→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Hermann Scheer – Προς μία ενεργειακή επανάσταση

Ο Hermann Scheer μιλά για το σχεδιασμό περιβαλλοντικών πολιτικών που προωθούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και που θα μπορούσαν να υπερβούν τα διάφορα συμφέροντα των παραγωγών συμβατικής ενέργειας, και σημειώνει πώς, οι νέες, καθαρές ενέργειες δίνουν την δυνατότητα της άμεσης διασύνδεσης των τόπων όπου βρίσκονται οι πηγές ενέργειας με τους χώρους όπου η ενέργεια παράγεται και καταναλώνεται. Η λογική των νέων πηγών ενέργειας είναι η αποκέντρωση.

---


Παύλος Χατζόπουλος: Τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει για να υπερβούμε τα εμπόδια που θέτουν διάφορα συμφέροντα στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την παραγωγή κατανεμημένης ενέργειας;


Hermann Scheer: Είναι αναγκαίο να εγκαταστήσουμε την ειδική αγορά της ανανεώσιμης ενέργειας, να δώσουμε προτεραιότητα στις ανανεώσιμες ενέργειες, κι αυτό σημαίνει ότι οι ανανεώσιμες ενέργειες πρέπει να βασίζονται σε ένα νομικό πλαίσιο, να εισέρχονται με προτεραιότητα στο ενεργειακό δίκτυο, και επιπρόσθετα, όπως κάναμε με την ανανεώσιμη ενέργεια στη Γερμανία, να παρέχουμε εγγύημενα τέλη, γιατί μόνο τότε θα μπορέσουμε να υπερβούμε τα εμπόδια που θέτουν οι προμηθευτές της συμβατικής ενέργειας.


Π.Χ.: Νομίζετε ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες πρέπει να εφαρμοστούν σε ευρωπαϊκό, σε εθνικό, σε παγκόσμιο επίπεδο; Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν τα καλύτερα μέτρα γι’ αυτή την πολιτική;


Hermann Scheer: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι ο σχεδιασμός πολιτικών σε εθνικό επίπεδο. Είναι δυνατόν να εισαχθεί αυτή η αρχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά η παροχή εγγυημένων τελών στις ανανεώσιμες ενέργειες πρέπει να υλοποιηθεί σε εθνικό επίπεδο. Δεν είναι αναγκαίο να στοχεύσουμε σε κάτι περισσότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο…Αλλά το κυριότερο σημείο είναι το πώς αιτιολογούμε αυτή την πολιτική. Το κύριο επιχείρημα είναι ότι η αξία της ανανεώσιμης ενέργειας είναι υψηλότερη από την αξία της συμβατικής ενέργειας, είναι μια κοινωνική αξία.


Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την κοινωνία, γιατί η καθαρή ενέργεια αποτρέπει το περιβαλλοντικό κόστος, αποτρέπει τις αλληλεπιδράσεις παραγωγής και κατανάλωσης που ζημιώνουν την κοινωνία και ζημιώνουν τους ανθρώπους. Όσοι δεν κάνουν αυτή την διάκριση, όλοι οι κανόνες της αγοράς που δεν διαχωρίζουν ανάμεσα στη συμβατική ενέργεια και την ανανεώσιμη ενέργεια είναι παραπλανητικοί, γιατί η συμβατική ενέργεια δημιουργεί ένα κρυφό κόστος για την κοινωνία, που δεν εγγράφεται άμεσα στην τιμή της συμβατικής ενέργειας. Τα κυριότερα κόστη της συμβατικής ενέργειας δεν βρίσκονται στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ή του νερού, αλλά τα επωμίζεται η κοινωνία με πολλαπλούς τρόπους.


Π.Χ.: Στο πλαίσιο αυτού του πολιτικού προγράμματος που περιγράφετε, πρέπει να κάνουμε διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα διάφορα είδη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας;


Hermann Scheer: Είναι απαραίτητο να προωθήσουμε όλες τις νέες ενέργειες, για να φτάσουμε σε ένα νέο ενεργειακό μίγμα στο μέλλον. Οι διάφορες επιλογές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βρίσκονται σήμερα σε πολύ διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, αλλά επειδή τις χρειαζόμαστε όλες, είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε τις διαφοροποιήσεις στα εγγυημένα τέλη που ισχύουν για κάθε ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.


