Μιχάλης Μπλέτσας – Η ψηφιακή πόλη

Η πρόσβαση στην πληροφορία -η ηλεκτρονική πληροφορία ειδικότερα- πρέπει να θεωρηθεί από τις αρχές της πόλης σαν μια βασική υπηρεσία και πρέπει να μπει στην ίδια κατηγορία με τις υπόλοιπες βασικές υπηρεσίες της πόλης, υποστηρίζει ο Μιχάλης Μπλέτσας. Η μετακίνηση της πληροφορίας είναι κάτι το οποίο εμπίπτει στις αρμοδιότητες της πόλης και όχι κάποιου μεγάλου τηλεπικοινωνιακού φορέα, ο όποιος δεν έχει σκοπό να ασχοληθεί με τις τοπικές ανάγκες.

Μία συνέντευξη στον Παύλο Χατζόπουλο για το Re-public

Παύλος Χατζόπουλος: Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για την έννοια της ψηφιακής πόλης, ειδικότερα σε σχέση με την αδυναμία των περισσότερων τοπικών και εθνικών κυβερνήσεων να κατανοήσουν, όπως έχετε υποστηρίξει, τις δυνατότητές που δίνουν οι νέες τεχνολογίες;

Μιχάλης Μπλέτσας: Ψηφιακή πόλη σημαίνει μια πόλη όπου υπάρχει ελεύθερη, εύκολη, απρόσκοπτη ροή πληροφορίας μεταξύ των πολιτών. Επειδή μιλάμε για πόλη μιλάμε για μια γεωγραφικά συγκεκριμένη περιοχή. Μιλάμε για έναν χώρο όπου οι πολίτες μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες, σε πληροφορία, σε συζητήσεις μεταξύ τους, σε περιεχόμενο. Αυτό σημαίνει να μπορούν να επικοινωνήσουν στο διαδίκτυο κατά τρόπο που δεν τους επιβαρύνει οικονομικά ή τεχνολογικά.

Η πρόσβαση στην πληροφορία -η ηλεκτρονική πληροφορία ειδικότερα- πρέπει να θεωρηθεί από τις αρχές της πόλης σαν μια βασική υπηρεσία και πρέπει να μπει στην ίδια κατηγορία με τις υπόλοιπες βασικές υπηρεσίες της πόλης. Η οικονομία περνάει όλο και περισσότερο από την μετακίνηση αγαθών στην μετακίνηση της πληροφορίας. Παρόλα αυτά, βλέπουμε ότι οι κυβερνήσεις συνήθως ασχολούνται περισσότερο με την υποδομή για την μετακίνηση ατόμων, ύλης, όπως με τους δρόμους, αλλά αφήνουν στο περιθώριο την μετακίνηση της πληροφορίας. Και στις λίγες περιπτώσεις που ασχολούνται αυτό γίνεται κυρίως προκειμένου να πάρουν κάποια έσοδα. Μια πόλη στο 21ο αιώνα δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί υπό αυτό το καθεστώς. Η μετακίνηση της πληροφορίας είναι κάτι το οποίο εμπίπτει στις αρμοδιότητες της πόλης και όχι κάποιου μεγάλου τηλεπικοινωνιακού φορέα, ο όποιος δεν έχει σκοπό να ασχοληθεί με τις τοπικές ανάγκες.

Υποδομές και δημοκρατία

Π.Χ.: θα μας εξηγήσετε τι εννοείτε όταν λέτε ότι πρέπει να αντιληφθούμε τα πληροφοριακά δίκτυα σαν υποδομές και όχι σαν μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας;

Μ.Μ.: Βλέπουμε μεγάλη ανάπτυξη και διάφορα πειράματα που γίνονται με δημοτικά δίκτυα σε μεγάλες πόλεις. Στις περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες, όπως στη Νέα Υόρκη ή την Ταϊπέι, οι πόλεις προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν το ρίσκο τους βάζοντας κάποια ιδιωτική εταιρία να κάνει την υποδομή και δημιουργώντας ένα επιχειρηματικό μοντέλο το οποίο θα μπορούσε να ανακάμψει ή να επανακτήσει το κόστος σε μικρό χρονικό διάστημα και η επένδυση να αρχίσει να αποδίδει σύντομα. Αν κοιτάξουμε τους δρόμους από την άλλη πλευρά, βλέπουμε ότι δεν περιμένουμε γρήγορες απολαβές. Έχουμε ένα πολύ πιο μακροχρόνιο ορίζοντα. Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να ξεχωρίσουν την υποδομή από τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, που προφανώς και ανήκουν περισσότερο στον χώρο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας. Οι στρατηγικές υποδομές είναι κάτι πολύ πιο μακροχρόνιο που ανήκει στην σφαίρα των κυβερνήσεων.

