→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Michel Bauwens – Θέτοντας το ευρύτερο πλαίσιο για τις ομότιμες υποδομές: Τα μακρά κύματα και το νέο κοινωνικό συμβόλαιο

με τη συμβολή των Franz Nahrada και Gleb Tyurin



Η νέα οικονομία θα είναι μια οικονομία ανανεώσιμων πόρων, γι’ αυτό και η πρόσβαση στη γη και το έδαφος θα γίνει ξανά μια από τις κυριότερες πηγές αφθονίας εάν συνδυαστεί με πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες της πληροφορίας και της ανταλλαγής πληροφοριών, υποστηρίζει ο Michel Bauwens. Οι χώρες με μεγάλη έκθεση στην ηλιακή εισροή και μεγάλες ρεζέρβες γης και βιομάζας θα βρίσκονται σε ιδιαίτερα καλή θέση σε αυτή τη μετάβαση.

---


Εισαγωγή


Η οικονομική κρίση, που επιδρά σιγά-σιγά σε όλες τις δραστηριότητες σε παγκόσμιο επίπεδο, ξεκινώντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν είναι ούτε ‘κανονική’ κρίση ούτε ‘τελική’ κρίση. Είναι μια περίοδος θεμελιακών αλλαγών που επιδρούν σε όλα, από την οικονομία μέχρι την πολιτική. Γι’ αυτό και θα ήθελα να μιλήσω πιο λεπτομερώς για τη φύση της σημερινής κρίσης και πώς μπορούμε ρεαλιστικά να προσδοκούμε μια ανανεωμένη περίοδο ανάπτυξης (και ποιο είδος ανάπτυξης). Η αντίληψή μου για την παρούσα κρίση εμπνέεται από τα έργα του διάσημου Ρώσου οικονομολόγου Nikolay Kondratieff, του οποίου τις ιδέες αναπτύσσουν και εκσυγχρονίζουν σήμερα οι Carlota Perez, Lucy Badalian και Viktor Krivotorov. Η βασική αντίληψη στις προσεγγίσεις αυτές είναι ότι η οικονομική ιστορία μπορεί να γίνει κατανοητή ως μια σειρά μακρών κυμάτων τεχνολογικής ανάπτυξης, μέσα σε ένα συγκεκριμένο υποστηρικτικό θεσμικό πλαίσιο. Αυτά τα μακρά κύματα καταλήγουν αναπόφευκτα σε κρίση, σε ένα Αιφνίδιο Σοκ του Συστήματος, σημάδι ότι το παλιό πλαίσιο δεν είναι πλέον λειτουργικό.


Γιατί συμβαίνει αυτό;


Τα κύματα αυτά έχουν μια συγκεκριμένη εσωτερική λογική. Αρχίζουν με μια περίοδο κύησης όπου η νέα τεχνολογία εγκαθίσταται, δημιουργεί ενθουσιασμό και φυσαλίδες, αλλά δεν μπορεί πραγματικά να αναδυθεί επειδή το θεσμικό πλαίσιο αντανακλά ακόμη τις παλιές πραγματικότητες. Ακολουθεί μια περίοδος ωρίμανσης, που χαρακτηρίζεται από θεσμική προσαρμογή, μαζική επένδυση από το κράτος και παραγωγικές επενδύσεις από τις επιχειρήσεις, οδηγώντας σε έναν κύκλο ανάπτυξης. Τέλος, μια περίοδος παρακμής και κορεσμού, με υποχώρηση του κράτους και παρασιτικές επιχειρηματικές επενδύσεις, που οδηγούν σε έναν κύκλο συστολής, με κερδοσκοπικές, χρηματοοικονομικές φούσκες, ο οποίος καταλήγει σε ένα Αιφνίδιο Σοκ του Συστήματος (1797, 1847, 1893, 1929 ή 2008).


Ποια είναι τα στοιχεία σε ένα μακρύ κύμα;


Ιστορικά, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι σε κάθε κύκλο μακρών κυμάτων υπάρχει αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων:


1) Μια νέα μορφή ενέργειας: η κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου βασιζόταν στον άνθρακα, η κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών βασιζόταν στο πετρέλαιο.