Π.Χ.: Πιστεύετε ότι πρέπει να επανεξετάσουμε την ιδέα του ενός εθνικού ενεργειακού δικτύου, όπου όλα τα είδη ενέργειας θα ενσωματώνονται σε αυτό; Πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθούμε προς περισσότερα από ένα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο;


Hermann Scheer: Όχι, δεν έχει νόημα. Το δίκτυο είναι όπως ο δρόμος. Δεν μπορείς για κάθε είδος αυτοκινήτου να κατασκευάζεις έναν ακόμη δρόμο. Δεν είναι δυνατόν. Πιστεύω ότι το ενεργειακό δίκτυο πρέπει να ανήκει στο δημόσιο, όπως οι δρόμοι. Ένα τοπικό δίκτυο πρέπει να ανήκει στην τοπική διοίκηση και ένα εθνικό δίκτυο πρέπει να ανήκει σε μια δημόσια εθνική εταιρία. Θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να έχουμε ιδιωτική παραγωγή ενέργειας, αλλά που να συνδέεται και ένα δημόσιο δίκτυο για όλους τους προμηθευτές και όλους τους πελάτες.


Π.Χ.: Πως αιτιολογείται ότι αυτό το εθνικό δίκτυο ή η τοπική υποδομή του δικτύου να είναι υπό δημόσιο έλεγχο;


Hermann Scheer: Ανάμεσα στη λύση της πλήρους ιδιωτικοποίησης του ενεργειακού δικτύου και αυτής της ύπαρξης μίας εταιρίας που ελέγχεται άμεσα από το κράτος, υπάρχει η πρόταση για την δημιουργία εθνικών δικτύων που ελέγχονται από υπουργεία, αλλά αυτό είναι πολύ γραφειοκρατικό. Πιστεύω ότι το δίκτυο πρέπει να διοικείται αποτελεσματικά, κι αυτό σημαίνει ότι η εταιρία του δικτύου μπορεί να έχει ιδιωτικό νομικό καθεστώς αλλά να ανήκει στο κράτος. Πρέπει να είναι υπό κρατική διοίκηση, στην οποία όμως να μην εκπροσωπείται μόνο η κυβέρνηση, αλλά να υπάρχει ένα συμβούλιο διοίκησης στο οποίο να συμμετέχουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, ενώσεις καταναλωτών, δηλαδή ομάδες που εκπροσωπούν ειδικά δημόσια συμφέροντα.


Π.Χ.: Υπάρχουν πολλά προγράμματα μεγάλης κλίμακας για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην πολιτική ατζέντα, αυτόν τον καιρό. Σκεφτόμουν το DESERTEC, για παράδειγμα, και ήθελα να σας ρωτήσω αν νομίζετε ότι κάποιο από όλα αυτά κινείται στη σωστή κατεύθυνση.


Hermann Scheer: Δεν έχει νόημα να μεταβούμε σε μια υπερ-συγκέντρωση της ηλιακής ενέργειας, που θα παράγεται στην Αφρική και ύστερα θα μεταφέρεται στις ευρωπαϊκές χώρες. Μπορεί στη Σαχάρα να υπάρχει περισσότερη ηλιακή ενέργεια, αλλά υπάρχουν και πολλά προβλήματα με τέτοιου είδους μεγαλεπίβολα σχέδια: όπως η κατασκευή ενεργειακών γραμμών, καθώς και η εξάρτηση από μερικές εταιρίες μαμούθ η οποία αναπόφευκτα θα προκύψει. Το DESERTEC θα καταλήξει λοιπόν στην μετάβαση από την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα σε μια άλλη εξάρτηση.


Οι νέες, καθαρές ενέργειες δίνουν την δυνατότητα της άμεσης διασύνδεσης των τόπων όπου βρίσκονται οι πηγές ενέργειας με τους χώρους όπου η ενέργεια παράγεται και καταναλώνεται. Η λογική των νέων πηγών ενέργειας είναι η αποκέντρωση. Κοιτάξτε τα πολυάριθμα ελληνικά νησιά…η ηλιακή ενέργεια καθιστά δυνατή μια αυτόνομη παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας για κάθε νησί, που να ελέγχεται από το ίδιο το νησί, από τις πόλεις του νησιού, από τα χωριά του νησιού. Αυτή είναι η σημασία της ενεργειακής αυτονομίας.


Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται δυνατή η εξοικονόμηση του κόστους μεταφοράς της ενέργειας και των μακρινών υποδομών που την συντηρούν. Δεν έχει νόημα για ένα ελληνικό νησί που έχει τόσες δυνατότητες παραγωγής πράσινης και ηλιακής ενέργειας να εξαρτάται από κάποιο μεγάλο σταθμό παραγωγη ενέργειας στη Σαχάρα.


Π.Χ.: Σχετικά με τα κείμενά σας τώρα και την πρόταση σας για μια παγκόσμια ηλιακή οικονομία, με διακόσιες ενεργειακά αυτόνομες κοινωνίες….


Hermann Scheer: Και όχι μόνο! Πολλές χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες αυτόνομες πόλεις και περιοχές. Δεν είναι μια έννοια που έχει να κάνει μόνο με την εθνικοποίηση της ενέργειας, αλλά και με την τοπικοποίηση και την περιφεριοποίηση.


