ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Yasmin Ibrahim – Νέες ματιές: Κινητή τεχνολογία και επικοινωνιακά γεγονότα

by racoles: http://www.flickr.com/people/racoles/Η κινητή τηλεφωνία και ο εξοπλισμός για την εγγραφή βίντεο μαζί με τη σύγκλιση των τεχνολογιών έχουν δημιουργήσει νέες πλατφόρμες που επιτρέπουν στο κοινό να συλλαμβάνει και να δημοσιοποιεί γεγονότα. Τα πρόσφατα γεγονότα στη Μπούρμα αναδεικνύουν τους τρόπους με τους οποίους οι κινητές και συγκλίνουσες τεχνολογίες παίζουν ρόλο στην αφήγηση της πολιτικής σε χώρους όπου ο υπόλοιπος κόσμος δεν έχει ενδεχομένως πρόσβαση.


Η κινητή τηλεφωνία και η σύγκλιση των τεχνολογιών έχουν συμβάλει σε νέους τρόπους κατανάλωσης, παραγωγής και ενασχόλησης με τα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο. Η ενσωμάτωση ηχητικών και ηχογραφημένων χαρακτηριστικών, καμερών και λειτουργιών Ίντερνετ στα κινητά τηλέφωνα συνέβαλε με νέους τρόπους στη δυνατότητα των ανθρώπων να καταθέτουν μαρτυρίες. Η δυνατότητα καταγραφής, ηχογράφησης, μετάδοσης και ανεβάσματος εικόνων και κειμένου μέσω κινητής τηλεφωνίας κατέστησε δυνατούς νέους τρόπους συμμετοχής στη δημιουργία επικοινωνιακών γεγονότων. Ενώ οι αναφορές από αυτόπτες μάρτυρες αποτελούσαν πάντοτε μέρος της συλλογής ειδήσεων, η σύγκλιση των τεχνολογιών και της κινητής τηλεφωνίας έπαιξε ρόλο στους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να συνεργαστούν στη δημιουργία ενός επικοινωνιακού γεγονότος. Η κατάθεση μαρτυρίας μέσω της κινητής τηλεφωνίας σφυρηλατεί επίσης μια περίπλοκη σχέση με τα παλαιότερα μέσα επικοινωνίας όπου νέες πλατφόρμες που προσαρμόζουν τις αναφορές των πολιτών στη δημιουργία γεγονότος καθιστούν τις ειδήσεις ένα φαινόμενο χωρίς όρια.


Στην πρόσφατη πορτοκαλί επανάσταση στη Μπούρμα, οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας (ICTs) έπαιξαν ζωτικό ρόλο στην αφήγηση ενός γεγονότος όπως αυτό συνέβη. Το γεγονός ότι οι φρικιαστικές εικόνες που κατέγραφαν τα κινητά τηλέφωνα ανέβαιναν στο Ίντερνετ, έφερε νέους τρόπους ενατένισης και ενασχόλησης με την πολιτική. Οι εικόνες των πολιτών για την πορτοκαλί επανάσταση, μέσω της κινητής τηλεφωνίας, έφεραν μια νέα ματιά, παρά την αυστηρή λογοκρισία των μέσων επικοινωνίας στη Μπούρμα. Ειδικότερα, η κατάθεση μαρτυρίας μέσω της τεχνολογίας δίνει νέες δυνατότητες μοιράσματος των γεγονότων με ένα ευρύτερο κοινό μέσω των νέων ή και των παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας όπως τα έντυπα και τα ραδιοφωνικά. Η σύγκλιση των τεχνολογιών και η ικανότητα σύνδεσης προσωπικών εικόνων ενός γεγονότος με μια δημόσια πλατφόρμα αναδιαμορφώνει τη λογική βάση της πολιτικής που εναποτίθεται συχνά στη δημιουργία νέων μονοπατιών για την εξιστόρηση και την ενασχόληση με την πολιτική.


