→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Liliana de Riz – Οι Κίρχνερ έκτισαν τη δική τους οπισθοδρομική ουτοπία

Στο παρακάτω κείμενο, που γράφτηκε λίγο καιρό πριν το θάνατο του Νέστορ Κίρχνερ, η Liliana de Riz αναλύει την πολιτική του ζεύγους που τα τελευταία χρόνια εναλασσόταν στην εξουσία. Με εργαλεία τον κρατικισμό, τον αυταρχισμό και τον εθνικισμό κατά το πρότυπο του Περόν αλλά και του Μένεμ, οι Κίρχνερ επιδιώκουν να διαιωνίσουν την παραμονή τους στην εξουσία, προτάσσοντας ένα μοντέλο που, πιστό στο δίπολο “λαού-αντιλαού” υπονομεύει τη δημοκρατική αντιπαράθεση.


H αργή αναδιάρθρωση του ριζοσπαστισμού και η δυσκολία δημιουργίας κυβερνητικών συνασπισμών, βασισμένων σε κατευθύνσεις δημόσιας πολιτικής που προσφέρουν στο εκλογικό σώμα σαφείς και αντικρουόμενες επιλογές, στιγματίζουν το πολιτικό μας σύστημα. Οι εκλογικοί συνασπισμοί εμφανίστηκαν ανίσχυροι την εποχή της πραγματικής διακυβέρνησης και οι πειραματισμοί στις διασταυρώσεις αποτέλεσαν επιταγές και όχι συμμαχίες.


Δεν αποτελεί έκπληξη ότι αυτές οι ατέλειες συμβάλλουν στην αναβίωση του λαϊκισμού στον κλασικό συνδυασμό του, αυτόν του κρατικισμού, του εθνικισμού και του αυταρχισμού, που διέκρινε τον περονισμό στη χρυσή εποχή του.


Ο κιρχνερισμός επιδιώκει να κατακερματίσει πάλι τον πολιτικό χάρτη της χώρας δημιουργώντας δυο ανταγωνιστικούς πόλους, τον “λαό” και τον “αντι-λαό”, προκειμένου να κτίσει την εικόνα του αντικιρχνερισμού με τον ίδιο τρόπο που ο περονισμός έκτισε τον αντιπερονισμό, όπως δείχνει ο Luis Alberto Romero στο κείμενό του “Η απελευθέρωση έφερε ένα νέο Περονισμό”. Εκείνοι που διαφωνούν με την πολιτική τους δυσκολεύονται να μην γίνουν αντι-κιρχνεριστές, παρά το γεγονός ότι ένα μέρος αυτής της πολιτικής θα μπορούσε να αποτιμηθεί θετικά.


Το προεδρικό ζεύγος αποκαλύπτει ότι οι Κίρχνερ είναι καλοί οπαδοί του Περόν.


Εκείνοι που δεν δέχονται μια ιδεολογία που βιώνει τη διαμάχη ως πόλεμο, που αντιπαρατίθεται στο ʺλαόʺ με ʺεπιχειρήσειςʺ που γίνονται μονοπώλια, ολιγαρχίες ή αντιπολιτευόμενος τύπος, χαρακτηρίζονται ως ʺχρεοκοπημένοιʺ. Στο παρελθόν τους αποκαλούσαν αποβράσματα. Αλλά η αναφορά στον Περόν δεν αρκεί πια για τη νομιμοποίηση του τρόπου άσκησης εξουσίας.


Το προεδρικό ζεύγος κτίζει μια ειδική σχέση ανάμεσα στο ακαδημαϊκό και το πολιτικό πεδίο και με αυτό το σκοπό τείνει χείρα βοηθείας στην ερμηνεία που ο Ernesto Laclau δίνει στον λαϊκισμό προκειμένου να αιτιολογήσει στο πεδίο του ιδεολογικού λόγου μια εταιρία κατασκευής προσωπικής εξουσίας. Ο “λαϊκίστικος αγώνας” είναι η βάση μιας πολιτικής όπου ο ηγέτης δίνει νόημα στην κενή έννοια του λαού και ηγείται της οικοδόμησης της λαϊκής ταυτότητας. Ένας παλιός τρόπος διαμόρφωσης πολιτικής επανεμφανίζεται, υπό το κάλυμμα πνευματικών διαπιστευτηρίων που την επικυρώνουν για να ασκήσει μια δημοκρατία όπου το πιο σημαντικό πράγμα είναι η εκλογή των ηγετών και η αρχή της πλειοψηφίας.


Από τη στιγμή που εκλέγεται, ο ηγέτης ʺεξουσιοδοτείταιʺ να οδηγήσει το λαό του στη γη της επαγγελίας.


Η πύρινη ρητορική του προέδρου και της συζύγου του, επικεντρωμένη στο ιδεολογικό περιεχόμενο ενός σχεδίου για τη χώρα, δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένες προτάσεις για αλλαγή. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν ότι δεν υπάρχουν δημόσιες συζητήσεις για το ʺμοντέλοʺ που προωθεί η προεδρία.


Ζούμε σε ένα κλίμα μισαλλοδοξίας όπου μια εποικοδομητική αντιπολίτευση δεν έχει θέση, τα συναισθήματα προέχουν και τα επιχειρήματα σπανίζουν.


