→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Yi-Han Wang – Σοβαρές και αγνές σύζυγοι: Αγνή σεξουαλικότητα σε υπερεθνικούς γάμους μεταξύ Βιετνάμ και Ταϊβάν

H Yi-Han Wang παίρνει σαν αφορμή τις δραστηριότητες υπερεθνικών γραφείων συνοικεσίων τα οποία συνάπτουν προξενιά διευκολύνοντας γάμους μεταξύ ανδρών από την Ταϊβάν και γυναικών από το Βιετνάμ. Με την εκμετάλλευση από τα επικερδή γραφεία συνοικεσίων, η «αγνή σεξουαλικότητα» – η αναπαράσταση των Βιετναμέζων γυναικών ως παραδοσιακές και αγνές νύφες- μετατρέπεται στο ατού προώθησης των γυναικών από το Βιετνάμ στο μυαλό ορισμένων ανδρών από την Ταϊβάν.

---


H Θεία Chen ήταν ατζέντης σ’ ένα ανεπίσημο υπερεθνικό γραφείο συνοικεσίων στην Ταϊβάν, το οποίο σύναπτε προξενιά διευκολύνοντας γάμους μεταξύ ανδρών από την Ταϊβάν και γυναικών από το Βιετνάμ. Την συνάντησα στην πιλοτική μελέτη μου.[1] Δεν με βοήθησε μόνο να πλησιάζω τους συνεντευξιαζόμενους, αλλά μου παρείχε και χρήσιμες πληροφορίες για το πώς οι άνδρες και οι γυναίκες κανόνιζαν να συναντηθούν και να παντρευτούν. Μου είπε ότι τα γραφεία συνοικεσίων στο Βιετνάμ ζητούσαν από τα κορίτσια να ντύνονται απλά και καθαρά (στα κορίτσια, συνήθως, παρέχονταν κατάλληλα, δυτικού τύπου, ρούχα), ώστε να επιλεχθούν πιο εύκολα. Όπως μου είπε: «Αυτά τα κορίτσια προέρχονται, κυρίως, από την επαρχία. Πρέπει να βοηθήσουν τις οικογένειές τους στην καλλιέργεια των χωραφιών. Μοιάζουν, λοιπόν, με χωριάτισσες και το δέρμα τους είναι ηλιοκαμένο, όταν έρχονται την πρώτη φορά να γνωρίσουν άνδρες από την Ταϊβάν. Πρέπει, λοιπόν, να τις ντύσουμε, ώστε να γίνουν ελκυστικές. Δεν θέλουμε να δείχνουν μοντέρνες, αλλά να δείχνουν σοβαρές και υπάκουες.»


Από τη δεκαετία του ’90, η επιρροή των νέων δυνάμεων της αγοράς και κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης είχαν ως αποτέλεσμα την επικράτηση στην Ταϊβάν του φαινομένου των νυφών από το εξωτερικό. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι από το 1998 το 7% περίπου των νεόνυμφων ζευγαριών ήταν υπερεθνικά, αλλά το 2004 το ποσοστό αυξήθηκε στο 1/6 των ζευγαριών (Βλ. το Statistical Release No. 30 2004 της Υπηρεσίας Στατιστικής, Πίνακας 3). Πάνω από το 80% των ξένων συζύγων ήταν γυναίκες, οι περισσότερες εκ των οποίων κατάγονταν από τη Νοτιοανατολική Ασία και, κυρίως, από το Βιετνάμ (πάνω από το 70%, DOS 2004, Πίνακας 3). Αυτές οι γυναίκες χαρακτηρίζονται ως «αλλοδαπές νύφες» από την κοινωνία της Ταϊβάν.[2] Για τους γάμους τους μεσολαβούν, κυρίως, κερδοσκοπικά γραφεία συνοικεσίων. Οι Ταϊβανέζοι πληρώνουν ένα χρηματικό ποσό (κατά μέσο όρο 6.500 δολάρια ΗΠΑ) σε ένα υπερεθνικό γραφείο συνοικεσίων4 και στη συνέχεια συμμετέχουν σε ένα ταξίδι «ζευγαρώματος» διάρκειας μίας εβδομάδας σε μία χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας.[3] Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, υπό την επίβλεψη των εκεί γραφείων συνοικεσίων, συναντούν όσα κορίτσια θέλουν, ώστε να επιλέξουν την ιδανική σύζυγο γι’ αυτούς. Αφού την επιλέξουν, τελείται ο γάμος δύο ή τρεις ημέρες αργότερα. Στη συνέχεια, ο άνδρας επιστρέφει στην Ταϊβάν και τρεις μήνες αργότερα μετακομίζει εκεί και η σύζυγος. Ο γάμος αυτός ονομάζεται «εμπορευματοποιημένος δια-εθνικός γάμος».[4]