2) Ορισμένες ριζικές τεχνολογικές καινοτομίες (όχι περισσότερες από τρεις, σύμφωνα με τους προαναφερόμενους συγγραφείς). Οι τρεις τελευταίες:




• 1830: Ατμός και σιδηρόδρομοι
• 1870: Βαριά μηχανική
• 1920: Αυτοκίνητα και μαζική παραγωγή


3) Ένας νέος ‘υπερ-παραγωγικός’ τρόπος ‘εξερεύνησης του εδάφους’ κι εδώ είναι που υπεισέρχεται η χρήση της γης. Την τελευταία περίοδο: η βιομηχανική γεωργία και η ‘Πράσινη Επανάσταση’ ευθύνονταν για την υπερ-παραγωγική γεωργία. (Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας σε αυτό το μοντέλο, που πρέπει να λυθούν για το επόμενο κύμα).


4) Ένα κατάλληλο χρηματοικοινομικό σύστημα: από τις νέες δημόσιες εταιρίες, τις επενδύσεις τύπου Νιου Ντηλ (όπως το Σχέδιο Μάρσαλ), στη φάση ανάπτυξης του κύκλου, στις παρασιτικές επενδύσεις ενός καπιταλισμού-καζίνο στη δεύτερη φάση. Σε αυτή την τελευταία φάση, το χρηματοοικονομικό σύστημα υπερβαίνει τις δυνατότητες της παραγωγικής οικονομίας, διαχωρίζεται από αυτήν και αρχίζει να επενδύει σε παρασιτικές επενδύσεις. Στο σημείο αυτό, το χρηματοικοινομικό κεφάλαιο τείνει να λειτουργεί διασπαστικά στην παραγωγή, για να διατηρήσει την κεφαλαιοποίηση.


5) Ένα συγκεκριμένο κοινωνικό συμβόλαιο. Εδώ, επίσης, μπορούμε να δούμε κύματα πιο εντατικής ‘κοινωνικοποίησης’ . Για παράδειγμα, το κοινωνικό συμβόλαιο του Φορντ δημιούργησε, σε πρώτη φάση, τον μαζικό καταναλωτή και βασιζόταν στην κοινωνική ειρήνη με τους εργαζόμενους, ενώ στη δεύτερη παρασιτική φάση το μέρος που πήγαινε στον εργαζόμενο μειώθηκε δραστικά και υποκαταστάθηκε από την υπερχρέωση, που οδήγησε στο σημερινό Αιφνίδιο Σοκ του Συστήματος.


6) Όπως ήδη αναφέραμε, κάθε κύμα κυριαρχείται από μια συγκεκριμένη μεγάλη πολιτική δύναμη και στη δεύτερη φάση επέκτασης μια νέα περιφέρεια αφυπνίζεται, δημιουργώντας τους σπόρους για ένα μελλοντικό κύμα ενδεχόμενης ηγεμονίας νέων παικτών.


Οι ρίζες της τρέχουσας κρίσης


Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τα βασικά χαρακτηριστικά του κύκλου συστολής: αυτό που επιτρέπει την ανάπτυξη σε πρώτη φάση, μετατρέπεται σε αντιπαραγωγικό φορτίο στη δεύτερη, παρακμιακή φάση του κύματος.


Εάν εξετάσουμε τους έξι παράγοντες, είναι εύκολο να εντοπίσουμε τα προβλήματα:


- Η εποχή των φτηνών και άφθονων ορυκτών καυσίμων πλησιάζει στο τέλος της. Θα υποκαθίστανται όλο και περισσότερο από ανανεώσιμες ενέργειες, ενώ οι χώρες που έχουν αποθέματα όλο και σπανιότερων ειδών, θα παίξουν βασικό ρόλο στη μεταβατική περίοδο και έχουν ειδικές επιλογές για να διαχειριστούν τη μετάβαση.


- Η εποχή της μαζικής παραγωγής, που βασίζεται στο αυτοκίνητο, επιβαρύνει υπερβολικά το περιβάλλον, για να είναι βιώσιμη.


