→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Walt Patterson – Η υποδομή κρατά τα φώτα αναμμένα

Ο Walt Patterson υποστηρίζει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε ξανά στις λεγόμενες ‘ενεργειακές’ δραστηριότητες για να μεταβάλλουμε την ισορροπία από την προμήθεια καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας προς την αναβάθμιση της τεχνολογίας χρήστη και της υποδομής χρήστη – ιδιαίτερα τα κτίρια – που παρέχουν τις υπηρεσίες που επιθυμούμε. Αυτή τη στιγμή, η άποψη αυτή δεν εκπροσωπείται επαρκώς από καμιά πλευρά σε οποιοδήποτε μέρος του πολιτικού φάσματος σε όλη τη δημοκρατική κοινωνία. Εάν πάψουμε να θεωρούμε την παραδοσιακή ηλεκτρική ενέργεια δεδομένη, εάν αρχίσουμε να την εξετάζουμε και να την αμφισβητούμε, μπορεί τελικά να προτιμήσουμε την καινοτόμο ηλεκτρική ενέργεια.

---


Βασίλης Κωστάκης/Παύλος Χατζόπουλος: Ποιες ήταν οι αποτυχίες του παρελθόντος που οδήγησαν στην επικράτηση και διατήρηση των παραδοσιακών συστημάτων ενέργειας;


Walt Patterson: Η επικράτηση και διατήρηση των παραδοσιακών συστημάτων ενέργειας δεν οφείλεται σε ‘αποτυχίες’ του παρελθόντος, εκτός, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, από το ότι δεν επωφεληθήκαμε από τις μεταβαλλόμενες συνθήκες, την τεχνολογία, τις διευθετήσεις επιχειρήσεων και θεσμών και γενικότερα από τις ευκαιρίες που προσφέρουν τέτοιες αλλαγές. Δεν πρόκειται όμως τόσο για ‘αποτυχία’ όσο για συνέπεια της υπάρχουσων δομών εξουσίας. Τα παραδοσιακά ενεργειακά συστήματα δεν είναι απλώς τεχνολογικά, είναι κοινωνικά, όπως επίσης χρηματοοικονομικά, θεσμικά και πολιτικά. Πολλές ισχυρές ομάδες στην κοινωνία τα πάνε πολύ καλά με τα υπάρχοντα παραδοσιακά ενεργειακά συστήματα. Οι ομάδες αυτές δεν έχουν επιθυμία για αλλαγή: αντίθετα, εναντιώνονται ενεργά στην αλλαγή. Αυτό έχει μείζονες επιπτώσεις για τα περισσότερα από τα παρακάτω ζητήματα.


Εάν θέλουμε να αδράξουμε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται τώρα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του λεγόμενου ‘κληρονομημένου ενεργητικού’ και της κληρονομημένης νοοτροπίας που το συνοδεύει. Τα παραδοσιακά ενεργειακά συστήματα είναι πολλά και ποικίλα, διαφορετικά και για διαφορετικούς σκοπούς, και χρησιμοποιούν καταλλήλως την περιρρέουσα ενέργεια, την τεχνολογία και τα καύσιμα. Πρέπει να καταλάβουμε πώς αυτά τα παραδοσιακά ενεργειακά συστήματα ταιριάζουν στις πολιτικές και κοινωνικές δομές εξουσίας: πώς δημιουργήθηκαν, πώς διατηρούνται, πώς αποκρούουν τις προκλήσεις της καινοτομίας, ποιος ωφελείται από τις παραδοσιακές και κληρονομημένες διευθετήσεις και πώς η αντίθεσή τους στην αλλαγή μπορεί να ξεπεραστεί. Οι επόμενες απαντήσεις μου θα επιστρέψουν σε αυτό το κρίσιμο θέμα.


Β.Κ./Π.Χ.: Εάν η ενέργεια, όπως λέτε, είναι μια διαδικασία που έχει να κάνει με την τεχνολογία και την υποδομή, ποιες νομίζετε ότι είναι οι βασικές πολιτικές διαχωριστικές γραμμές σε σχέση με το πώς οι τεχνολογίες αυτές χρησιμοποιούνται και για ποιους σκοπούς και πώς η υποδομή αυτή κατασκευάζεται, διαχειρίζεται και ελέγχεται;


Walt Patterson: Εδώ χρειάζεται προσοχή. Διαδικασία είναι η χρήση ενέργειας – όχι η ίδια η ‘ενέργεια’. Η χρήση ενέργειας στη σύγχρονη κοινωνία έχει να κάνει με την τεχνολογία και την υποδομή. Μπορεί επίσης να έχει να κάνει με καύσιμα ή ηλεκτρική ενέργεια, ή ίσως όχι, για κάποιες φυσικά απλές εφαρμογές όπως η άνεση. Πρέπει λοιπόν να θέσουμε το ερώτημα: ποιος παρέχει τεχνολογία και υποδομή και σε ποια βάση;


