ετικέτες

blogging claudia aradau creative commons facebook geert lovink michel bauwens olpc p2p trafficking Venanzio Arquilla web2.0 wikileaks wikipedia Γαλλία ΕΕ ΕΚΦ ΗΠΑ Λατινική Αμερική Μεγάλη Βρετανία ΟΗΕ ΠΚΦ Τουρκία ακτιβισμός ανθρωπισμός ανθρωπολογία ανθρώπινα δικαιώματα ανοικτές υποδομές ανοικτή πρόσβαση αραβικές εξεγέρσεις αριστερά αρχιτεκτονική ασφάλεια βασίλης κωστάκης βιοτεχνολογία δημιουργικότητα δημοκρατία δημόσια αγαθά δημόσιοι χώροι διανεμημένη-ενέργεια διαφάνεια εθνικισμός εκπαίδευση ελεύθερα δεδομένα ελεύθερο λογισμικό ελλάδα ενέργεια επισφάλεια εργασία ηθική θεωρία δικτύων θρησκεία θυματοποίηση ιταλία καθημερινή ζωή καινοτομία καπιταλισμός κλιματική αλλαγή κοινά αγαθά κοινωνία πολιτών κοινωνική δικαιοσύνη κοσμοπολιτισμός κρίση αντιπροσώπευσης λαϊκισμός λογισμικό λογοδοσία μετανάστες μετανθρωπισμός μη-γραμμικότητα μη πολίτες μουσική νέα μέσα νέλλη καμπούρη νεοφιλελευθερισμός ντιζάιν οικολογία οικονομικές στατιστικές οικονομική κρίση παγκοσμιότητα πειρατεία πνευματικά δικαιώματα πολιτισμικές διαφορές πρόνοια πόλεις σεξουαλική εργασία σοσιαλδημοκρατία σοσιαλισμός συλλογική νοημοσύνη συμμετοχική δημοκρατία συμμετοχική κουλτούρα συνεργατική γνώση σύνορα τέχνη ταχύτητα υπηκοότητα φιλελευθερισμός φύλο χαρτογράφηση χρέος χώρος ψηφιακά δικαιώματα

Re-public στο

Κώστας Μπίσας – Το «εμείς» στην καινοτομία της εποχής μας

costas-bissas-profile-picture-webΔεν μπορείς να ζεις κάπου στο δυτικό κόσμο, εν έτει 2008 και να μην έχεις αντιληφθεί την επίδραση των νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητά σου. Το πιο απλό παράδειγμα, το κινητό τηλέφωνο, «τρυπώνει» μέσα σε μια από τις τσέπες σου, ενώ φεύγεις από το σπίτι. Τα νέα μέσα επικοινωνίας και οι νέες τεχνολογίες αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για ένα νέο αντικείμενο, μια υπηρεσία, ένα νεοδημιουργηθέντα ιστοχώρο ή μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. «Το να είσαι ψηφιακός», αρχίζει να γίνεται μέρος της υπόστασής μας.


Οι αναπτυσσόμενες τεχνολογίες υιοθετούνται από τους κατασκευαστές και βρίσκονται στη διάθεσή μας, σύντομα μετά την επινόησή τους. Τα προϊόντα τους κατευθύνουν τον τρόπο ζωής μας, έτσι ώστε πολλές δραστηριότητές μας βρίσκονται να «φιγουράρουν» στον κόσμο των ψηφιακών μέσων. Σερφάρουμε στο διαδίκτυο για λόγους όπως ψώνια, τραπεζικές δραστηριότητες, ταξίδια, έρευνα, δικτύωση, συναντήσεις γνωριμίας, εκμάθηση, κοινή χρήση και ούτω καθεξής. Τώρα μπορούμε να επεξεργαστούμε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών και να αποκτήσουμε πρόσβαση σε απεριόριστες πηγές γνώσης.