- Ο σημερινός τρόπος χρήσης της γης και του εδάφους (που είναι κυρίως βιομηχανικός) μακροπρόθεσμα δεν είναι βιώσιμος γιατί εξαντλεί το έδαφος και βασίζεται σε παράγωγα του πετρελαίου. Πρόκειται για μια πολύ εντατική εκμετάλλευση που αφήνει εκατομμύρια εκτάρια αχρησιμοποίητα. Θα χρειαστεί να ενισχυθεί με έξυπνες γεωργικές τεχνικές μεγαλύτερης ακρίβειας που χρησιμοποιούν την τεχνολογία της πληροφορίας, την παγκόσμια συλλογική γνώση. Αυτές οι νέες τεχνικές θα επιτρέψουν την εκμετάλλευση νέων εδαφών, που δεν ήταν μέχρι τώρα παραγωγικά, όπως συνέβη στα προηγούμενα μακρά κύματα.


- Το χρηματοοικονομικό σύστημα έχει διαλυθεί και η εξαγορά χρεών των 10 τρις δολαρίων που πραγματοποιήθηκε στις δυτικές χώρες αποδυναμώνει τις παραγωγικές επενδύσεις έναντι των μη παραγωγικών, παρασιτικών επενδύσεων. Όπως συμβαίνει με έναν παίκτη που χάνει στο καζίνο, οι υπάρχοντες παίκτες θα έχουν την τάση να στοιχηματίζουν όλο και μεγαλύτερα ποσά, ελπίζοντας να αντιστρέψουν την αναπόφευκτη ήττα τους, καταστρέφοντας στο μεταξύ πολύτιμα μέσα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγική οικονομία. Ένα καλό παράδειγμα είναι η ‘διάσωση της αυτοκινητοβιομηχανίας’, που είναι δομικά συντηρητική.


- Το κοινωνικό συμβόλαιο του Φορντ, που έσπασε στη δεκαετία του 1980, οδηγώντας σε μια αυξημένη αποδυνάμωση της δυτικής μεσαίας τάξης και σε γενικευμένη αβεβαιότητα, δεν λειτουργεί πλέον μετά το Αιφνίδιο Σοκ του Συστήματος και ενδέχεται να οδηγήσει σε μια νέα περίοδο πολιτικής αναταραχής.


- Η παλιά κυρίαρχη δύναμη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έχουν πλέον τα μέσα να διατηρήσουν την κυριαρχία τους και η περιφέρεια έχει αφυπνιστεί. Οι δυνάμεις που βλέπουν μια ευκαιρία για ανταγωνισμό, ψάχνουν για νέες κοινωνικές δομές που θα τις βοηθήσουν να αναδυθούν. Δεν μπορούν να βασιστούν στις στρατηγικές και τους φθίνοντες πόρους του ετοιμοθάνατου κύματος για να πετύχουν αυτούς τους σκοπούς, αλλά πρέπει να εφεύρουν νέους.


Οι σπόροι του καινούριου


Η έξυπνη χρήση ενέργειας μεγαλύτερης ακρίβειας θα αυξήσει τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας, η οποία θα υποκαταστήσει το απόθεμα των ορυκτών καυσίμων που σιγά-σιγά εξαντλείται. Η ηλιακή ενέργεια θα είναι η ραχοκοκαλιά των ανανεώσιμων αλλά μπορεί να υποκατασταθεί από άλλες μορφές. Οι χώρες με μεγάλη έκθεση στην ηλιακή εισροή και μεγάλες ρεζέρβες γης και βιομάζας θα βρίσκονται σε ιδιαίτερα καλή θέση σε αυτή τη μετάβαση.