Ποιος παρέχει καύσιμα, ποιος παρέχει ηλεκτρική ενέργεια και σε ποια βάση; Εάν καταλαβαίνω καλά την ερώτηση, οι ‘πολιτικές διαχωριστικές γραμμές’ είναι αυτές που απαντούν σε αυτές τις ερωτήσεις και προτείνουν επιλεγμένες απαντήσεις. Εκείνοι που έχουν διαφορετικές πολιτικές απόψεις και σχέσεις, θα προτείνουν διαφορετικές απαντήσεις που διαφέρουν συνήθως ως προς τους ρόλους της διακυβέρνησης και του ιδιωτικού κεφαλαίου, των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας, όπως και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για τις εξελίξεις. Οι συναφείς πολιτικές πτυχές περιλαμβάνουν εμπορικούς νόμους και ρυθμίσεις, φόρους, επιδοτήσεις και άλλα χρηματοοικονομικά ζητήματα, κριτήρια, κρατικές προμήθειες, και διεθνείς συμφωνίες. Υπάρχει μια ιδιαίτερα σημαντική διάκριση ανάμεσα στην κεντρική και την αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων. Τα πολιτικά κόμματα έχουν συχνά διαφορετικές απόψεις σε πτυχές της ενεργειακής πολιτικής όπως αυτές.


Πιστεύω, όμως, ότι έχουμε ένα πιο θεμελιακό πρόβλημα. Νομίζω ότι η ισορροπία δραστηριότητας, κρατική ή ιδιωτική, παρεκκλίνει σημαντικά προς την παροχή καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας για ακατάλληλη τεχνολογία χρήστη και υποδομή. Για τους περισσότερους ανθρώπους που έχουν να κάνουν με την ενέργεια, ανεξάρτητα αν είναι κρατική ή ιδιωτική, η ‘υποδομή’ σημαίνει αγωγούς και γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και άλλη τεχνολογία που παράγει και παρέχει καύσιμα ή ηλεκτρική ενέργεια. Γνωρίζουμε, όμως, εδώ και καιρό ότι μεγάλο μέρος, αν όχι το μεγαλύτερο, από αυτά τα καύσιμα και την ηλεκτρική ενέργεια πηγαίνει χαμένο σε ακατάλληλα κτίρια, εξαρτήματα, συσκευές, οχήματα και άλλες τεχνολογίες χρήστη και υποδομές.


Κατά συνέπεια, πρέπει να επικεντρωθούμε ξανά στις λεγόμενες ‘ενεργειακές’ δραστηριότητες για να μεταβάλλουμε την ισορροπία από την προμήθεια καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας προς την αναβάθμιση της τεχνολογίας χρήστη και της υποδομής χρήστη – ιδιαίτερα τα κτίρια – που παρέχουν τις υπηρεσίες που επιθυμούμε. Αυτή τη στιγμή, η άποψη αυτή δεν εκπροσωπείται επαρκώς από καμιά πλευρά σε οποιοδήποτε μέρος του πολιτικού φάσματος σε όλη τη δημοκρατική κοινωνία, απ’ όσο ξέρω. Τα κόμματα εμφανίζουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με την ισορροπία στην παροχή τεχνολογίας, όπως για παράδειγμα σε σχέση με το ρόλο της πυρηνικής ενέργειας, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση λιθάνθρακα, ή των ανανεώσιμων. Αλλά κανένα κόμμα δεν καλεί για την αλλαγή εστίασης που χρειαζόμαστε, από την παροχή καυσίμων προς την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης. Στην πραγματικότητα, θα ήμουν ευτυχής αν ένα μεγάλο εθνικό πολιτικό κόμμα, οπουδήποτε, διακήρυττε ως βασικό στοιχείο της ενεργειακής πολιτικής του ένα ενεργό και περιεκτικό πρόγραμμα για την αναβάθμιση των κρατικών εγκαταστάσεων, ειδικότερα των κτιρίων και του περιεχομένου τους. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών υπό τον πρόεδρο Ομπάμα και η κυβέρνηση της Καλιφόρνιας, για παράδειγμα, εγκαινίασαν τέτοια προγράμματα. Ακόμη, ωστόσο, δεν εμφανίζονται στο μανιφέστο κανενός κόμματος, απ’ όσο ξέρω.


Β.Κ./Π.Χ.: Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κυριότερα εμπόδια για τη μετάβαση προς διανεμημένα ενεργειακά δίκτυα;


Walt Patterson: Τα κυριότερα εμπόδια, όπως παρατηρήσαμε πιο πάνω, είναι το κληρονομημένο ενεργητικό σε σχέση με τις υπάρχουσες κεντρικές, φυσικές εγκαταστάσεις και η κληρονομημένη νοοτροπία των κατόχων και χειριστών τους. Ξεκινήστε από το ερώτημα γιατί τα δίκτυα οποιασδήποτε διάταξης είναι απαραίτητα. Στην περίπτωση του φυσικού αερίου, το αέριο αναδύεται από το έδαφος, σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία. Εάν θέλετε να το χρησιμοποιήσετε οπουδήποτε αλλού, χρειάζεστε το δίκτυο για να το μεταφέρει από τον χώρο που βρίσκεται στον χρήστη. Η ηλεκτρική ενέργεια είναι διαφορετικό πράγμα. Μπορείτε να δημιουργήσετε ηλεκτρική ενέργεια παντού, σε οποιαδήποτε ποσότητα, μικρή ή μεγάλη{Βλέπε τα βιβλία μου Transforming Electricity και Keeping The Lights On (Μεταμορφώνοντας το Ηλεκτρικό Ρεύμα και το Κρατώντας τα Φώτα Ανοιχτά), για λεπτομερή σχόλια, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών αναδρομών}