Στην πλειονότητά τους οι αλλοδαπές σύζυγοι έχουν χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, δεν μιλάνε Κινέζικα ή Ταϊβανέζικα και παντρεύονται άνδρες από 10 έως 20 χρόνια μεγαλύτερούς τους. Παλαιότερες μελέτες έδειξαν ότι αυτού του είδους οι γάμοι ανθίζουν στην Ταϊβάν ως αποτέλεσμα της ζήτησης συζύγων από άνδρες χαμηλής εκπαίδευσης, κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην αναζήτησή τους για συζύγους στην τοπική αγορά γάμων και οι οποίοι έχουν πατριαρχικές αρχές και επιθυμούν να παντρευτούν γυναίκες με παραδοσιακές αρετές, να μένουν στο σπίτι, δηλαδή, να ασχολούνται με το νοικοκυριό, να γεννούν και να μεγαλώνουν παιδιά και να φροντίζουν τα πεθερικά τους.[5] Οι Wang και Chang έδειξαν, επίσης, ότι και τα ίδια τα γραφεία συνοικεσίων συμβάλλουν στην επικράτηση αυτού του είδους των γάμων. Τα γραφεία εκμεταλλεύονται τις απαιτήσεις των Ταϊβανέζων να παντρευτούν γυναίκες με παραδοσιακές αρχές και των γυναικών από τη Νοτιοανατολική Ασία να παντρευτούν για να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση. Ξεφυτρώνουν, λοιπόν, σαν τα μανιτάρια, ώστε να κυριαρχήσουν στην αγορά των υπερεθνικών γάμων. Περισσότερο από το 85% των γραφείων συνοικεσίων στηρίζει τη δουλειά του στους γάμους μεταξύ γυναικών από το Βιετνάμ και ανδρών από την Ταϊβάν. Συνεπώς, οι περισσότερες αλλοδαπές σύζυγοι που έρχονται στην Ταϊβάν κατάγονται από το Βιετνάμ.


Αυτό που μου είπε η Aunt Chen αποκαλύπτει ότι τα τοπικά γραφεία συνοικεσίων παρουσιάζουν τις Βιετναμέζες ως «ενάρετες σύζυγοι», ώστε να ικανοποιήσουν τον παραδοσιακό τρόπο σκέψης των Ταϊβανέζων πελατών τους. Η παρουσίαση των γυναικών ως παραδοσιακών δεν γίνεται μόνο στο Βιετνάμ, αλλά και στην Ταϊβάν.


Μελετώντας τις διαφημίσεις των γραφείων


Όπως προαναφέρθηκε, ο αριθμός των γραφείων συνοικεσίων στην Ταϊβάν μπορεί να συγκριθεί με την εξάπλωση των μπαμπού μετά από μια ανοιξιάτικη βροχή. Η διεύθυνση μιας τέτοιου είδους επιχείρησης είναι πολύ απαιτητική. Εκτός από την προώθηση «λύσεων γάμου» στους άγαμους, διαζευγμένους ή χήρους φίλους, συγγενείς και γείτονές, αυτά τα γραφεία σχεδιάζουν και διαφημιστικό υλικό.


Τα εν λόγω γραφεία συνοικεσίων χρησιμοποιούν τριών ειδών μέσα για να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους. Αρχικά, παρουσίαζαν τις υπηρεσίες τους σε πίνακες ανάρτησης διαφημίσεων στους δρόμους. Η ρητορική προώθησης που χρησιμοποιούν, με φράσεις όπως «η αγνότητα εγγυάται» και «σας αποζημιώνουμε με άλλη νύφη, αν η πρώτη σας επιλογή το σκάσει», εμφανιζόταν συχνά στις διαφημιστικές πινακίδες. Εξαιτίας των διαμαρτυριών από πολλές γυναικείες οργανώσεις κατά τέτοιου είδους εκφράσεων, το Υπουργείο Εσωτερικών ζήτησε το 2005 από τις τοπικές αρχές να επιβάλλουν περιορισμούς στις διαφημιστικές πινακίδες. Τα γραφεία συνοικεσίων, τότε, εκμεταλλεύτηκαν την ανάπτυξη του διαδικτύου και την εξάπλωση των ίντερνετ καφέ και δημιούργησαν τις ιστοσελίδες τους. Γύρισαν, επίσης, και τηλεοπτικές διαφημίσεις. Επέλεξα να μελετήσω τις διαφημίσεις των ιστοσελίδων, γιατί είχα το υλικό άμεσα στη διάθεσή μου. Η συλλογή του υλικού ξεκίνησε το 2005. Μελέτησα πάνω από 70 ιστοσελίδες γραφείων συνοικεσίων[6]