Η προσωπική ματιά και η κατασκευή γεγονότων


Μεγάλο μέρος της πρόσφατης φιλολογίας για την κατασκευή ειδήσεων έχει επικεντρωθεί στην παρακμή των παραδοσιακών μεσαζόντων και την άνοδο των γεγονότων που προωθούνται από τα μέσα επικοινωνίας και έχουν διευκολυνθεί από τις νέες επικοινωνιακές τεχνολογίες όπως το βιντεόφωνο και τα φορητά συστήματα ηχογράφησης και μετάδοσης (σ. 364). Η επικράτηση των ελαφρών και εκλαϊκευμένων ειδήσεων στα κυρίαρχα μέσα επικοινωνίας, η ενσωμάτωση προσωπικών αφηγήσεων και ο ευτελισμός της πολιτικής είχαν ως αποτέλεσμα, από τη δεκαετία του 1980, την αυξανόμενη εξάρτηση από τους ‘αυτόπτες μάρτυρες’ (σ. 370) για την κατασκευή των επικοινωνιακών αναφορών. Οι ειδήσεις που προκύπτουν από γεγονότα, και όχι από ψευδο-γεγονότα που ενορχηστρώνονται από τα μέσα επικοινωνίας, περιλαμβάνουν αυτογενή γεγονότα όπως οι φυσικές καταστροφές και οι τρομοκρατικές επιθέσεις.


Οι Bennet και Livingstone υποστηρίζουν ότι οι ειδήσεις που προκύπτουν από γεγονότα υπερτερούν των θεσμοθετημένων ειδήσεων, ειδικότερα στο φορτισμένο τεχνολογικά περιβάλλον της διεθνούς ειδησεογραφίας της καλωδιακής τηλεόρασης. Τις εβδομάδες και μήνες που ακολούθησαν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, υπήρχε αυξημένο μοίρασμα πληροφοριών, αφηγήσεων και εικόνων μέσα από τα blogs. Τα blogs έγιναν ένας παρεκβατικός τόπος για επικοινωνία και κοινές εμπειρίες μετά τα γεγονότα. Ανέτρεψαν επίσης το γεγονός ότι οι νέες παρεκβατικές σφαίρες, ανεξάρτητα αν προέρχονται από τις κινητές διαδραστικές τεχνολογίες ή το Ίντερνετ, θα ενσωματωθούν στη δημιουργία γεγονότων και την κατασκευή μνήμης στις κοινωνίες των μέσων επικοινωνίας. Αυτό σημαίνει νέους κανόνες των μέσων επικοινωνίας στη μετάδοση παγκόσμιων γεγονότων, καθώς η αφήγηση της ιστορίας αποκλειστικά μέσα από τη ματιά των μέσων επικοινωνίας είναι ελλιπής και η συμπερίληψη της συμμετοχικής ματιάς του ιδιώτη εμφυτεύεται στη δημιουργία γεγονότων.


Τα γεγονότα που μεταδίδονται από τα μέσα επικοινωνίας αναπαρίστανται και αναδομούνται όχι μόνο μέσα από τα παραδείγματα των κυρίαρχων μέσων επικοινωνίας αλλά επίσης μέσα από νέες επικοινωνιακές πλατφόρμες που επιτρέπουν στα άτομα να συμβάλουν, να βελτιώσουν, ακόμη και να αναιρέσουν επικοινωνιακές αναφορές για παγκόσμια και τοπικά γεγονότα. Η τεχνολογία, με αυτή την έννοια, αύξησε την ύπαρξη τραυματικών ενεργειών, όπως και την πρόσβαση σε αυτές (σ. 697). Η έννοια που έχουμε για το οικείο και το μη οικείο, την κοινότητα και τη διαφορετικότητα, μεταβάλλεται όλο και περισσότερο μέσα από τις κινητές τεχνολογίες καθώς η κοινότοπη καθημερινότητα επιβάλλει νέες μορφές σύνδεσης και αποσύνδεσης. Ο Eric Paulos και η Elizabeth Goodman αμφισβητούν την ιδέα ότι στους δημόσιους αστικούς χώρους που ζούμε, τα άτομα που επιδρούν σε εμάς περισσότερο είναι αυτά που παρατηρούμε συχνά αλλά με τα οποία δεν υπάρχει άμεση αλληλεπίδραση. Δανειζόμενοι τον όρο από τον κοινωνιολόγο Stanley Milgram, οι Paulos και Goodman υποστηρίζουν ότι το κινητό τηλέφωνο απέκοψε κατά πολύ τους ανθρώπους από τους άγνωστους που ζουν στο ίδιο μέρος, στην κοινότητά τους, καθώς επικρατεί η τάση να αγνοούν ο ένας τον άλλον ψάχνοντας για το κινητό τους. Αυτό μειώνει δραματικά τις ευκαιρίες αλληλεπίδρασης πέρα από τις κοινωνικές ομάδες μας.