Π.Χ.: Τι θέση έχει το χάσμα μεταξύ ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου στο όραμά σας για την ενεργειακή αυτονομία;


Hermann Scheer: Είναι ο μόνος τρόπος υπέρβασης των διαφορών μεταξύ διαφορετικών χωρών και περιοχών. Η χρήση των νέων πηγών ενέργειας αποτελεί μια ευκαιρία, μια δυνατότητα, παντού. Και πριν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για ηλιακή παραγωγή στη Σαχάρα, θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο, πολύ πιο έξυπνο και πρακτικό να σκεφτούμε ένα πρόγραμμα για τη βόρεια Αφρική, ώστε να παράγει νέα ενέργεια για τις δικές της ανάγκες. Η διεθνής δομή είναι απαραίτητη μόνο για τη συμβατική ενέργεια, γιατί στο πλαίσιο της συμβατικής ενέργειας υπάρχουν πολύ λίγες χώρες που διαθέτουν τους ενεργειακούς πόρους. Για την παραγωγή και διανομή ανανεώσιμης ενέργειας, τέτοιες δομές δεν είναι, όμως, απαραίτητες. Επομένως, είναι μεγάλο λάθος να συνδέουμε τις ανανεώσιμες ενέργειες με ένα αντίγραφο του συγκεντρωτικού συστήματος της συμβατικής ενέργειας.


Π.Χ.: Επειδή αναφερθήκατε στην Ελλάδα και τη δυνατότητα δημιουργίας ενεργειακά αυτόνομων νησιών…Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σας, ο λόγος που εθνικές κοινωνίες όπως η Ελλάδα είναι τόσο επιφυλακτικές στη χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας;


Hermann Scheer: Γιατί πίστεψαν για υπερβολικά πολύ καιρό σε λανθασμένη πληροφόρηση για τις νέες ενέργειες. Ότι οι νέες ενέργεις δεν θα ήταν αρκετές για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση, ότι δεν θα ήταν αξιόπιστες, ότι θα ήταν υπερβολικά ακριβές. Πίστεψαν στην περιορισμένη χρήση της ανανεώσιμης ενέργειας, μία άποψη επηρρεασμένη από τις ομάδες συμφερόντων πίσω από τη συμβατική ενέργεια, που είναι και αυτοί που έχουν να χάσουν από την πιθανή εξάπλωση της ανανεώσιμης ενέργειας. Οι νέες, καθαρές ενέργειες οδηγούν αυτόματα στην εξαφάνιση της επιχείρησης των καυσίμων γιατί είναι αδύνατον για κάποιον που πουλάει λιθάνθρακα ή αέριο ή ουράνιο να πουλάει, να προμηθεύει, ηλιακή ακτινοβολία ή αέρα, καθώς δεν είναι δυνατόν να ιδιωτικοποιήσεις τον αέρα και να ιδιωτικοποιήσεις τον ήλιο.


Με τη μεταστροφή από τα εμπορεύσιμα στα μη-εμπορεύσιμα καύσιμα, η συμβατική ενέργεια εξαφανίζεται και ένας καινούργιος ενεργειακός τομέας παίρνει βήμα προς βήμα τη θέση της. Η νέα ενεργειακή οικονομία είναι μια τεχνολογική οικονομία, γιατί το μοναδικό κόστος των ανανεώσιμων είναι το κόστος της τεχνολογίας, κανένα άλλο – με την εξαίρεση της βιοενέργειας.


Π.Χ.: Εάν έπρεπε να εξηγήσετε στους πολίτες, και είμαι σίγουρος ότι το έχετε ήδη κάνει, πώς θα μοιάζει ένα βιώσιμο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας σε είκοσι χρόνια από τώρα, πώς θα το περιγράφατε;


Hermann Scheer: Πιστεύω ότι σε είκοσι χρόνια θα είναι δυνατόν να φτάσουμε σε 100% ανανεώσιμες ενέργειες, βασισμένες σε ένα μίγμα ηλιακής ενέργειας, αιολικής ενέργειας βιοαέριου (που μεγάλο μέρος του προέρχεται από τα οργανικά απόβλητα), και υδροενέργειας (οι δυνατότητες της υδροενέργειας έχουν υποτιμηθεί). Το πώς θα μοιάζει ένα συγκεκριμένο ενεργειακό σύστημα εξαρτάται από τις τοπικές συνθήκες και τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά.