Την εποχή της μαζικής παραγωγής θα αντικαταστήσει μια μεγαλύτερη τοπική παραγωγή σε μικρές σειρές, βασισμένη σε εξελίξεις όπως η ευέλικτη και γρήγορη βιομηχανία που βασίζεται σε πρωτότυπα, η μαζική προσαρμογή στα γούστα του πελάτη, η προσωπική και προσθετική κατασκευή, ο μηχανικός εξοπλισμός πολλαπλών χρήσεων. Αυτό το ευέλικτο βιομηχανικό σύστημα είναι πιο γρήγορο, πιο φτηνό, πιο προσαρμόσιμο και συμβατό με την ηλιακή και ανανεώσιμη ενέργεια και μπορεί να ευδοκιμήσει μόνο με βαθιά συμμετοχική δέσμευση. Κατά συνέπεια απαιτεί την εκ νέου αφύπνιση της έξυπνης παραγωγής και της ατομικής πρωτοβουλίας, που είχαν αποθαρρυνθεί από διάφορες μορφές του βιομηχανικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων που βασίζονται στον κεντρικό σχεδιασμό.


Η νέα οικονομία θα είναι μια οικονομία ανανεώσιμων πόρων, γι’ αυτό και η πρόσβαση στη γη και το έδαφος θα γίνει ξανά μια από τις κυριότερες πηγές αφθονίας εάν συνδυαστεί με πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες της πληροφορίας και της ανταλλαγής πληροφοριών. Προσεγγίσεις στη γεωργία που εμπνέονται από την κυβερνητική όπως η permaculture (μόνιμες καλλιέργειες, που βασίζονται στην οργανική παραγωγή), έχουν ως βάση την ποικιλία, εργάζονται με τους πιο πολύπλοκους κύκλους ανάδρασης της φύσης και βασίζονται περισσότερο στην ειδική γνώση των τοπικών αγροτικών κοινοτήτων. Ο συνδυασμός της παγκόσμιας διαδικτυακής γνώσης αυτών των αγροτικών κοινοτήτων με τη συνετή χρήση των υποδομών της τεχνολογίας της πληροφορίας, καθώς και η αυξημένη χρήση του διανεμημένου γεωργικού μηχανικού εξοπλισμού (με χαμηλότερο όριο πρόσβασης) θα επιτρέψει την εκμετάλλευση νέων γαιών. Κάθε προηγούμενο μακρύ κύμα χαρακτηρίσθηκε από την εκμετάλλευση γης που προηγουμένως ήταν αντιπαραγωγική. Η έξυπνη γεωργία θα επιτρέψει μια πιο εντατική χρήση της υπάρχουσας γης και μια πιο επεκτατική ανάπτυξη νέων γαιών.


Η αφύπνιση της περιφέρειας των πρόσφατα αναδυόμενων χωρών θα οδηγήσει, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, στην κυριαρχία της περιοχής της Ανατολικής Ασίας. Ωστόσο, υπάρχουν πάντα ευκαιρίες για άλλους αναδυόμενους παίκτες, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρουν τον τρόπο να ενσωματώσουν, σε τοπικό επίπεδο, τους άφθονους παραγωγικούς πόρους στο νέο μακρύ κύμα. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να τοποθετήσουμε την αναδυόμενη επιτυχία της Βραζιλίας, ενώ η Ρωσία, με τις τεράστιες μάζες γης, έχει ακόμη ανεκμετάλλευτους παραγωγικούς πόρους.


Ομότιμα δίκτυα και το νέο κοινωνικό συμβόλαιο


Μια νέα μακρά φάση συνδέεται ιστορικά με μια αύξηση του ρόλου του κράτους και του δημόσιου τομέα, που μπορεί μόνος του να κάνει τις απαραίτητες επενδύσεις που η ιδιωτική επένδυση δεν μπορεί στις πρώτες φάσεις να αναλάβει.


Ο παγκόσμιος νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός που άρχισε τη δεκαετία του 1980, υπό δυτική κυριαρχία, έχει πράγματι καταρρεύσει. Πολλοί σημαντικοί τομείς των επιχειρήσεων δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς ουσιαστική κρατική στήριξη. Ακόμη και το σύμβολο της αμερικανικής οικονομίας της ελεύθερης αγοράς από το προηγούμενο μακρύ κύμα, η General Motors, έγινε σε μεγάλο βαθμό κρατική ιδιοκτησία. Βλέπουμε την επιστροφή του ρυθμιστικού κράτους και όπως λένε, ‘είμαστε όλοι Κεϋνσιανοί τώρα’. Αλλά το κράτος, μόνο του, δεν θα μπορέσει να σηκώσει ολόκληρο το φορτίο και να βρει λύσεις στα υπάρχοντα προβλήματα. Ένα νέο συμβόλαιο ( ένα ‘νέο’ Νιου Ντηλ) του κράτους με τις επιχειρήσεις και την κοινωνία είναι απαραίτητο. Το μεγαλύτερο συμφέρον και το μεγαλύτερο όφελος αυτού του νέου κράτους είναι η ικανότητά του να κάνει την κοινωνία πιο ενεργή και πιο αυτάρκη.