Εάν το παραδοσιακό κεντρικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας ήταν το βέλτιστο, κανείς δεν θα ενδιαφερόταν για την αποκεντρωμένη ηλεκτρική ενέργεια. Σκεφτείτε όμως την παραδοσιακή ηλεκτρική ενέργεια. Όπως υπογραμμίζεται στο Κρατώντας τα Φώτα Ανοιχτά, “βασίζεται σε μεγάλες, κεντρικές γεννήτριες, οι περισσότερες από τις οποίες λειτουργούν το μεγαλύτερο διάστημα διακεκομμένα ή με μέρος του φορτίου. Οι κεντρικές γεννήτριες που χρησιμοποιούν καύσιμα χάνουν τα δυο τρία της ενέργειας των καυσίμων, πριν ακόμη φύγει από τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το σύστημα χρειάζεται μακρές γραμμές δικτύου, όπου οι απώλειες γραμμής κοστίζουν ένα ακόμη σημαντικό κλάσμα από την ενέργεια που ρέει. Η δομή αυτή είναι εγγενώς ευάλωτη σε διαταραχή, λόγω ατυχήματος ή εγκληματικής πράξης, σε μεγάλη έκταση και σχεδόν στιγμιαία. Προϋποθέτει ότι κάθε φορτίο είναι ισοδύναμο και απαιτεί την ίδια υψηλή ποιότητα ηλεκτρικής ενέργειας. Το σύστημα παράγει και παρέχει την ηλεκτρική ενέργεια υψηλής ποιότητας που απαιτούν τα ευαίσθητα φορτία, μεγάλο μέρος της οποίας χρησιμοποιείται στη συνέχεια για μη απαιτητικές υπηρεσίες όπως η θέρμανση και η ψύξη. Οι γεννήτριες είναι, σχεδόν όλες, χιλιάδες και συνήθως εκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από τα περισσότερα φορτία του συστήματος. Τα περισσότερα φορτία είναι εγγενώς διακοπτόμενα ή ποικίλα, αλλά οι μεγάλες, βασισμένες στα καύσιμα γεννήτριες είναι από τη φύση τους άκαμπτες. Ο αποτυχημένος αυτός συνδυασμός είναι τόσο πλήρης που θα έλεγε κανείς ότι σχεδιάστηκε έτσι.


Παρόλα αυτά, όσοι από μας είμαστε αρκετά τυχεροί ώστε να έχουμε ηλεκτρικό φως βασιζόμαστε τώρα σε τέτοια συστήματα για να έχουμε τα φώτα ανοιχτά. Δεν μπορούμε να τα πετάξουμε και να ξαναρχίσουμε απ’ την αρχή. Για οποιοδήποτε συγκεκριμένο σύστημα σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία χρειαζόμαστε τώρα έναν ‘οδικό χάρτη’ εφικτών αλλαγών, τεχνικών και πολιτικών. Τα γνωστά εμπόδια περιλαμβάνουν τους κανόνες πρόσβασης στα δίκτυα, την πληρωμή για χρήση των δικτύων, τις υπάρχουσες διατάξεις δικτύων που δεν ταιριάζουν για παραγωγή μικρής κλίμακας και χαμηλής τάση και λοιπά. Πολλή δουλειά απομένει, λοιπόν, να γίνει για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα και να απομακρυνθούν αυτά τα εμπόδια. Αλλά η διαδικασία είναι απογοητευτικά αργή.”


Β.Κ./Π.Χ.: Πώς θα έμοιαζε ένα αυθεντικά βιώσιμο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εν συντομία;


Walt Patterson: Με λίγα λόγια, η αυθεντικά βιώσιμη ηλεκτρική ενέργεια θα ήταν αόρατη. Οι τελευταίες σελίδες του Κρατώντας τα Φώτα Ανοιχτά το περιγράφουν ως εξής:


“Για να έχουμε μια άποψη για τη βιώσιμη ηλεκτρική ενέργεια, μπορούμε, κατά παράδοξο τρόπο, να ξεκινήσουμε από ένα κτίριο. Το αγοράζετε ως επένδυση. Περιλαμβάνει μια ποικιλία ενεργών τεχνολογιών και συνεπάγεται διατήρηση και λειτουργικά κόστη, αλλά επικεντρωθείτε στο φυσικό στοιχείο που είναι η κατασκευή του ίδιου του κτιρίου. Ξέρουμε ότι όσο καλύτερη είναι η κατασκευή τόσο χαμηλότερη είναι η συντήρηση και τα τρέχοντα κόστη. Η φυσική υποδομή του κτιρίου μετατρέπει και αναδιοργανώνει την ενέργεια, ειδικότερα υπό τη μορφή θερμότητας, ως εγγενές μέρος της λειτουργίας του κτιρίου. Δεν μετράτε ούτε πληρώνετε για τις ροές θερμότητας προς τα μέσα, έξω και διαμέσου του υλικού του κτιρίου. Αποτελούν απλώς μέρος της απόδοσης του κτιρίου ως κτισμένη υποδομή, σχεδιασμένη, πληρωμένη και χρησιμοποιημένη ανάλογα. Η ίδια η κατασκευή παρέχει, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες ενέργειας όπως άνεση, καθώς και όταν χρησιμοποιείτε το κτίριο. Η υπηρεσία ενέργειας δεν είναι εμπορεύσιμη. Δεν την μετράτε ούτε πληρώνετε γι’ αυτήν με τη μονάδα. Το φυσικό απόκτημα, το κτίριο, παρέχει υπηρεσία διαρκώς, ως λειτουργία υποδομής.


Εσείς, επομένως, σχεδιάζετε και κατασκευάζετε το κτίριο έτσι ώστε να εκμεταλλευτείτε όσο περισσότερο γίνεται τις φυσικές ροές της περιρρέουσας ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του φωτός, της θερμότητας, και της κυκλοφορίας ρευμάτων αέρα. Το φως της μέρας φτάνει σε μεγάλο μέρος του εσωτερικού του. Η διάταξη του κτιρίου λειτουργεί ως αποθήκη θερμότητας, απορροφώντας την υπερβολική θερμότητα ή απελευθερώνοντας τη θερμότητα που έχει αποθηκευτεί, έτσι ώστε να διατηρείται το εσωτερικό σε άνετη θερμοκρασία οποιαδήποτε κι αν είναι η εξωτερική θερμοκρασία. Ο αέρας κυκλοφορεί στο κτίριο απαλά και συνεχόμενα, λόγω της εσωτερικής διαρρύθμισης και τις μικρές διαφορές θερμοκρασίας ανάμεσα στα διάφορα μέρη του κτιρίου. Αυτές οι αρχές καθορίζουν έναν γοργά αυξανόμενο αριθμό σύγχρονων κτιρίων σε πολλά μέρη του κόσμου και, στην πραγματικότητα, πολλά πολύ παλιά κτίρια που κτίστηκαν προτού η ηλεκτρική ενέργεια αποτελέσει επιλογή, όταν οι κατασκευαστές χρησιμοποιούσαν στην πράξη, με επιδεξιότητα και εξυπνάδα, το φως, τη θερμότητα και την κυκλοφορία του αέρα που ήταν φυσικά διαθέσιμα.


Το ίδιο το κτίριο παρέχει μεγάλο μέρος του απαιτούμενου φωτισμού και άνεσης. Η ηλεκτρική ενέργεια δεν έχει πολλά να προσθέσει σε αυτές τις υπηρεσίες. Ο εσωτερικός φωτισμός προέρχεται από φώτα υψηλής απόδοσης. Χρησιμοποιείτε συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή ελαφρές διοδικές λυχνίες, LED, για όλα τα φώτα που είναι ανοιχτά για σχετικά μεγάλο διάστημα ή που βρίσκονται σε περίεργα μέρη και θα έπρεπε διαφορετικά να αντικαθιστάτε τις καμένες λυχνίες πυράκτωσης συχνά. Τα καλά σχεδιασμένα εξαρτήματα κατευθύνουν το φως εκεί που πρέπει, με ελάχιστη σπατάλη. Στα εύκρατα και τροπικά κλίματα, τα κτίρια που είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα με τον κατάλληλο τρόπο μπορούν και διατηρούν άνετες εσωτερικές θερμοκρασίες με μικρή ή και καμία συνεισφορά ηλεκτρικής ενέργειας. Εάν το κτίριο σας χρειάζεται ενεργό κλιματισμό, τότε είναι κακά σχεδιασμένο. Εάν, ωστόσο, το κτίριο σας βρίσκεται σε ψυχρό κλίμα, με εξωτερικές θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν το χειμώνα, τότε παρέχετε πρόσθετη εσωτερική ζέστη με μικρο-συμπαραγωγή ή με αντλίες θερμότητας, που είναι ήδη συνηθισμένες στη Σκανδιναβία. Εξοπλίζετε το κτίριο με ανιχνευτήρες που μετρούν τη θερμοκρασία, τα επίπεδα του φωτισμού, την κατοίκηση και άλλες συναφείς πληροφορίες. Αυτόματοι έλεγχοι προσαρμόζουν την άνεση και τον φωτισμό στα επίπεδα που επιθυμείτε.


