποίηση του κοινού για το θέμα και προκαλώντας τεράστια ζήτηση για τα έγγραφα. Η Lilly πιάστηκε στην παγίδα- όσο περισσότερο σφάδαζαν, τόσο μεγαλύτερη προσοχή τους έδινε οΤύπος. Η κοινότητα Wikipedia παρακολουθούσε στενά την ιστορία, γιατί μια απόφαση γι’ αυτή την υπόθεση θα μπορούσε να ισχύει παρομοίως γι’ αυτούς. Πράγματι, σύντομα εμφανίστηκαν links για τα έγγραφα, σε εισόδους για ‘Zyprexa’ και ‘Eli Lilly’. Από ιστορία διαφθοράς σε μια μεγάλη φαρμακευτική εταιρία, η υπόθεση μετατράπηκε σε ψηφιακή ιστορία για τη συνταγματική διάταξη, με τον πρωταγωνιστικό ρόλο των wikis, bittorrent και Tor.


Στο τέλος Φεβρουαρίου 2007, ο δικαστής Wienstien εξέδωσε μια μακρά και περίπλοκη απόφαση που υπεραμυνόταν των ασφαλιστικών μέτρων εναντίον συγκεκριμένων, κατονομαζόμενων ατόμων αλλά κατέληγε ότι ‘το δικαστήριο δεν μπορεί να εφαρμόσει αποτελεσματικά μια απόφαση ασφαλιστικών μέτρων ενάντια στο Ίντερνετ, στις ποικίλες εκδηλώσεις του, και θα ήταν μια αμφιλεγόμενη εκδήλωση δημόσιας πολιτικής εάν επιχειρούσε να το κάνει’. Μολονότι ο δικαστής δεν δέχτηκε τα ευρύτερα συνταγματικά επιχειρήματα, ούτε χειρίστηκε το wiki δίνοντας του όλα τα προνόμια μιας ειδησεογραφικής οργάνωσης, η εκστρατεία ZyprexaΚills αποτέλεσε μια σημαντική, από πολιτική άποψη, επιτυχία.


Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, τα γραφεία των γενικών εισαγγελέων επτά πολιτειών διεξήγαγαν έρευνες κατά της Lily και ο Δρ David Graham, από το επιτελείο της FDA, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόσυρση του Vioxx από την αγορά, είχε αρχίσει να εξετάζει προσεκτικά το Zyprexa. Τελικά, στις 5 Μαρτίου, ο βουλευτής Henry Waxman (D-Calif), πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής της βουλής, κλήτευσε τα έγγραφα απευθείας από τη Lilly, και είναι πιθανό να υπάρξουν ακροάσεις στο Κογκρέσο. Είναι αδύνατον να αποδειχτεί ότι αυτές οι έρευνες παρακινήθηκαν από την πρόσθετη προσοχή που έδωσαν τα μέσα ενημέρωσης, θα ήταν δίκαιο όμως να πούμε πως αυτή η πρόσθετη προσοχή δεν έβλαψε την υπόθεση. Πράγματι, τα έγγραφα εξετάζονται τώρα νόμιμα από έναν επαγγελματία ερευνητή δημοσιογράφο, τον Philip Dawdy, που διευθύνει το όλο και πιο δημοφιλές blog, furiousseasons.com. Το Furious Seasons φιλοξενεί ατομικά έγγραφα που απευθύνονται το καθένα στο δικό του URL, links για την αναζήτηση των κειμένων των εγγράφων σε απλές εκδοχές, και αναφέρει ότι τόσο η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και η Lilly είναι τακτικοί επισκέπτες της ιστοσελίδας.


Μαθήματα που διδάσκονται, διδάγματα που αντλούνται


Η εκστρατεία Zyprexakills αποτελεί τη μονογραφία μιας ad-hoc κοινότητας που σχηματίστηκε αυθόρμητα γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα που αγγίζει τους προβληματισμούς νομικών, ακαδημαϊκών ακτιβιστών και δημοσιογράφων. Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν ιδεολογίες και ιστορίες- πολλοί αναγνώρισαν αμέσως τις ομοιότητες αυτής της υπόθεσης με τη δημοσιότητα των σημειώσεων Diebold και τις επικουρικές προσπάθειες στη μάχη να διατηρηθούν διαθέσιμες για το κοινό. Αυτές οι κοινές πολιτιστικές αναφορές επέτρεψαν σε αυτούς που έκαναν την εκστρατεία να επικοινωνούν με άνεση και να δρουν με μεγάλη επιδεξιότητα.


Από παιδαγωγικής άποψης, μπορούμε να δούμε την εκστρατεία Zyprexakills ως ένα μάθημα για την πρακτική ασφαλών και ανώνυμων αποκαλύψεων σε έναν επιτηρούμενο κόσμο. Σε αντίθεση με τις τυπικές ιστορίες για τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται – τρομοκρατία, παιδική πορνογραφία και μουσική πειρατεία- το εγχείρημα αυτό κατέδειξε την πιεστική ανάγκη του κοινού γι’ αυτά τα πρωτόκολλα. Ενισχύει τα επιχειρήματα που υποστηρίζουν τις ισχυρές σχέσεις μεταξύ της ανωνυμίας στον ελεύθερο λόγο και αποτελεί ισχυρή κληρονομιά σε σχέση με τη σημασία διατήρησης της ουδετερότητας του διαδικτύου.


Η επιλογή των τεχνολογιών επικοινωνίας για την εκστρατεία αυτή αντανακλά τις δυναμικές των σχέσεων των συμμετεχόντων και δείχνει το ζωτικό ρόλο που αυτές οι διασπαστικές τεχνολογίες μπορούν να παίξουν. Σημαντική και σκληρή δουλειά απομένει να γίνει και πρέπει να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία έξυπνα έτσι ώστε να μπορούμε να επικοινωνούμε και να δρούμε πιο αποφασιστικά και αποτελεσματικά.


Διαβάστε ακόμα


Τo χρονικό του Zyprexa


Alchemical musings

Αφιέρωμα: wiki politics, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: jonah bossewitch , zyprexakills , ακτιβισμός , νέα μέσα

Comments Off