Όταν μιλάμε για τηλεπικοινωνιακά συστήματα, μιλάμε για συστήματα που αποτελούνται από πάρα πολλές συνιστώσες. Κάποιες από αυτές έχουν έναν πάρα πολύ μεγάλο ορίζοντα απόσβεσης. Κάποιες άλλες έναν πάρα πολύ σύντομο. Να τα τοποθετούμε όλα αυτά μαζί δημιουργεί προβλήματα στην λειτουργία της αγοράς. Αν κάποιος πάει να στήσει ένα δίκτυο για να δώσει καινούργιες υπηρεσίες διαδραστικής τηλεόρασης, για παράδειγμα, θα πρέπει πρώτα να τοποθετήσει τις οπτικές ίνες, να περάσει το ηλεκτρικό ρεύμα για να πάει σε όλα τα κομβικά σημεία του δικτύου. Έπειτα, θα πρέπει να στήσει κάποιες κεραίες για να ματαδώσει το τηλεοπτικό σήμα, να συνδέσει τις τηλεοπτικές συσκευές των χρηστών, και να αγοράσει όλο τον τεχνολογικό εξοπλισμό που χρειάζεται για την συγκεκριμένη υπηρεσία. Έτσι οι πιθανότητες επιτυχίας μειώνονται. Η πόλη, ή ο φορέας έχει κάποιες από αυτές τις υποδομές διαθέσιμες. Και τις διαθέτει επί ίσοις όροις σε όποιον άλλο θέλει να διαθέσει επιπλέον υπηρεσίες σε έναν μικρότερο χρονικό ορίζοντα.

Η Ελλάδα χρειάζεται να δουλέψει πολύ περισσότερο. Στις ευρυζωνικές υπηρεσίες, το κλασσικό παράδειγμα στην Ελλάδα είναι ότι έχουμε έναν τηλεπικοικωνιακό φορέα ο οποίος ελέγχει όλη την παροχή και εταιρίες οι οποίες προσπαθούν να ανταγωνιστούν τον ίδιο αυτόν φορέα χρησιμοποιώντας τις δικές του υποδομές. Το αποτέλεσμα είναι εμφανές. Τα καλώδια, τα κτήρια, τα πάρκα κεραιών, οι οπτικές ίνες είναι υποδομές οι οποίες ανήκουν στην δικαιοδοσία των τοπικών αρχών, αφού αυτές έχουν τα δικαιώματα για την τοποθέτησή τους. Αν μπορούν αυτές οι υποδομές να εφαρμοστούν και να χρησιμοποιούνται από όλους ισότιμα, θα έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Καθώς, όμως, οι τοπικές αρχές βρίσκονται σε μια κατάσταση ανακατάταξης τα τελευταία χρόνια, φοβούνται παρά πολύ να μπουν σε αυτόν τον χώρο. Αλλά το να μετακινεί κανείς bits είναι το ίδιο πράγμα όπως να μετακινεί νερό, λύματα, αυτοκίνητα και ανθρώπους.

Π.Χ.: Και να έρθουμε και στο πολιτικό κομμάτι της ανάλυσής σας. Υποστηρίζεται ότι το διαδίκτυο είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες για ανάπτυξη της καινοτομίας στην ιστορία, και ότι οι δυνατότητες εκδημοκρατισμού αυξάνονται στα πλαίσια αυτά. Υπάρχει, όμως, σκεπτικισμός για την άποψη αυτή. Θα μπορούσατε να επεκταθείτε πάνω σε αυτό το ζήτημα;

Μ.Μ.: Δημοκρατία σημαίνει ότι ακούμε τις φωνές όλων. Δημοκρατία σημαίνει ότι υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότερα επίπεδα μεταξύ του πολίτη και του λήπτη αποφάσεων. Επομένως οποιαδήποτε πρωτοβουλία συμπιέζει τις ιεραρχικές δομές που υπάρχουν ως τώρα, είναι προφανές ότι μακροπρόθεσμα μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει. Βραχυπρόθεσμα, όμως, η πολυφωνία μπορεί να σημαίνει και κακοφωνία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να διατηρούμε τις παλαιότερες ιεραρχικές δομές.