Μέσα στο κτίριο, ηλεκτρικά μοτέρ παρέχουν κινητήρια δύναμη. Επιλέγετε μοτέρ στο κατάλληλο μέγεθος, όχι υπερβολικά μεγάλα όπως συνηθίζεται, με κίνηση ποικίλης ταχύτητας για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας στο μεγαλύτερο μέρος του λειτουργικού φάσματος. Επιλέγετε επίσης τα κατάλληλα μεγέθη κινητήριου εξοπλισμού. Ενσωματώνετε ανεμιστήρες και αντλίες, για παράδειγμα, σε σωλήνες και αγωγούς που χρησιμεύουν για την ελαχιστοποίηση τριβών και άλλων απωλειών. Μπορείτε να επιλέξετε μικρότερους πόρους και αγωγούς και μικρότερα κινητήρια μοτέρ. Η βελτίωση στο σχεδιασμό του συστήματος, η ενσωμάτωση και βελτιστοποίηση της εκτέλεσης όλων των στοιχείων μαζί, σας δίνει υψηλότερη αξιοπιστία και χαμηλότερη περιβαλλοντική επίδραση, ενώ το κόστος είναι μικρότερο.


Το ηλεκτρονικό σύστημα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να βελτιώνει την απόδοση και να ελαχιστοποιεί τις απώλειες. Χειρίζεται την πληροφορία, συμπεριλαμβανομένων των επικοινωνιών, της επεξεργασίας δεδομένων και της συντήρησης. Ψηφιακά δίκτυα συνδέουν μεταξύ τους τηλέφωνα, φαξ, υπολογιστές, τηλεόραση, βίντεο, κατασκευαστικούς ελέγχους και συστήματα ασφαλείας, όχι μόνο μέσα στο δικό σας κτίριο αλλά και διαμέσου πόλεων, χωρών και ηπείρων. Σημειώστε, παρόλα αυτά, ότι η μέθοδος stand by για τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως το κόκκινο φωτάκι που παραμένει ανοιχτό στην τηλεόραση όταν χρησιμοποιείτε το τηλεχειριστήριο για να την κλείσετε, είναι ένας εκπληκτικά μεγάλος χρήστης ηλεκτρικής ενέργειας στη σύγχρονη κοινωνία. Εάν επιδιώκετε υψηλή αξιοπιστία και χαμηλή επίπτωση, ξανασχεδιάστε τη μέθοδο stand by για να μειώσετε αυτή την ύπουλη αποστράγγιση ηλεκτρικής ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση, όταν δεν χρησιμοποιείτε τις συσκευές, μπορείτε απλώς να τις απενεργοποιείτε.


Το ίδιο το κτίριο, ο φωτισμός, τα μοτέρ και τα ηλεκτρονικά, όλα συνεισφέρουν στις υπηρεσίες ηλεκτρικής ενέργειας που επιθυμείτε. Επιδιώκοντας υψηλή αξιοπιστία και χαμηλή επίπτωση, παράγετε μεγάλος μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας μέσα ή κοντά στο μέρος που χρησιμοποιείται, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο διαταραχής. Το κτίριο σας μπορεί να έχει μηχανή εσωτερικής καύσης φυσικού αερίους, κινητήρα Stirling, μικροτουρμπίνα, ή κυψέλες καυσίμων στο υπόγειο, τροφοδοτημένο με φυσικό αέριο, που πιθανώς λειτουργεί με μέθοδο συμπαραγωγής, παρέχοντας ηλεκτρική ενέργεια, θερμότητα, ζεστό νερό ή ατμό σύμφωνα με τις επιθυμίες σας. Εάν το κτίριό σας είναι σε βιομηχανική τοποθεσία και χρειάζεται πολλή θέρμανση ή ατμό, η εγκατάσταση συμπαραγωγής μπορεί να περιλαμβάνει τουρμπίνες αερίου και ατμού. Εάν το κτίριό σας είναι, ας πούμε, ένα σουπερμάρκετ που χρειάζεται βαθιά ψύξη, μπορείτε να μην χρησιμοποιήσετε συμπαραγωγή αλλά τριπλή παραγωγή, που δεν παρέχει μόνο ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση αλλά επίσης παγωμένο νερό για καταψύκτες. Η τριπλή παραγωγή μπορεί να ανεβάσει τη συνολική αποτελεσματικότητα σε καύσιμα ακόμα ψηλότερα.