Την περίοδο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη, από ένα σύνολο φτωχών, ρημαγμένων κι αποκομμένων μεταξύ τους χωρών, άρχισε να εξελίσσεται σε μια ευημερούσα κι εύπορη οικονομική ένωση. Αυτή η μετάβαση ενισχύθηκε σημαντικά από την εκβιομηχάνιση και τις επενδύσεις που με την σειρά τους οδήγησαν σε αναπτυσσόμενες αγορές κι αυξημένα εισοδήματα. Μετά την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του λαού, το επόμενο βήμα ήταν η βελτίωση της ζωής του, ακολουθώντας το αμερικανικό παράδειγμα του καταναλωτισμού. Τότε, το επάγγελμα του βιομηχανικού σχεδιαστή ήταν κάτι ανάμεσα σε αυτό που εννοούσαμε κάποτε με τη λέξη τεχνίτης και στη νέα εποχή μαζικής παραγωγής προϊόντων. Ο σχεδιαστής έπρεπε να είναι ικανός να ανακαλύπτει εκ νέου παλιά τελετουργικά, να αναγνωρίζει νέες ανάγκες και να τα συσχετίζει. Είναι η εποχή κατά την οποία οι σχεδιαστές-σταρ ήρθαν στο προσκήνιο, έχοντας την ικανότητα να επεκτείνουν παραδοσιακές δεξιότητες, όπως η ξυλουργική, η τοιχοποιία και η κατασκευή κοσμημάτων, ώστε να απολαμβάνονται από ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό που τους έκανε να έχουν το πλεονέκτημα ήταν ότι έδιναν σάρκα και οστά στη λειτουργία με τη χρήση των νέων διαθέσιμων τεχνολογικών επιτευγμάτων, ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες της αγοράς, την απαιτούμενη χρονική στιγμή, αντιπροσωπεύοντας την εκάστοτε κοινωνιολογική, οικονομική, ηθική και πολιτική κατάσταση.


Σήμερα, το πλεόνασμα των προϊόντων που μας περιβάλλουν είναι το αποτέλεσμα αυτής της μακροχρόνιας μετάβασης. Η εκπλήρωση της λειτουργίας έχει γίνει απαίτηση του καταναλωτή. Οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα κακό ή τουλάχιστον προβληματικό προϊόν. Κι αν τα τεχνολογικά επιτεύγματα των τελευταίων τριάντα ετών περίπου μας έχουν καταστήσει «ψηφιακούς», να αναφερθούμε και στον Bill Buxton, Principal Researcher στη Microsoft Research και στην ομιλία του στο συνέδριο CHI 2008, «Τι θα λέγατε να είμαστε άνθρωποι;». Πού τοποθετείται ένας βιομηχανικός σχεδιαστής σε μια μετά-βιομηχανική εποχή; Μπορούμε να αναζητήσουμε μια απάντηση μέσω της παρατήρησης των αλλαγών που έχουν σημειωθεί στον κόσμο του ντιζάιν. Οι παραδοσιακές εταιρίες συμβουλευτικής στο βιομηχανικό ντιζάιν, όπως η IDEO, μετατρέπονται σε εταιρίες συμβουλευτικής σε θέματα ανάπτυξης στρατηγικής, αναλαμβάνοντας ένα ρόλο που αποτελούσε κάποτε τμήμα των εταιριών μάρκετινγκ και οι εκστρατείες μάρκετινγκ χρησιμοποιούν τους όρους «εμπειρία της μάρκας» (“brand experience”) και «λόγος να πιστεύεις» (“reason to believe”) ως βάση για πωλήσεις. Ακαδημαϊκοί και ομάδες σχεδιαστών γεφυρώνουν το χάσμα ανάμεσα στην τέχνη και το ντιζάιν, συνηγορώντας υπέρ της αντίληψης της σημασιολογίας και της ποιητικής των αντικειμένων, ερευνώντας με εξαντλητικό τρόπο τον οπτικό αντίκτυπο των αντικειμένων. Τέτοιες ενδείξεις οδηγούν τους σχεδιαστές προς την κατεύθυνση του σχεδιασμού ολοκληρωμένων εμπειριών, και όχι μόνο τρισδιάστατων προϊόντων. Το φυσικό αντικείμενο επομένως γίνεται η υλοποίηση μιας άπιαστης, άϋλης ιδέας και μιας διαδικασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε η Kodak, ώστε να καταλήξει να γίνει το 1888 μια επιχείρηση αναπαραγωγής φωτογραφιών, με το μότο: «εσείς πατήστε το κουμπί κι εμείς κάνουμε τα υπόλοιπα» ή όπως η Apple ανέπτυξε τη διασυνδεδεμένη επικοινωνία όλων των i-συσκευών της μέσω της i-πλατφόρμας.