Πρέπει λοιπόν να έχουμε συνείδηση ενός από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της νέας περιόδου, που είναι η αναβίωση του ρόλου των τοπικών κοινοτήτων, όπως και των κοινοτήτων με κοινά χαρακτηριστικά. Το Ίντερνετ επιτρέπει την αυτό- συσσωμάτωση των κοινοτήτων σε ό, τι αφορά τη δημιουργία κοινής αξίας – μέσω της ομότιμης παραγωγής, του crowdsourcing, του κοινού σχεδιασμού και άλλων μορφών ‘ανοιχτής καινοτομίας’. Οι παγκόσμιες κοινότητες έχουν αποδειχτεί ικανές να είναι υπερ-παραγωγικές σε ό, τι αφορά τη δημιουργία πολύπλοκων προϊόντων γνώσης, λογισμικού με ελεύθερο και ανοιχτό κώδικα και, ολοένα περισσότερο, με ανοιχτό σχεδιασμό που συνδέεται με τη διανεμημένη κατασκευή.


Αυτό σημαίνει ότι έχει αναδυθεί μια υβριδική μορφή παραγωγής, που συνδυάζει την ύπαρξη παγκόσμιων αυτό-διαχειριζόμενων κοινοτήτων ανοιχτού σχεδιασμού, οργανώσεις με τη μορφή ιδρυμάτων που διαχειρίζονται την υποδομή της συνεργασίας και μια οικολογία ενωμένων επιχειρήσεων που ωφελούνται και συμβάλλουν στην ομότιμη παραγωγή που βασίζεται στα Κοινά (Commons). Ανεξάρτητα πόσο ισχυρό είναι το ινστιτούτο έρευνας μιας εταιρίας ή ενός κράτους, δεν μπορεί να συναγωνιστεί τα παγκόσμια δίκτυα καινοτομίας- και επομένως όλο και περισσότερες εταιρίες ανά τον κόσμο θα στρέφονται σε αυτό το μοντέλο της ‘ανοιχτής καινοτομίας’.


Καθώς ο συγκεντρωτικός σχεδιασμός και οι νεοφιλελεύθερες αγορές χαμηλής ρύθμισης δείχνουν τα όριά τους, το κράτος αποκτά ένα νέο ρόλο που είναι να διευκολύνει αυτές τις ενσωματωμένες μορφές παραγωγής που απαιτούν πολύπλοκη ενσωμάτωση. Κανένα κράτος δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστικό σε παγκόσμια κλίμακα εάν δεν διευκολύνει την κοινωνική καινοτομία και δεν επεκτείνει τη στήριξή του, όχι μόνο στις ιδιωτικές εταιρίες αλλά και στα δίκτυα καινοτομίας που τις υποστηρίζουν. Αυτά τα δίκτυα καινοτομίας είναι παγκόσμια, αλλά ταυτόχρονα επιτρέπουν τον εκ νέου εντοπισμό της παραγωγικής οικονομίας, με πολλές μικρές εταιρίες να παράγουν περισσότερο για τοπικές αγορές και για την τόνωση της εγχώριας οικονομίας.


Η μεταφορά γνώσης με αυτό το μέσο απαιτεί μια υποδομή και μια παιδεία που πρέπει να κτιστούν διαχρονικά, με τη συνεργασία μεταξύ κοινοτήτων διασυνδεδεμένων με τα παγκόσμια δίκτυα, αλλά επίσης με την υποστήριξη μιας υποβοηθητικής υποδομής, εκπαίδευσης και εξάσκησης, που είναι ανάμεσα στις λειτουργίες των δημόσιων αρχών.