Η ενσωμάτωση της ιδιωτικής ματιάς στην παραγωγή ειδήσεων ευνοεί την ιδιωτική ματιά στις περιπτώσεις όπου τα μέσα επικοινωνίας δεν ήταν παρόντα ώστε να αφηγηθούν τα γεγονότα όσο ξετυλίγονταν. Με την κατάθεσης μαρτυρίας, τα άτομα αφήνουν την προσωπική πράξη του ‘βλέπω’ και υιοθετούν μια δημόσια τοποθέτηση, μέσω της οποίας γίνονται μέρος μιας ομάδας που δουλεύει μαζί μέσα από το τραύμα. H Barbie Zelizer υποστηρίζει ότι ‘το ατομικό παραμένει η βάση μέσω της οποίας η αναστάτωση και η απορρύθμιση που προκαλεί το τραύμα αρχίζουν να αντικαθίσταται από κοινές κοινωνικές έννοιες και μια ανανεωμένη έννοια συλλογικού στόχου’ (σ. 698). Στους βομβαρδισμούς της 7ης Ιουλίου στο Λονδίνο, τα γεγονότα της μοιραίας μέρας κατασκευάστηκαν τόσο μέσω ατομικών αφηγήσεων όσο και μέσω ψηφιοποιημένων εικόνων. Μια σημείωση στην ιστοσελίδα του BBC δίνει μια ιδέα για την εξελισσόμενη και εγγενή σχέση ανάμεσα στη δημιουργία γεγονότων και τις κινητές τεχνολογίες.


‘Όταν χτυπά η τραγωδία τα ειδησεογραφικά συνεργεία δεν είναι πολύ μακριά και η επίθεση στο συγκοινωνιακό δίκτυο του Λονδίνου τον Ιούλιο του 2005 δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Ωστόσο οι φωτογράφοι και οι δημοσιογράφοι ήταν εκεί για να καταγράψουν το μετά, ενώ εσύ (ο αναγνώστης) ήσουν αυτός που μας έστειλε πλάνα και βίντεο από τη στιγμή της τραγωδίας’.


