ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Nicole Doerr – Είναι ένα πολύγλωσσος δημόσιος χώρος πιο δημοκρατικός; Η διαδικασία του ΕΚΦ ως προηγούμενο

Η πολυγλωσσία στο πλαίσιο των συνελεύσεων το Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ ενθαρρύνει τη συμμετοχή και την ενσωμάτωση στη λήψη αποφάσεων, υποστηρίζει η Nicole Doerr.


Στο αμφιθέατρο ενός κρατικού θεάτρου, Γένοβα, Ιούλιος 2003. Το θερμόμετρο στους 40 βαθμούς, η ατμόσφαιρα γεμάτη φωνές και καπνούς απ’ τα τσιγάρα. Τα ευρωπαϊκά κινήματα για την παγκόσμια δικαιοσύνη επέστρεψαν εκεί όπου το 2001 έγιναν οι διαδηλώσεις κατά της συνόδου κορυφής της G8. Στη Γένοβα, συζητούν για το μέλλον της «άλλης Ευρώπης». Είναι μια από τις πολλές ευρωπαϊκές προπαρασκευαστικές συνελεύσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ (ΕΚΦ). Για να λάβουν μέρος σ’ αυτή τη συνάντηση, οι ακτιβιστές ταξίδεψαν από μέρη τόσο μακρινά όπως η Μόσχα και η Λισαβόνα, η Σόφια και η Στοκχόλμη, η Γλασκόβη ή η Κωνσταντινούπολη. «Υπάρχει ένας χώρος, αλλά ένας χώρος χωρίς θέση. Υπάρχουν δίκτυα. Είναι ένας νέος τόπος αλλά το ίδιο σκηνικό για τους ίδιους ανθρώπους. Και ζω εδώ μέσα ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου», λέει η Ελένα από την Attac της Σουηδίας.


Πόσο δημοκρατική είναι η διαδικασία του ΕΚΦ, σε ποιο βαθμό ενσωματώνει τους συμμετέχοντες, τη στιγμή μάλιστα που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και έχουν διαφορετική προέλευση; Για να απαντήσω σοβαρά σ’ αυτή την ερώτηση, μελέτησα τις προπαρασκευαστικές συνελεύσεις για τα Ευρωπαϊκά Κοινωνικά Φόρα από το 2003 ως το 2006. Βασισμένη σε μια εκπληκτική σειρά αποτελεσμάτων, συμπέρανα ότι σε σύγκριση με το εθνικό επίπεδο η πολυγλωσσία στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών συνελεύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ ενθαρρύνει τη συμμετοχή και την ενσωμάτωση όλων στη λήψη αποφάσεων. Η εξήγηση αυτής της παράδοξης παρατήρησης δεν είναι ότι οι πανευρωπαϊκές συναντήσεις είναι ιδιαίτερα δημοκρατικές.


Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές συναντήσεις φαίνεται ότι παρέχουν ένα πιο πλουραλιστικό και διαφανές σκηνικό από τις προπαρασκευαστικές συνελεύσεις σε εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε οι πρώην περιθωριοποιημένες ομάδες να μπορούν πιο εύκολα να εκφράσουν τα αιτήματά τους και να χτίσουν συμμαχίες. Με άλλα λόγια, η πολιτική συμμετοχή των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να αναδυθεί, παρά την έλλειψη μιας κοινής γλώσσας και μιας «περιεκτικής» πολιτισμικής κοσμοαντίληψης. Θα διακινδύνευα μάλιστα την παράδοξη υπόθεση ότι οι υπερεθνικοί δημόσιοι χώροι, κάτω από συνθήκες τυπικών κανόνων και διαδικασιών που διευκολύνουν μια ανοιχτή προσβασιμότητα, μπορεί να είναι πιο δημοκρατικοί από τους δημόσιους χώρους σε εθνικό επίπεδο.


Βαβέλ, ένα εθελοντικό δίκτυο διερμηνέων


Στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ, δομικές δυσκολίες προκύπτουν κυρίως από την έλλειψη πρόσβασης σε υπερεθνικές συναντήσεις, πρέπει δηλαδή να υπάρχει ο χρόνος, το χρήμα και η κατάλληλη πληροφόρηση για τη συμμετοχή. Μια σύγκριση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές προπαρασκευαστικές συναντήσεις και σε προπαρασκευαστικές συναντήσεις στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ωστόσο ότι οι ευρωπαϊκές συναντήσεις ήταν πολύ πιο δημοκρατικές. Οι νέοι συμμετέχοντες και οι ομάδες των μελών θεωρούσαν τις ευρωπαϊκές προπαρασκευαστικές συνελεύσεις ως πιο διαφανείς και διαδικαστικά πιο δημοκρατικές από τις πανεθνικές προπαρασκευαστικές συνελεύσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες βίωσαν τη διαδικασία του ΕΚΦ, που κατέληξε άλλωστε να κυριαρχείται από μια μικρή εμπροσθοφυλακή από επαγγελματίες ακτιβιστές και άτυπη λήψη αποφάσεων, ως ιδιαίτερα ανοιχτή σε ό,τι αφορά στην ικανότητα ενσωμάτωσής τους.