Αγνή Σεξουαλικότητα


Οι γυναίκες περιγράφονται μέσω τεσσάρων ειδών αρετές. Η πρώτη είναι η οικιακή καταλληλότητα: οι γυναίκες περιγράφονται ως «ικανές νοικοκυρές με παραδοσιακές αρχές» (είναι, δηλαδή, εργατικές και αφοσιωμένες στη διαχείριση του σπιτιού, εργάζονται σκληρά χωρίς να παραπονούνται κ.α.). Η δεύτερη είναι η γυναικεία γοητεία: περιγράφονται με τη χρήση στερεοτύπων για το ρόλο του γυναικείου φύλου (δηλαδή, είναι εμφανισιακά ελκυστικές – νέες, αδύνατες με ωραίο δέρμα, όμορφη εμφάνιση κ.α. και της θηλυκότητας – είναι αθώες, υπάκουες, τρυφερές, γλυκές κ.α.). Η τρίτη είναι η σεξουαλική εγκράτεια: «η αγνότητά τους είναι εγγυημένη» και θα είναι «πάντα πιστές σύζυγοι». Η τέταρτη είναι η αναπαραγωγική τους ικανότητα: οι γυναίκες περιγράφονται ως «φέρουσες υγιή σώματα για να γεννήσουν υγιή παιδιά».


Αυτές οι αρετές αναγνωρίζονται πολύ εύκολα στις ιστοσελίδες των γραφείων συνοικεσίων Xi Shi Matchmaking Marriage Agency και Ming Yu Matchmaking Agency:




«…Τα κορίτσια από το Βιετνάμ είναι πολύ παραδοσιακά, αθώα, όμορφα, αγνά και αξιαγάπητα. Είναι πολύ υπάκουα,χωρίς παράπονα και απαιτήσεις. Μπορούν με ευκολία να ενσωματωθούν στην κοινωνία της Ταϊβάν και άρα οι συγκρούσεις μεταξύ νύφης και πεθεράς μπορούν να αποφευχθούν… Άλλωστε, και το σώμα των κοριτσιών από το Βιετνάμ είναι πραγματικά άριστο, κατάλληλο για τη γέννηση υγιών μωρών…»




«…Οι νύφες από το Βιετνάμ είναι πολύ αθώες, υπάκουες και έχουν καρδιά μικρού παιδιού. Είναι εργατικές και ικανές στο νοικοκυριό…Τα κορίτσια από το Βιετνάμ είναι όμορφα, με ωραία σώματα και γοητευτική εμφάνιση. Το χρώμα του δέρματός τους είναι είτε ηλιοκαμένο είτε λευκό σαν το χιόνι. Μερικά κορίτσια έχουν ακόμη και χαρακτηριστικά δυτικής ομορφιάς: έχουν ανοιχτόχρωμα μαλλιά, μπλε μάτια με γονίδια Γαλλικά και Βιετναμέζικα ή Αμερικανικά και Βιετναμέζικα…»