Την επόμενη των βομβαρδισμών της 7ης Ιουλίου, το BBC έλαβε 20.000 γραπτές αναφορές μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, 1000 φωτογραφίες και 20 βίντεο από πολίτες. Παρομοίως, στις καλοκαιρινές πλημμύρες του Ιουνίου 2007 στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ιστοσελίδα του BBC News έλαβε περισσότερες από 10.000 εικόνες από τις πλημμύρες που δίνουν μια άποψη της καταστροφής. Η καταστροφή από το τσουνάμι, οι βομβαρδισμοί της 7ης Ιουλίου στη Μαδρίτη και ο τυφώνας Κατρίνα έφεραν στο προσκήνιο το ρόλο της κινητής τηλεφωνίας στην ανακατασκευή των γεγονότων και τη συνδρομή της στα μέσα επικοινωνίας προκειμένου να κατασκευάσουν τις αναφορές τους. Τα ειδησεογραφικά κανάλια παρακαλούσαν για σχόλια, φωτογραφίες και βίντεο από τα κινητά τηλέφωνα των πολιτών. Επομένως, η ενσωμάτωση των κινητών τεχνολογιών στην κυρίαρχη παραγωγή ειδήσεων γνώρισε την εμφάνιση ειδησεογραφικών γεγονότων που η αφήγησή τους υπερέχει εκείνης των κυρίαρχων μέσων επικοινωνίας. Οι κινητές τηλεφωνίες δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες, ως καταναλωτές, να ηχογραφούν, να καταγράφουν εικόνες και να εγγράφουν εισόδους στα blogs από τα κινητά τηλέφωνά τους και άλλες κινητές συσκευές. Αυτή η οικολογία της πληροφορίας που ξετυλίγεται ύστερα από μεγάλα γεγονότα αποσπά τις ιστορικές στιγμές από την αποκλειστικότητα των μέσων επικοινωνίας . Η Washington Post σημειώνει ότι ‘οι κοινοί άνθρωποι στις καθημερινές τους ζωές είναι τώρα οι πρώτοι που τεκμηριώνουν ιστορικά γεγονότα’. Η συγκεκριμενοποίηση της ιστορίας μέσα από εικόνες έχει τους περιορισμούς της γιατί, στην καλύτερη περίπτωση, παρέχουν μια αυθαίρετη και ελλιπή εξιστόρηση. Επιπλέον, η ικανότητα να διατηρεί και να θυμάται το παρελθόν εξαρτάται, επίσης, από την ικανότητα μιας κοινωνίας να αποθηκεύει και, εκτός κι αν οι πολιτισμοί έχουν ‘τα μέσα να παγώνουν τη μνήμη του παρελθόντος, η φυσική τάση της κοινωνικής μνήμης είναι να καταργεί ο, τι δεν είναι σημαντικό και να το αντικαθιστά με ό, τι είναι εννοιολογικά κατάλληλο στο συγκεκριμένο πλαίσιο (σσ. 58-9). Οι κινητές τεχνολογίες και οι νέες πλατφόρμες των μέσων επικοινωνίας προσφέρουν χώρους αποθήκευσης και η διάδοση των αφηγήσεων και των εικόνων δίνουν διόδους για να διαβάζεται η ιστορία διαφορετικά, έξω από τους θεσμοθετημένους χώρους των μουσείων και των επίσημων αρχείων.


Το φρούριο της επικοινωνιακής ματιάς αναδιαμορφώνεται σταθερά μέσα από νέες πλατφόρμες κατασκευής ειδήσεων, που το φάσμα τους κυμαίνεται από τη μετατόπιση κειμένων στην οθόνη μέχρι τα blogs σε ιστοσελίδες που καθιστούν τις ειδήσεις και την κατασκευή γεγονότων ένα ρευστό, διαρκώς εξελισσόμενο φαινόμενο. Η διάδοση των επικοινωνιακών αναφορών δημιουργεί, επίσης, αμφισβητήσεις πλαισίου όπου δίνονται μάχες για το νόημα των γεγονότων στις ειδήσεις. Οι κινητές τεχνολογίες, μέσω της κατάθεσης μαρτυρίας, διευρύνουν αυτές τις μάχες πλαισίου οδηγώντας τις προοπτικές των πολιτών στην πολιτική κατασκευής νοήματος. Φαινομενικά, οι κινητές τεχνολογίες μέσω της δημοσιογραφίας των πολιτών και την κατάθεση μαρτυρίας επιδιώκουν τον εκδημοκρατισμό της δημιουργίας γεγονότων. Ιδιοποιούνται ‘ένα παζάρι σε αντίθεση με έναν καθεδρικό ναό’, όπου το κοινωνικό μοίρασμα πληροφοριών διαπραγματεύεται εκ νέου τη μονοπώληση από τα κυρίαρχα μέσα επικοινωνίας της κατασκευής γεγονότων, κάνοντας την ιστορία μια εμπειρία χωρίς τέλος.