Απαιτεί ειδικές υπηρεσίες που μπορούν να εργαστούν με καινοτομίες, να παράσχουν εξάσκηση, να διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και αυτό που αποκαλείται κοινωνικός σχεδιασμός (να βοηθούν στη δημιουργία νέων θεσμών, δομών), να υιοθετήσουν και να διευκολύνουν νέες πρακτικές. Οι υπηρεσίες αυτές ενεργούν ως κόμβοι και είναι καίρια στοιχεία ανάπτυξης. Είναι παρόμοιες με εκείνες των Franz Nahrada και Gleb Tyurin στη Ρωσία.


Ο ηγετικός ρόλος που η Ρωσία έχει ήδη αναλάβει σε ό, τι αφορά την ανάπτυξη λογισμικού ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα δείχνει ότι μπορεί να έχει καταλυτικό ρόλο απ’ αυτή την άποψη. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι το πρότυπο για την προώθηση της ανάπτυξης λογισμικού μπορεί να γενικευτεί στην προώθηση της ανάπτυξης ανοιχτού σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των εφαρμογών στο πεδίο της καλλιέργειας και της χρήσης γης.


Στις δυτικές χώρες, και ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα νέο είδος εταιριών που διευκολύνουν και ενισχύουν την κοινωνική παραγωγή αξίας, έχει γίνει ο σπόρος για τις κυρίαρχες εταιρίες του μέλλοντος (Google, eBay κλπ). Οι εταιρίες θα χρειαστεί να ανοιχτούν στον κοινό σχεδιασμό και την κοινή δημιουργία, ενώ η διανομή (σμίκρυνση) των μέσων φυσικής παραγωγής αυξάνει τις πιθανότητες για μικρότερες και πιο εντοπισμένες μονάδες παραγωγής που θα παίξουν πιο σημαντικούς ρόλους.


Υπάρχουν αυξανόμενα σημάδια ότι ο ρόλος του καθαρού κέρδους που κινούσε τις πολυεθνικές εταιρίες, οι οποίες δεν είχαν καθόλου ρίζες στις τοπικές κοινότητες, πλησιάζει στο ιστορικό τέλος του και θα υποκαθίσταται όλο και περισσότερο από νέα πρότυπα οντοτήτων, που συνδυάζουν το κέρδος με την υλοποίηση κοινωνικών και δημόσιων αγαθών. Η αποκλειστική εστίαση στο εισόδημα και τη μεγιστοποίηση του κέρδους πρέπει να υποκατασταθεί από την εστίαση στα αποτελέσματα και το σκοπό, που αποτελεί προϋπόθεση για την αναγκαία μαζική συμμετοχή στην ανοιχτή καινοτομία.


Το αναδυόμενο μοντέλο είναι ότι οι κοινότητες, τα ιδρύματα ή οι δημόσιοι θεσμοί ανοιχτής καινοτομίας θέτουν το πλαίσιο για αποτελέσματα που καθοδηγούνται από το σκοπό (για παράδειγμα, η επιτυχής πολύπλοκη εξέλιξη της ανάπτυξης της Linux), που μεταφέρονται μετά στην αγορά από τις επιχειρήσεις. Οι επενδύσεις με κοινωνική συνείδηση, τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια, η μικροοικονομία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, το θεμιτό εμπόριο και η ανάδυση κοινωφελών οντοτήτων στρέφονται σε αυτό το νέο θεσμικό μέλλον της επιχειρηματικότητας. Για την κρατική μορφή, αυτό σημαίνει να περάσει από τα πρότυπα του κράτους πρόνοιας ή του νεοφιλελεύθερου κράτους σε εκείνο του κράτους συνέταιρου, που διευκολύνει και ενισχύει την κοινωνική παραγωγή. Στο πρότυπο του κράτους συνέταιρου, το κράτος κατευθύνει, υποστηρίζει και διευκολύνει τις τοπικές κοινότητες και τις επιχειρηματικές οικολογίες και τη διασταύρωσή τους με τα παγκόσμια δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών, μέσα από υποστηρικτικές υπηρεσίες ανάπτυξης.