Μπορείτε επίσης να εξοπλίσετε το κτίριο σας για να χρησιμοποιήσετε όχι μόνο την περιρρέουσα ενέργεια και φως αλλά επίσης καινοτόμο ηλεκτρική ενέργεια. Όπως, ας πούμε, στο τροφοδοτούμενο από αέριο στοιχείο μετατροπής χημικής ενέργειας σε ηλεκτρική στο υπόγειο, ενσωματώνετε φωτοβολταϊκά πλακάκια και προστατευτική επίστρωση. Συμπεριλαμβάνετε απόν αρχή τρεις σειρές καλωδίων, μια για τις τηλεπικοινωνίες, μια για το συγχρονισμένο εναλλασσόμενο ρεύμα από το εξωτερικό δίκτυο και μια για συνεχές ρεύμα χαμηλής τάσης από το στοιχείο μετατροπής χημικής ενέργειας σε ηλεκτρική και τα φωτοβολταϊκά. Όλοι οι υπολογιστές και τα άλλα ηλεκτρονικά, τα πιο ευαίσθητα φορτία στο κτίριο, απαιτούν DC χαμηλής τάσης. Τα παραδοσιακά ηλεκτρονικά συμπεριλαμβάνουν έναν βαρύ μετασχηματιστή ‘power pack’ που μετατρέπει το εξωτερικό AC σε DC χαμηλής τάσης και συνοδεύεται από θερμότητα, θορύβους ανεμιστήρα και απώλειες. Εάν το κάνετε όμως στο δικό σας DC χαμηλής τάσης, μπορείτε να παρακάμψετε τα ‘power packs’. Επιπλέον, τα ηλεκτρονικά ισχύος διατηρούν την παροχή πιο σταθερή και αξιόπιστη από ό,τι η ηλεκτρική ενέργεια από το εξωτερικό δίκτυο. Ο φωτισμός υψηλής απόδοσης λειτουργεί, κατά τον ίδιο τρόπο, στο δικό σας DC χαμηλής τάσης. Όσο τα φώτα μένουν ανοιχτά, οι υπολογιστές και ο υπόλοιπος εξοπλισμός δουλεύουν και το κτίριο παραμένει βολικό και άνετο, δεν χρειάζεται καν να μετράτε τη ροή της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του τοπικού συστήματός σας DC. Θα μετρήσετε και θα πληρώσετε για την κυψέλη καυσίμου που τροφοδοτείται με φυσικό αέριο στο υπόγειό σας. Αλλά δεν θα μετρήσετε την ηλεκτρική ενέργεια που εξέρχεται, ούτε εκείνη από τους φωτοβολταϊκούς πίνακες. Και ασφαλώς δεν θα πληρώσετε γι’ αυτήν με τη μονάδα. Αντίθετα, αυτή η μη μετρήσιμη αλλά λειτουργική ηλεκτρική ενέργεια είναι ανάλογη με τη θερμότητα που ρέει μέσω του υλικού του κτιρίου. Η ηλεκτρική ενέργεια γίνεται μέρος της λειτουργίας της υποδομής, μέρος του τρόπου με τον οποίον η υποδομή παρέχει τις ενεργειακές υπηρεσίες που επιθυμείτε.


Μπορούμε τώρα να επεκτείνουμε την άποψή μας για τη βιώσιμη ηλεκτρική ενέργεια. Ένα ευρύτερο δίκτυο συνδέει το κτίριό σας υψηλής απόδοσης με άλλα κτίρια στο σύστημα. Περιλαμβάνει μεγαλύτερες γεννήτριες, μεγάλες παλιές υδρο-εγκαταστάσεις και σύγχρονες μικροϋδρο- μονάδες, καθώς και μεγαλύτερους συμπαραγωγούς, παράκτιες αιολικές εγκαταστάσεις και μερικές γεννήτριες σε αγροτικές περιοχές, όπως εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας βιομάζας σε κλίμακα χωριού. Το ευρύτερο δίκτυο έχει ορισμένους τομείς που λειτουργούν ως συγχρονισμένα AC. Περιλαμβάνει επίσης πολλούς συνδέσμους AC-DC-AC που χρησιμοποιούν ηλεκτρονική ενέργεια για να μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια, αποτρέποντας αναταράξεις AC. Το ευρύτερο δίκτυο είναι επίσης βαριά εξοπλισμένο και μεταφέρει συνεχή πληροφόρηση δυο κατευθύνσεων και σε πραγματικό χρόνο, όχι μόνο για τη ροή της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για τις αξιόλογες ροές διαμέσου του δικτύου. Η διάταξη ελέγχου των ηλεκτρονικών συστημάτων διατηρεί το δίκτυο σταθερό. Δεν ελέγχει μόνο τις γεννήτριες αλλά και τα ευέλικτα φορτία, ενορχηστρωμένα με ενσωματωμένους μικροεπεξεργαστές και άλλους ελέγχους. Αντί για συνεχή αύξηση της παραγωγής ώστε να ακολουθεί το φορτίο, η διάταξη ελέγχου των ηλεκτρονικών συστημάτων μπορεί επίσης να μειώσει ή να αποσυνδέσει τα ευέλικτα φορτία, ακολουθώντας την παραγωγή. Παρακολουθεί επίσης τις υπηρεσίες του δικτύου, ποιος τις παρέχει και ποιος τι χρησιμοποιεί, ποιος πληρώνει και πληρώνεται και πόσο. Οι απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές δεν είναι, ωστόσο, συνδεδεμένες με αυτό το δίκτυο. Εξαρτώνται από αυτοδύναμα τοπικά συστήματα, που ενδέχεται να περιλαμβάνουν ενέργεια βιομάζας, αιολική ενέργεια, φωτοβολταϊκά και πιθανώς μπαταρίες αποθήκευσης, καθώς και ένα κατάλληλο σύστημα εποπτείας και ελέγχου, επίσης τοπικό.