Σύμφωνα με αυτές τις αφηγήσεις, όλες οι Βιετναμέζες είναι ελκυστικές, πολύ θηλυκές και θα γίνουν καλές σύζυγοι και στοργικές μητέρες. Οι ιστοσελίδες τονίζουν, επίσης, την αγνότητα και την καταλληλότητα των εν λόγω γυναικών από την οπτική της ευγονικής, για παράδειγμα κάνουν αναφορές, όπως «ένα ακηλίδωτο σώμα και παρελθόν». Τα ΜΜΕ στην Ταϊβάν μεταδίδουν, συχνά, αρνητικές ειδήσεις για τις αλλοδαπές νύφες, χρησιμοποιώντας φράσεις, όπως «απάτη γάμου», «η νύφη το έσκασε» και «κενές γυναίκες». Αυτές οι αρνητικές αναφορές των ΜΜΕ και η συζυγική σχέση, χωρίς την ύπαρξη αγάπης, αλλά και οι μεγάλες διαφορές ηλικίας κάνουν πολλούς άνδρες να είναι διστακτικοί απέναντι στην τέλεση γάμου με αλλοδαπή νύφη. Τα γραφεία συνοικεσίων, λοιπόν, τονίζουν την αγνότητα και τις παραδοσιακές αξίες των γυναικών από το Βιετνάμ στις ιστοσελίδες τους, όπως είναι εμφανές και στα ακόλουθα δύο παραδείγματα:




«…Προτού να φέρουμε τα κορίτσια από το Βιετνάμ στις κανονισμένες συναντήσεις, εξετάζουμε το παρελθόν και την καταγωγή τους. Αν οι πελάτες μας μείνουν ικανοποιημένοι με κάποιο από τα κορίτσια μας, θα πρέπει να πάει στο νοσοκομεία για εξετάσεις. Η υγεία των κοριτσιών και η αγνότητά τους είναι εγγυημένη…»
(ιστοσελίδα Tian Mi Mi Vietnamese Bride)




«…Όλα τα κορίτσια από το Βιετνάμ που παρέχει το γραφείο μας είναι πιστοποιημένες παρθένες… Σε αντίθεση με πολλές γυναίκες από την Ταϊβάν, οι οποίες, συχνά, συνάπτουν ερωτικές σχέσεις πριν παντρευτούν, οι Βιετναμέζες είναι παραδοσιακές. Η αξία της παρθενίας είναι ιδιαίτερα ισχυρή. Θέλουν μόνο να υπηρετήσουν πιστά έναν άνδρα για ολόκληρη τη ζωή τους και αυτός ο άνδρας δεν είναι άλλος από το σύζυγό τους… »
(ιστοσελίδα Hong Luan Bai He Vietnamese Bride)


Οι γυναίκες από το Βιετνάμ παρουσιάζονται στην Ταϊβάν με όρους «αγνής σεξουαλικότητας». Επιπλέον, το γένος της γυναίκας διαμορφώνεται, επίσης, στο πλαίσιο του προτύπου του φύλου. Οι φυλετικές και πολιτισμικές διαφορές τους υποσκελίζονται. Μία φράση από την ιστοσελίδα του γραφείου συνοικεσίων Nan Bei Fang Vietnamese Bride το φανερώνει: «Το χρώμα του δέρματος των νυφών από το Βιετνάμ και η θρησκεία τους μοιάζει με των Κινέζων και είναι ενάρετες, όπως ακριβώς οι Ταϊβανέζες πριν από 30 χρόνια». Όπως υποστηρίζει ο Nakamatsu, το γένος των αλλοδαπών γυναικών παρουσιάζεται «ανάλογα με το αν ταιριάζει με την επιλεξιμότητά τους για γάμο ή όχι» (σ. 407).


Συμπέρασμα


Οι γυναίκες από το Βιετνάμ δεν προβάλλονται μόνο ως σοβαρές από τα κατά τόπους γραφεία συνοικεσίων, αλλά η εικόνα τους περιγράφεται στην Ταϊβάν και ως εξής: «οι Βιετναμέζες είναι παραδοσιακές και αγνές νύφες». Η «σεξουαλική αγνότητα» χαρακτηρίζει, πράγματι, τους γάμους μεταξύ των Ταϊβανέζων ανδρών και των γυναικών από το Βιετνάμ. Αυτό το στοιχείο καταδεικνύει ότι στο πλαίσιο των υπερεθνικών γάμων υπερτονίζεται η σεξουαλική επιθυμία των αδρών, ενώ των γυναικών δεν λαμβάνεται υπόψη. Δεν υπάρχει παρόμοια παραγωγή διαφημιστικού υλικού όσον αφορά στις προσδοκίες γάμου των γυναικών από το Βιετνάμ. Επιπλέον, στην πλειονότητά τους οι γυναίκες από το Βιετνάμ δεν γνωρίζουν τίποτα για τις διαφημίσεις των γραφείων συνοικεσίων, τουλάχιστον, μέχρι να παντρευτούν και να ζήσουν στην Ταϊβάν. Με την εκμετάλλευση από τα επικερδή γραφεία συνοικεσίων, η «αγνή σεξουαλικότητα» μετατρέπεται στο ατού προώθησης των γυναικών από το Βιετνάμ στο μυαλό ορισμένων ανδρών από την Ταϊβάν κάνοντας πολλούς από αυτούς να αναζητήσουν νύφη στο εξωτερικό. Αποκαλύπτει, πάντως, ότι η πρακτόρευση περιορίζεται, πράγματι, στη διαδικασία μετάβασης.