Ο ρόλος των κινητών τεχνολογιών και του Ίντερνετ στην ανακούφιση από τις καταστροφές, στη συνειδητοποίηση και συγκέντρωση χρημάτων μετά το Τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό το 2004 και τον τυφώνα Κατρίνα είναι απολύτως τεκμηριωμένος. Επιτρέπει, όμως, επίσης, την άνθιση δόλιων συμπεριφορών και δραστηριοτήτων εκεί που το αυθεντικό και το μη αυθεντικό υλικό ανταγωνίζονται για την προσοχή του κοινού σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτές οι δραστηριότητες τείνουν να μειώσουν τις γνήσιες προσπάθειες για την ανοικοδόμηση των κοινοτήτων και τον εντοπισμό των αγνοουμένων μέσω ενημερωτικών συνδέσμων σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως το Ίντερνετ. Οι μεγάλες ποσότητες πληροφοριών στο Ίντερνετ και η δυνατότητα κατάχρησης και απάτης συντηρούν τη διάκριση μεταξύ κυρίαρχων και περιφερειακών μέσων επικοινωνίας, παρά τις αυξανόμενες συνδέσεις μεταξύ τους. Μια ιστοσελίδα με τον εύστοχο τίτλο Mcpaparazzi.com , για παράδειγμα, έχει ως μέλη της πολίτες που της στέλνουν φωτογραφίες διασημοτήτων κεφαλαιοποιώντας έτσι τη συνύπαρξη ενός μαζικού κοινού με τη συνεχή επαγρύπνηση που αυτό μπορεί να προσφέρει, μέσα από την αυξανόμενη ενσωμάτωση τεχνολογιών επιτήρησης στα κινητά τηλέφωνα.


Συμπέρασμα


Αυτή η πολιτική των μέσων επικοινωνίας αναδιαμορφώνει την έννοια της κατάθεσης μαρτυρίας. Η κατάθεση μαρτυρία δεν μεταφέρεται μόνο μέσα από τα μέσα επικοινωνίας. Μπορεί να μεταφερθεί στο τελετουργικό της δημιουργίας γεγονότων που τα μέσα επικοινωνίας αναπαριστούν, μπορεί όμως κάποιος να καταθέσει μαρτυρία έξω από τις τελετουργικές διαδικασίες των παλαιότερων μέσων επικοινωνίας. Η αποστολή φωτογραφιών και αφηγήσεων στο Ίντερνετ και το μοίρασμα φωτογραφιών και κειμένων μέσα στο ίδιο το δίκτυο αναδιαμορφώνει τη δημιουργία γεγονότων, απελευθερώνοντας τα από την αγκάλη των ισχυρών παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας, ενώ εκδημοκρατίζει την έννοια του γεγονότος που μεταδίδεται από τα μέσα επικοινωνίας. Το κοινό που βρίσκεται μακριά από ένα εθνικό ή παγκόσμιο γεγονός μπορεί να επιλέξει να ασχοληθεί, μετά τις αφηγήσεις, με τη μετάδοση και την εκτύπωση, όπως και με τις αφηγήσεις που ανεβαίνουν στο Ίντερνετ.


Η κατάθεση μαρτυρίας μέσω της κινητής τηλεφωνίας και η δυνατότητα δημοσιοποίησής της μέσα από δημόσιες πλατφόρμες όπως το Ίντερνετ, δημιουργούν νέες μορφές εξάρτησης μεταξύ των μέσων επικοινωνίας και του κοινού που καταθέτει μαρτυρίες. Η κατάθεση μαρτυρίας μέσω της κινητής τηλεφωνίας υπερβαίνει κάποιες διχοτομίες μεταξύ παραγωγού και κοινού, αλλά και ο τομέας της δημιουργίας γεγονότων ενσωματώνει νέα βλέμματα και ματιές που σηματοδοτούν νέες και εξελισσόμενες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα μέσα επικοινωνίας και την κατάθεση μαρτυρίας. Η ματιά του πολίτη ή του ερασιτέχνη που καταθέτει μαρτυρία ενσωματώνει νέες οικονομίες εικόνας όπου οι εικόνες μπορούν να μεταφέρουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και ίσως νέες μορφές πλαισίωσης της οικειότητας και της απόστασης όπως και της απάθειας.



Αφιέρωμα: web 2.0
Ετικέτες: , , , ,

|
1 σχόλιο »

1 σχόλιο

  1. Ο/Η Γεράσιμος Κοντάρης :
    February 3rd, 2008 at 14:35

    Τα επιτεύγματα της τεχνολογίας έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά και το διαδίκτυο χρησιμοποιείται ευρέως. Είναι στην αντίληψη του καθενός πως θα τα χρησιμοποιήσει. Πιστεύω σε μια διαδικτυακή επικοινωνία που στόχο έχει την εκμάθηση κοινωνικών και προοδευτικά πολιτικών αρχών.


σχολίασε