Εάν πάψουμε να θεωρούμε την παραδοσιακή ηλεκτρική ενέργεια δεδομένη, εάν αρχίσουμε να την εξετάζουμε και να την αμφισβητούμε, μπορεί τελικά να προτιμήσουμε την καινοτόμο ηλεκτρική ενέργεια. Η αλλαγή της νοοτροπίας μας για την ηλεκτρική ενέργεια, θα επηρεάσει βαθιά τις αποφάσεις που θα πάρουμε από κει κι ύστερα. Η παραδοσιακή ηλεκτρική ενέργεια συνεπάγεται κεντρικές αποφάσεις. Για την καινοτόμο ηλεκτρική ενέργεια αυτό δεν ισχύει. Εάν πολλοί συμμετέχοντες με πολλές ατζέντες λάβουν τις αποφάσεις τους, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ακατάστατο, αλλά θα είναι δραματικό.


Εάν το καταλάβουμε καλά, εάν υπερβούμε τις χαμηλές προσδοκίες και την παραδοσιακή νοοτροπία, τα εγγόνια μας μπορεί να ανακαλύψουν ότι η βιώσιμη ηλεκτρική ενέργεια είναι αόρατη. Κανείς δεν μετρά την ηλεκτρική ενέργεια, ούτε την αγοράζει ή την παρατηρεί. Η υποδομή κρατά τα φώτα αναμμένα.”


Β.Κ./Π.Χ.: Τι ρόλο μπορούν να παίξουν οι ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφορίες και Επικοινωνίας) για μια πιο βιώσιμη μέθοδο παραγωγής και κατανομής ενέργειας;


Walt Patterson: Σας παραπέμπω στην προηγούμενή μου απάντηση. Οι ΤΠΕ θα έχουν καίριους ρόλους τόσο στους ατομικούς λειτουργικούς χώρους όσο και στα ευρύτερα διασυνδεδεμένα συστήματα, τοπικής και ευρείας κλίμακας, για ανίχνευση, έλεγχο, απαντήσεις σε μεταβαλλόμενες συνθήκες, αλληλεπίδραση μεταξύ εξαρτημάτων όπως οι γεννήτριες και τα φορτία – και όπου χρειάζεται– υπολογισμό και απόδοση του κόστους και ποιος το πληρώνει. Αυτό δεν θα ισχύει μόνο για συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για συστήματα που διανέμουν θέρμανση ή/και ψύξη. Και θα ισχύει επίσης για συστήματα φυσικού αερίου, ιδίως όταν διασυνδέονται και αλληλεπιδρούν με τοπικά συστήματα για ηλεκτρική ενέργεια, θέρμανση και ψύξη.


Β.Κ./Π.Χ.: Μιλάτε για τη σημασία των καινοτόμων αποκεντρωμένων τεχνολογιών σε ό,τι αφορά τη βελτιστοποίηση των ενεργειακών συστημάτων. Η χρήση τους πρόκειται να οδηγήσει και σε εκδημοκρατισμό της ενέργειας ως διαδικασίας;


Walt Patterson: Και πάλι, θυμηθείτε ότι μιλάμε για τη χρήση ενέργειας ως διαδικασία, όχι για την ‘ενέργεια’. Ναι, τα αποκεντρωμένα συστήματα, από τη φύση τους, συνεπάγονται λήψη αποφάσεων για κτίρια, τεχνολογίες χρήστη και υποδομή, που βρίσκονται πολύ πιο κοντά και πιο συχνά στους σημερινούς χρήστες τοπικών συστημάτων, είτε άμεσα είτε μέσω της τοπικής διοίκησης, όπως τα εκλεγμένα τοπικά συμβούλια. Θεωρώ ότι αυτό σημαίνει ενισχυμένο ’εκδημοκρατισμό’ στη λήψη αποφάσεων σε ό,τι αφορά στη χρήση ενέργειας και πράγματι – τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό – σε σχέση με την προμήθεια καυσίμων και την ηλεκτρική ενέργεια.


Β.Κ./Π.Χ.: Το μέλλον της βιώσιμης ενέργειας βασίζεται στην αγορά;


Walt Patterson: Οι αγορές, συμπεριλαμβανομένων των αγορών αγαθών, θα παίξουν οπωσδήποτε ρόλο στη βιώσιμη ενέργεια. Θυμηθείτε όμως ότι μπορούμε να επικαλεστούμε μια ποικιλία διαφορετικών αγορών, όχι μόνο αγορές για βραχυπρόθεσμες παρτίδες συναλλαγών με εμπορεύσιμα καύσιμα, αλλά επίσης αγορές συμβολαίων, επενδύσεων και υπηρεσιών – οι πιο μακροπρόθεσμες επιχειρηματικές σχέσεις έχουν εισέλθει κατόπιν συμφωνίας σε ένα πλαίσιο αγοράς με κατάλληλους νόμους και ρυθμίσεις. Αυτές οι πιο μακροπρόθεσμες αγορές θα παίξουν ένα ρόλο που θα γίνεται πιο σημαντικός με το πέρασμα του χρόνου, καθώς η βιωσιμότητα της επιχείρησης της ενέργειας θα αυξάνει.