Ωστόσο, στις ευρωπαϊκές πολύγλωσσες συνελεύσεις, επικρατεί «η κουλτούρα να ακούμε ο ένας τον άλλον». Οι ομιλητές καταβάλλουν ιδιαίτερη προσπάθεια για αποδοχή και αξιολόγηση ομιλητών από διαφορετικές χώρες και ομάδες. Η ύπαρξη του εθελοντικού δικτύου διερμηνέων, Βαβέλ, καθιστά δυνατή τη μετάφραση από τη μια γλώσσα στην άλλη και έχει συμβάλει στην ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων σε ό,τι αφορά στην ανάγκη να μιλούν καθαρά και να σέβονται τις διαφορετικές γλώσσες, πολιτισμούς και προελεύσεις των άλλων. Οι ευρωπαϊκές συναντήσεις φαίνεται ότι παρέχουν μια πιο πλουραλιστική δημόσια σκηνή στην οποία διαδικαστικοί κανόνες συναινετικής λήψης αποφάσεων δίνουν σε όλους τους συμμετέχοντες μια σχετικά καλύτερη ευκαιρία να εκφράσουν τα αιτήματά τους. Ως έμμεσο αποτέλεσμα της πολυγλωσσίας, οι συζητήσεις στην ολομέλεια στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προπαρασκευαστικών συνελεύσεων ήταν πιο χρονοβόρες και καθώς έπρεπε να αντιμετωπιστούν προβλήματα γλωσσικής επικοινωνίας, οι προσπάθειες των συμμετεχόντων να ακούν καλύτερα ο ένας τον άλλον ήταν, σε σχέση με το εθνικό επίπεδο, αυξημένες.


Οι ευρωπαϊκές συνελεύσεις επέτρεψαν επίσης άλλες δημοκρατικές δυνατότητες, όπως να ανοίξουν οι αποκλεισμένες εθνικές δημόσιες σκηνές στο εσωτερικό των κινημάτων σε ένα πιο πλουραλιστικό και υπερεθνικό κοινό. Οι ακτιβιστές από διαφορετικά τοπικά κοινωνικά φόρα στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησαν, για παράδειγμα, τις ευρωπαϊκές προπαρασκευαστικές συνελεύσεις, για να υπονομεύσουν την ισχυρή επιρροή εθνικών ομάδων τις οποίες θεωρούσαν κυρίαρχες.


Εθνικές συνελεύσεις και «θεματοφύλακες»


Αντίθετα, οι εθνικές προπαρασκευαστικές συνελεύσεις είχαν λιγότερη ικανότητα ενσωμάτωσης και διαφάνειας από τις ευρωπαϊκές συναντήσεις. Όπως δείχνει η περίπτωση της Γερμανίας, ο δημόσιος λόγος στις εθνικές προπαρασκευαστικές συναντήσεις έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ύφος στη λήψη αποφάσεων, καθώς ορισμένοι ακτιβιστές, υποστηριζόμενοι από μεγάλες οργανώσεις, επικρατούν έναντι άλλων και πλευρές της δημοκρατίας που έχουν να κάνουν με τη διάκριση των φύλων και την ένταξη ομάδων που υφίστανται δυνητικά διακρίσεις συγκαλύπτονται πιο εύκολα. Οι εθνικές συνελεύσεις μοιάζουν να κυριαρχούνται από «θεματοφύλακες», δηλαδή ισχυρούς παίκτες που σύμφωνα με την Ruth Wodak «μιλούν, γράφουν και καταλαβαίνουν τη σωστή γλώσσα τη σωστή στιγμή» και που έχουν ουσιαστικά τη δυνατότητα να είναι παρόντες σε κάθε συνάντηση σε οποιοδήποτε επίπεδο. Το αποτέλεσμα είναι πως σε συγκρουσιακές καταστάσεις τα αιτήματα των νεοφερμένων ή άλλων δυνητικά λιγότερο προνομιούχων ακτιβιστών, όπως για παράδειγμα οι μετανάστες, μπαίνουν στην άκρη από τους υπεύθυνους για τη διευκόλυνση της διαδικασίας ή από τα καλύτερα ενημερωμένα «μέλη».


Αντί να κάνει τη δημοκρατική διαβούλευση αδύνατη, ένα πολύγλωσσο σκηνικό – υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει κυρίαρχη γλώσσα και ότι επικρατεί ένα θεσμικά ανοιχτό σκηνικό- αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό τους μηχανισμούς διάκρισης και αποκλεισμού. «Ήμουν σε μια συνάντηση όπου δεν υπήρχε η διερμηνεία του δικτύου της Βαβέλ, δεν ήταν δημοκρατική», θυμάται ο Σουάντ, από το Λονδίνο, που συμμετείχε στο ΕΚΦ. «Το κυριότερο αποτέλεσμα της πολυγλωσσίας είναι οι πιο αργοί ρυθμοί, πράγμα σημαντικό, γιατί τότε τα πράγματα είναι από πολιτική άποψη πιο ζυγισμένα. Το ευρωπαϊκό επίπεδο είναι περισσότερο δημόσιο και πλουραλιστικό. Όλοι μιλούν μπροστά σε πολλούς ανθρώπους που στηρίζονται από πολλά κινήματα». Η πολυγλωσσία αποτελεί μάλλον πλεονέκτημα παρά εμπόδιο για τον εκδημοκρατισμό του κινήματος για την παγκόσμια δικαιοσύνη.


Διαβάστε ακόμα:


Οι Βαβέλ και η Πολιτική για τη Γλώσσα (στα Αγγλικά)


Η Δημοκρατία στην Ευρώπη και η Κινητοποίηση της Κοινωνίας (στα Αγγλικά)



Αφιέρωμα: κοινωνικά κινήματα, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: , , ,

|
0 σχόλια »

σχολίασε