Σημειώσεις

 

[1] Στη διδακτορική διατριβή μου εστίασα στις εμπειρίες ζωής των αλλοδαπών συζύγων στην Ταϊβάν. Η ερευνητική δουλειά μου αποτελείτο, κυρίως, από τη συλλογή προφορικών μαρτυριών από τις εμπειρίες μετάβασης αυτών των γυναικών με ιδιαίτερη αναφορά στην τοπική ταυτότητά τους, αλλά και από τις εμπειρίες των Τάβανων συζύγων τους. Πραγματοποίησα την πιλοτική μελέτη μου τον Ιούνιο του 2005 παίρνοντας συνέντευξη από τέσσερις γυναίκες. Η κατά τόπους συλλογή στοιχείων για μελέτη έλαβε χώρα μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου του 2006 και συνολικά πήρα συνέντευξη από 16 γυναίκες με καταγωγή από το Βιετνάμ, την Ινδονησία και τη Καμπότζη και από 9 Ταϊβανούς συζύγους.

 

[2] Ο όρος «αλλοδαπή νύφη» είναι υποτιμητικός, στιγματίζει και φανερώνει διάκριση και αποκλεισμό. Στο παρόν άρθρο χρησιμοποιώ το όρο «αλλοδαπές σύζυγοι», αλλά και τον όρο «αλλοδαπές νύφες».

 

[3] Στην Ταϊβάν υπάρχουν δύο τύποι υπερεθνικών γραφείων συνοικεσίων: η «οργανωμένη εταιρία» και το «ανεπίσημο πρακτορείο». Ο πρώτος τύπος περιλαμβάνει επαγγελματικά γραφεία συνοικεσίων με ενδιάμεσα πρακτορεία και τα οποία είναι μεγάλοι οργανισμοί που απασχολούν πλήθος εργαζομένων. Ο δεύτερος τύπος περιλαμβάνει αυτούς, οι οποίοι έχουν παντρευτεί αλλοδαπές νύφες ή έχουν προσωπικά δίκτυα στην Νοτιοανατολική Ασία (πχ. η Aunt Chen ) και λειτουργούν ανεπίσημα.

 

[4] Βλ. Hsia Hsiao-Chuan (2000) Transnational marriage and internationalisation of capital – The case of the ‘foreign bride’ phenomenon in Taiwan. Taiwan: A Radical Quarterly in Social Studies 39: 45-92.

 

[5] Βλ., για παράδειγμα, Tien Ching-Ying & Wang Hong-zen (2006) Masculinity and transnational marriage: Why Taiwanese men marry Vietnamese women? Taiwan Journal of Southeast Asian Studies 3(1): 3-36 και Chung Tsung-Fa (2004) A study on the lived experiences of those Taiwanese men who married foreign spouses. Family Education Graduate School. National Chiayi University. MA Dissertation.

 

[6]Η τελευταία ημέρα πρόσβασής μου ήταν η 28η Αυγούστου του 2007. Εξαιτίας των διαμαρτυριών πολλών γυναικείων οργανώσεων, τον Ιούνιο του 2007, η κυβέρνηση της Ταϊβάν εξέδωσε μία ρύθμιση σύμφωνα με την οποία στο εξής κάθε διαφήμιση υπερεθνικών συνοικεσίων θα είναι παράνομη. Πολλές ιστοσελίδες γραφείων συνοικεσίων εξαφανίστηκαν. Αυτά που παραμένουν ακόμα στο διαδίκτυο, όπως υποστηρίζουν οι πράκτορες δεν μπορούν να θεωρηθούν παράνομα, καθώς χρησιμοποιούνται μόνο για την ανταλλαγή απόψεων , παρά το γεγονός ότι εξακολουθούν να παρέχουν περιγραφές και φωτογραφίες γυναικών.

Αφιέρωμα: read also, φύλο/σύνορα

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website