Αυτά τα σημάδια υποδηλώνουν αλλαγή. Παρόλο που αυτή η λέξη τελευταία αρχίζει και γίνεται της μόδας εξαιτίας της αμερικανικής πολιτικής, η σημασία της δε θα πρέπει να παραβλέπεται. Ο σύγχρονος κόσμος πράγματι χρειάζεται σημαντικές αλλαγές, οι οποίες θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής μας, βασιζόμενες στο γεγονός της ύπαρξης της τεχνολογίας. Στα πλαίσια μιας εκδήλωσης που διοργάνωσε η Nesta, το κοινό είχε τη δυνατότητα να ακούσει τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Gordon Brown και τον τραγουδοποιό και πολιτικό ακτιβιστή Bob Geldof να μιλούν για την ακμή της καινοτομίας και το γιατί είναι τόσο σχετική σήμερα. Ο Tim Berners-Lee, δημιουργός του World Wide Web, διατύπωσε τους λόγους που τον ενέπνευσαν να συνδέσει απομακρυσμένα επιστήμονες και τα δεδομένα τους, ενώ δίνεται έμφαση στην ευθύτητα, τη δεκτικότητα, την προσβασιμότητα, τη συνδεσιμότητα, τη δικτύωση και τις αξίες του εκδημοκρατισμού και της αποκέντρωσης που πηγάζουν από το διαδίκτυο.


Φυσικά ο μοναχικός δημιουργός δε θα θεωρηθεί ποτέ ξεπερασμένος, εφόσον πάντα θα υπάρχει ανάγκη στην αγορά για προϊόντα που θα φέρουν τη διακριτή σφραγίδα του τεχνίτη-δημιουργού, αλλά η καινοτομία δεν εξαρτάται πλέον από αυτό. Οι νέες τεχνολογίες και τα νέα μέσα επικοινωνίας απαιτούν την κατανόηση και του υλικού και του μη-υλικού για τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων τους. Επίσης, για την κατανόηση της πολυπλοκότητάς τους, είναι σημαντική μια ευρεία κλίμακα δεξιοτήτων. Η πληθώρα αυτών των δεξιοτήτων μπορεί να υπάρχει και να ανθίζει ταυτόχρονα μέσω της συγχώνευσης ομάδων αποτελούμενων από άτομα διαφορετικού υπόβαθρου, που θα συνεργάζονται σε κοινά έργα και θα θέτουν κοινούς στόχους. Στο σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας υπάρχει η απαίτηση να «τροφοδοτούμαστε» τόσο από τη μηχανική όσο και από τον προγραμματισμό, από τις ανθρωπιστικές επιστήμες, το διαδραστικό ντιζάιν αλλά και το μάρκετινγκ, όπου όλα αυτά τα επαγγέλματα έχουν ένα δικό τους πεδίο εφαρμογής , αλλά παρόλα αυτά επικαλύπτονται, αποδεικνύοντας έτσι ότι η ποικιλομορφία στη διαδικασία της καινοτομίας είναι τόσο απαραίτητη όσο και το οξυγόνο στη δημιουργία του νερού.


Όλες οι νέες δυνατότητες των τεχνολογιών μπορούν να γίνουν κατανοητές, να αναλυθούν και να διερευνηθούν μόνο μέσω της διεπιστημονικής έρευνας. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ερευνητικών κέντρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας κατανοήσει αυτές τις αλλαγές, οργανώνουν ομάδες από καλλιτέχνες, μηχανικούς, σχεδιαστές και επιστήμονες, με σκοπό να αντιμετωπίσουν πραγματικά προβλήματα και ζητήματα, εφευρίσκοντας μελλοντικές εφαρμογές για τεχνολογίες που βελτιώνουν την ανθρώπινη εμπειρία. Ο τομέας της έρευνας πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτό το νέο ολιστικό μοντέλο, το οποίο θα καταστήσει εμφανή την «ευρύτερη εικόνα». Επιπλέον, η ύπαρξη δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών πρόθυμων να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα είναι ζωτικής σημασίας, παρόλο που το σχετικό ρίσκο φαντάζει μεγάλο, βραχυπρόθεσμα. Τα μακροπρόθεσμα οφέλη μπορεί να μας αλλάξουν τη ζωή. Με το να μη δημιουργούμε την απαραίτητη ανεξάρτητη πλατφόρμα καινοτομίας, η αλλαγή θα προκύψει με μεγάλη δυσκολία.


Μέρος του ρόλου του ντιζάιν είναι να διαδώσει ότι η διεπιστημονική έρευνα πάνω σε νέες τεχνολογίες έχει ως στόχο να προσφέρει απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα της ανθρωπότητας. Δεν περιλαμβάνουν όλες οι μελλοντικές εφαρμογές ανδροειδή και «εμφυτεύματα παρακολούθησης». Θα συμβούν καλά πράγματα, κι αυτό είναι υπόσχεση.



Αφιέρωμα: συμμετοχικό ντιζάιν
Ετικέτες: , , , ,

|
0 σχόλια »

σχολίασε