Β.Κ./Π.Χ.: Όπως ξέρουμε, έχετε ισχυρούς δεσμούς με την  Ελλάδα και επομένως καλή άποψη για  τη ελληνική πραγματικότητα στον κόσμο  της ενέργειας. Εάν σας ζητούσαν να διευθύνετε ένα βραχυπρόθεσμο  σχέδιο δράσης για τα 5 επόμενα χρόνια, τι θα προτείνατε;
 

Walt Patterson: Θα έκανα  μια πρόταση: η νέα κυβέρνηση να εφαρμόσει ως προτεραιότητα και με δυναμική διαφήμιση έναν λογιστικό ενεργειακό έλεγχο των εγκαταστάσεών της, ειδικότερα των κτιρίων που κατέχει ή νοικιάζει και χρησιμοποιεί, σε όλη τη χώρα. Εάν στη συνέχεια εγκαινιάσει ένα πρόγραμμα αναβάθμισης των εγκαταστάσεών της, θα αποτελέσει ένα σημαντικό παράδειγμα όχι μόνο για τους ιδιοκτήτες και τη βιομηχανία στην Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες στον κόσμο. 


Το άρθρο μου  για τη ‘Managing Energy Wrong‘ (Λανθασμένη διαχείριση της ενέργειας) θέτει το θέμα ως εξής: “Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές, χρησιμοποιούν την ενέργεια στις δικές τους εγκαταστάσεις, ειδικότερα στα κτίρια τους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, η εθνική κυβέρνηση είναι άμεσα ή έμμεσα υπεύθυνη για δεκάδες χιλιάδες κτίρια σε όλη τη  χώρα. Τα τελευταία δυο χρόνια, οι εκθέσεις της Επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου και το Εθνικό Γραφείο Ελέγχου δήλωσαν όχι μόνο ότι η ενεργειακή απόδοση των κρατικών κτιρίων του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι ικανοποιητική, αλλά ότι από το 2000 κι ύστερα επιδεινώθηκε. Το συμπέρασμα θα έπρεπε να είναι προφανές. Κυβερνήσεις όπως αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να πάψουν να μας λένε τι να κάνουμε και, αντίθετα, να μας δείξουν. Οι κυβερνήσεις πρέπει να εγκαινιάσουν προγράμματα αναβάθμισης των εγκαταστάσεων τους, της υποδομής των ενεργειακών υπηρεσιών τους, σε πολύ υψηλότερα επίπεδα- καλύτερη μόνωση, καλύτερες πόρτες και παράθυρα, καλύτερο φωτισμό, καλύτερους ελέγχους, καλύτερες συσκευές και ηλεκτρονικά συστήματα, ίσως ακόμη και πλήρη τοπικά συστήματα με επιτόπια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και ψύξης.


Τέτοια κρατικά προγράμματα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για τη νέα μορφή της επιχείρησης της ενέργειας που χρειαζόμαστε. Θα έκαναν σαφώς τη διαχείριση της ενέργειας θέμα επένδυσης στην υποδομή, ειδικότερα στην υποδομή ενεργειακών υπηρεσιών, όπως πρέπει να είναι. Τα κυβερνητικά αναβαθμισμένα προγράμματα, στην  κλίμακα, την ποικιλία και τη συνέχεια τους, θα αποτελούσαν το εφαλτήριο για να πειστούν οι μείζονες παίκτες της ενέργειας να δημιουργήσουν αποτελεσματικές και επικερδείς εταιρίες υπηρεσιών ενέργειας, που θα συμμετάσχουν και θα φέρουν σε πέρας τη δουλειά. Θα δημιουργούσαν εξειδικευμένες θέσεις εργασίας παντού. Θα προσέφεραν επίσης στον ιδιωτικό τομέα ένα ζωντανό παράδειγμα του οφέλους μιας τέτοιας επένδυσης. Μαζικές παραγγελίες για αναβαθμίσεις θα κατέβαζαν το κόστος ανά μονάδα των νεωτεριστικών υλικών και τεχνολογιών. Και, ασφαλώς, με την κατάλληλη διαχείριση, τα αναβαθμισμένα κρατικά προγράμματα θα γλύτωναν, σε όλους εμάς τους φορολογούμενους, χρήματα. Φανταστείτε τι θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια προσέγγιση σε όλο τον κόσμο, ενισχύοντας την κλιματική και ενεργειακή ασφάλεια, και φέρνοντας παράλληλα οικονομικά πλεονεκτήματα σε χώρες, εταιρίες και πολίτες.


Οι ιδέες αυτές  δεν είναι καινούργιες, ούτε ριζοσπαστικές. Πολλοί υπέρμαχοί τους σε πολλές χώρες  τις έχουν ήδη προωθήσει με σαφήνεια,  σχεδόν από τις απαρχές της ενεργειακής πολιτικής, πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες. Ίσως να έχει έρθει, επιτέλους, η ώρα τους.”

Αφιέρωμα: ομότιμη ενέργεια
Ετικέτες: Walt Patterson , διανεμημένη-ενέργεια , ελλάδα , ενέργεια

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website