Π.Χ.: Και μια τελευταία ερώτηση, επειδή βρισκόμαστε ενόψει της συνόδου κορυφής της Κοπεγχάγης, πόσες ελπίδες έχετε για τα αποτελέσματα;


Hermann Scheer: Καμιά ελπίδα. Ποτέ δεν είχα τέτοια ελπίδα, γιατί πιστεύω ότι η διάσκεψη της Κοπεγχάγης -όλες οι διασκέψεις για το κλίμα- λειτουργούν με μια λάθος αρχή, με μια λάθος υπόθεση, ότι η μεταστροφή στις νέες ενέργειες και σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, θα είναι ένα οικονομικό βάρος. Αυτή η παραδοχή οδηγεί αυτόματα στο μεγάλο παζάρι της κατανομής αυτού του βάρους: η βασική αρχή είναι, ‘όλοι μαζί ή κανένας’.


Μπορούμε, αντιθέτως, να δείξουμε ότι κάθε βήμα προς τις νέες ενέργειες και την ενεργειακή αποτελεσματικότητα οδηγεί στη δημιουργία οικονομικού οφέλους για την εθνική οικονομία. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι το μακροοικονομικό όφελος δεν είναι την ίδια στιγμή και μικροοικονομικό όφελος για όλους τους προμηθευτές και τους καταναλωτές.


Επομένως, η πολιτική μας ευθύνη είναι να σχεδιάσουμε πολιτικές που παίρνουν υπόψιν τους αυτούς τους διαχωρισμούς. Τα μακροοικονομικά οφέλη μπορούν, για παράδειγμα, να μεταφραστούν σε μικροοικονομικά κίνητρα και έτσι να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική. Με άλλα λόγια, αυτό που πρέπει να οργανώσουμε είναι μια βιομηχανική επανάσταση, μια νέα τεχνολογική επανάσταση προς την κατεύθυνση της νέας ενέργειας. Ρίξτε μια ματιά στην ιστορία των 200 τελευταίων χρόνων… βασίστηκαν ποτέ οι τεχνολογικές επαναστάσεις σε μια διεθνή συνθήκη; Η απάντηση είναι όχι.


Το 1992, το μότο της διάσκεψης για το κλίμα στο Ρίο ήταν ‘σκεφτόμαστε παγκόσμια, ενεργούμε τοπικά’ Και τώρα το άγραφο μότο στη διάσκεψη της Κοπενχάγης είναι ‘συζητάμε παγκόσμια, αναβάλλουμε εθνικά’. Δεν περιμένω από τη διάσκεψη για το κλίμα να οδηγήσει σε ικανοποιητικό αποτέλεσμα.


Π.Χ.: Από που θα προέρθει αυτή η τεχνολογική επανάσταση τότε;


Hermann Scheer: Η τεχνολογική επανάσταση, όπως και καμιά επανάσταση, δεν συμβαίνει την ίδια στιγμή παντού. Δείτε την τεχνολογική επανάσταση: κάποιοι δημιούργησαν παραδείγματα και ιο υπόλοιποι ακολούθησαν. Δεν υπογράφησαν διεθνείς συμφωνίες, ούτε διεθνείς συνθήκες, υπήρχαν κάποιοι που έδωσαν την ώθηση και άνοιξαν δρόμους που επεκτάθηκαν σε όλες τις χώρες και όλο τον κόσμο. Είναι μια δυναμική διαδικασία. Χρειαζόμαστε μια δυναμική διαδικασία.


Π.Χ.: Ποιες νομίζετε ότι είναι η κύριες κοινωνικές ομάδες, η κύρια κοινωνική δυναμική που θα κινήσει προς τα εμπρός την ενεργειακή επανάσταση προς την ανανεώσιμη ενέργεια;


Hermann Scheer: Το κυριότερο είναι να δείξουμε ότι ο δρόμος προς τη νέα ενέργεια είναι δυνατός 100% και να το εξηγήσουμε στον κόσμο. Μόλις ο κόσμος καταλάβει ότι ένας τέτοιος δρόμος είναι εφικτός, όλα τα επιχειρήματα υπέρ της χρήσης συμβατικής ενέργειας θα απομυθοποιηθούν – ότι χρειαζόμαστε περισσότερη πυρηνική ενέργεια, για παράδειγμα. Όλες αυτές οι προτάσεις είναι προτάσεις αναβολής, σε ό, τι αφορά στην πραγματική ενεργειακή μεταστροφή, γιατί οι παραγωγοί συμβατικής ενέργειας θέλουν να περιμένουν. Έχουν οικοδομήσει ένα συνασπισμό αναβολής, μια συμμαχία αναβολής, γνωρίζουν ότι το τέλος τους θα έρθει και θέλουν να το αναβάλουν όσο μπορούν.

Αφιέρωμα: ομότιμη ενέργεια
Ετικέτες: Hermann Scheer , ανανεώσιμη ενέργεια , ελλάδα , καθαρή-ενέργεια

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website