Η κατακερματισμένη αντιπολίτευση είναι πρωτίστως αντιδραστική εναντίον των πρωτοβουλιών μιας κυβέρνησης που ασκεί ακούραστα τη φόρμουλα της ʺαπόφασης, του μυστικού και της έκπληξηςʺ που πρώτος ο Μένεμ εισήγαγε, και η οποία την καθιστά πιο κατάλληλη για να ηγηθεί ενός στρατού παρά να κυβερνήσει μια κοινωνία. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κατέχουν καίρια θέση, προκειμένου να δώσουν φωνή σε εκείνους που δεν εκπροσωπούνται από τις πράξεις αυτής της κυβέρνησης που αυτοπροσδιορίζεται ως εθνική και λαϊκή.


Υπό τη μορφή διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, οι Κίρχνερ επιδιώκουν να τα ελέγξουν, με την πεποίθηση ότι η μοναδική πραγματικότητα είναι εκείνη που κτίζει η κυβέρνηση με γεγονότα που τα χειρίζεται το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικών και Απογραφών της Αργεντινής (INDEC),[1], χωρίς επανόρθωση, καθώς η καλύτερη στρατηγική για τη χρήση τους δεν είναι η καταστροφή των μέσων ενημέρωσης αλλά η πειθώ και η ηθική εξουσία.


Δεν είναι η ανάγκη προώθησης της ισοτιμίας, της συμμετοχής και της προστασίας σε ό, τι αφορά τις φτωχότερες κοινωνίες που διακρίνει την κυβέρνηση Κίρχνερ από τις κυβερνήσεις με σοσιαλδημοκρατικό προσανατολισμό.


Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η αυταρχική οδός μέσω της οποίας αυτή η κυβέρνηση θέλει να θεμελιώσει την κοινωνική πρόοδο.


Μια οδός που δεν είναι ούτε δημοκρατική ούτε προοδευτική, που επιδιώκει τη διαιώνιση της εξουσίας εκείνων που την ενσαρκώνουν, που μεταχειρίζεται διάφορους ανθρώπους σαν να είναι τίποτα και που επανορθώνει χωρίς να αναμορφώνει, υποθηκεύοντας έτσι το μέλλον.


Η Αργεντινή αυτού του αιώνα είναι πολύ διαφορετική από εκείνη του μέσου του περασμένου αιώνα. Η κρίση επιλύθηκε χωρίς την παρέμβαση βίας, δεν υπήρξαν στρατιωτικά πραξικοπήματα ή παρενοχλήσεις ή φυλακή για τους αντιπάλους ή περιορισμοί στην ελευθερία έκφρασης.


Στις κυβερνήσεις Κίρχνερ, ωστόσο, η τάση για “σφίξιμο” εξελίσσεται όλο και περισσότερο σε μια μεθοδολογία για φίμωση των διαφωνούντων.


Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως αιώνια επιστροφή στο σημείο εκκίνησης, αλλά ως φαύλος κύκλος στον οποίον τίποτα δεν είναι το ίδιο με εκείνο που έμεινε πίσω.


Ο λαϊκίστικος λόγος δεν κατέχει πλέον την συγκολλητική δύναμη που είχε στο παρελθόν. Οι αξίες του πλουραλισμού και η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν αποκτήσει βαθιές ρίζες σε αυτά τα χρόνια της δημοκρατίας.


Οι ηγεμονίες είναι πιο ευάλωτες, οι πολίτες εξαρτώνται λιγότερο από τους κυβερνήτες.


Η ασταθής δημοκρατία, μεταξύ μανίας και λογικής, κατά τον τίτλο ενός θαρραλέου βιβλίου του Natalio Botana, επιβιώνει ως μέρος μιας παράδοσης που ο κιρχνερισμός αναβιώνει με το κόστος της αμφισβήτησής του. Η αργεντίνικη κοινωνία είναι ήδη αρκετά ώριμη ώστε να βλέπει την πολιτική ως σύγκρουση σε επίπεδο αξιών και συμφερόντων και να μην υποχωρεί σε μια προσφορά που, σε αντάλλαγμα, τη μεταμορφώνει σε σύγκρουση συμφερόντων και ρουσφετολογικών σχέσεων.



[Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στα Ισπανικά στον ιστότοπο: Escenarios alternativos]


Σημείωση

[1] Τα στοιχεία που το INDEC δημοσιεύει αποτελούν συχνά αντικείμενο κριτικής, ακόμα και από τους υπαλλήλους του, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την καταστρατήγηση της αυτονομίας του από το καθεστώς των Κίρχνερ.


Αναφορά

- Natalio Botana, Analia Roffo. 2002. La Republica Vacilante: Entre La Furia y La Razon: Conversaciones Con Analia Roffo. [Η Διστακτική Δημοκρατία: Ανάμεσα στην Μανία και την Λογική. Συζητήσεις με την Analia Roffo]. Taurus.

Αφιέρωμα: Λατινική Αμερική
Ετικέτες: Liliana de Riz , Αργεντινή , δημοκρατία , Κίρχνερ , λαϊκισμός

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website