Σε αυτό το σενάριο, συνδυάζουμε την αναγκαιότητα ενός ισχυρού κράτους, το οποίο ενδυναμώνεται από την ύπαρξη οριζόντιων ανταγωνιστικών δικτύων καινοτομίας ( ορισμένων υπερεθνικών από τη φύση τους). Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί μια ισχυρότερη, τοπική εγχώρια οικονομία που βασίζεται στη διανεμημένη παραγωγή, που τώρα φτάνει στις αγροτικές περιοχές και οδηγεί σε μια ανάπτυξη χωρίς προηγούμενο. Η διοχέτευση γνώσης και τεχνολογίας της πληροφορίας στις τοπικές κοινότητες σπάει την πολιτισμική και επιστημονική απομόνωσή τους και τις κάνει ελκυστικούς τόπους για να ζει κανείς, ενώ παράλληλα είναι συνδεδεμένες με τα αστικά κέντρα για τη διάδοση του πολιτισμού.


Στην αρχή αυτού του άρθρου τονίσαμε ότι κάθε μακρύ κύμα χαρακτηρίζεται, επίσης, από ένα νέο πιο περιεκτικό κοινωνικό συμβόλαιο.


Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο, επομένως, θα σημαίνει:


- Την επέκταση της επιχειρηματικότητας στις τοπικές κοινωνίες και τη βάση της πυραμίδας. Αυτή μπορεί να βασιστεί στις οριζόντιες διασυνδέσεις και την ‘κάθετη’ υποστήριξη των δημόσιων αρχών.


- Νέους θεσμούς που πετυχαίνουν κάνοντας καλό (καθοδηγούνται από ένα σκοπό ), δηλαδή το εισόδημα και το κέρδος χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της παροχής κοινωνικών αγαθών.


- Μηχανισμούς κοινωνικής χρηματοδότησης βασισμένους σε μια συσσωμάτωση μεταξύ ομότιμων που μπορούν να αποκτούν και να διανέμουν τη χρηματοδότηση σε ένα καλύτερα επεξεργασμένο επίπεδο.


- Μηχανισμούς που υποστηρίζουν την κοινωνική καινοτομία (από κοινού σχεδιασμό και δημιουργία) και την ομότιμη παραγωγή, οργανωμένων από τις δημόσιες αρχές.


- Εστίαση σε μια πιο εντοπισμένη, φυσική παραγωγή ακρίβειας, σε μικρές σειρές, συνδεδεμένης με παγκόσμιες κοινότητες ανοιχτού σχεδιασμού.


- Λιγότερο γνωστή αλλά επίσης σημαντική είναι η πνευματική διάσταση. Επειδή η μετα-βιομηχανική ανάπτυξη είναι συναφής με την προ-βιομηχανική ανάπτυξη σε ό, τι αφορά τις ‘άϋλες’ πτυχές της ανάπτυξης (όπως τον εντοπισμό και την έμφαση στη χρήση γης), παραπέμπει στα προ-μοντέρνα συστήματα αξιών, που είναι ακόμη πολύ ζωντανά σε ευρείες περιοχές του κόσμου. Η επιτυχής βιωσιμότητα των νέων οικονομικών μορφών εξαρτάται από την ηθική και πνευματική μεταρρύθμιση, που μπορεί να εμπνευστεί από την αυτάρκεια των παραδοσιακών πνευματικών μορφών.

Αφιέρωμα: ομότιμη ενέργεια
Ετικέτες: michel bauwens , p2p , διανεμημένη-ενέργεια , ενέργεια , καπιταλισμός

1 σχόλιο »

1 σχόλιο

1. Ο/Η Tο ελληνικό ιστολόγιο της P2P Foundation » Blog Archive » Nέο τεύχος για την ομότιμη παραγωγή ενέργειας :
   December 10th, 2009 at 15:35

   […] στην εποχή της “πράσινης ανάπτυξης” O Michel Bauwens με το “Θέτοντας το ευρύτερο πλαίσιο για τις ομότιμες υποδ… O Στέλιος Σταυρουλάκης με το “Η επείγουσα ανάγκη […]

   
   

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website