Ίσως πρέπει να πάρουμε κάποια παραδείγματα από τον τρόπο με τον οποίο αναπτύχθηκε το διαδίκτυο, το οποίο δεν έγινε με κεντρικό σχεδιασμό. Θέσαμε κάποιους κανόνες λειτουργίας και εφόσον όλοι υπακούουν σε αυτούς τους κανόνες, το διαδίκτυο λειτουργεί αρμονικά. Αν, επομένως, επιχειρούσαμε μια αναλογία με τα ανθρώπινα δίκτυα, είναι σημαντικό να υπάρχουν συγκεκριμένοι, απλοί και βασικοί κανόνες προκειμένου να λειτουργήσουν. Δεν χρειάζεται να κανονίζουμε τα πάντα.

Βλέπουμε επίσης την διευρημένη σημασία της πόλης σε συνάρτηση με την φθίνουσα επιρροή των εθνικών κυβερνήσεων, καθώς ότι απομένει πρέπει να καθορίζεται σε τοπικό επίπεδο. Βλέπουμε μεγάλη ανησυχία γύρω από την παγκοσμιοποίηση που πηγάζει από το γεγονός ότι δεν έχουμε παγκόσμιους κανόνες, δεν έχουμε πρότυπα ποιότητας στις εργασιακές σχέσεις για παράδειγμα. Δεν έχουμε όλοι τους ίδιους κανόνες και αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Κάποιοι έχουν πιο δυνατή φωνή από τους άλλους. Χαράζοντας, επομένως, κάποιες πολύ χαλαρές αναλογίες, εκείνο που βλέπουμε είναι ότι τα συντάγματα, πρέπει να είναι πολύ απλά. Και ίσως εκεί εστιάζεται και η αποτυχία του περσινού Ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Είχαμε ένα σύνταγμα το οποίο επαναλάμβανε την λέξη τράπεζα τόσες πολλές φορές. Δεν ήταν σύνταγμα. Παράλληλα χρειάζεται πολύ περισσότερη εξουσία από το κέντρο προς τις περιφέρειες. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο τα δίκτυα μεγαλώνουν οργανικά και είναι δυνατόν να δουλέψουν.

Γεφυρώνοντας το ψηφιακό χάσμα

Π.Χ.: Οι τεχνο-σκεπτικιστές αναφέρονται πάντοτε στο ψηφιακό χάσμα για να αναδείξουν τις αρνητικές επιπτώσεις της τεχνολογίας στην δημοκρατία. Εσείς γιατί πιστεύετε ότι θα μπορούσε να γεφυρωθεί σε βάθος χρόνου;

Μ.Μ.: Δεν μου αρέσει ο όρος ψηφιακό χάσμα διότι δημιουργεί την εντύπωση ότι είναι ένα καινούργιο φαινόμενο ενώ στην πραγματικότητα έχει την ίδια προέλευση και τα ίδια χαρακτηριστικά με το αναπτυξιακό χάσμα. Τα εργαλεία της ψηφιακής εποχής είναι πολύ φτηνότερα και εύκολα να αποκτηθούν από τα εργαλεία οποιασδήποτε άλλης επανάστασης. Τα μέσα παραγωγής της βιομηχανικής επανάστασης ήταν ακριβά. Τα μέσα παραγωγής της καινούργιας ψηφιακής εποχής είναι πολύ φθηνότερα. Και επειδή εγώ έχω κουραστεί να ακούω βαθυστόχαστες αναλύσεις περί του ψηφιακού χάσματος δεν κάνω τίποτε άλλο παρά να προσπαθώ να αναδείξω πώς αυτό μπορεί να γεφυρωθεί εύκολα. Όταν μια ομάδα από δεκαπέντε ανθρώπους μπορεί να φτιάξει ένα laptop για 75$ και 3 Watt, έχω την εντύπωση ότι ο κόσμος μπορεί να ξεπεράσει το διανοητικό πρόβλημα που έχει περί του χάσματος και έτσι θα γεφυρωθούν πολύ πιο γρήγορα και οι τεχνολογικές ανισότητες. Αυτό θα βοηθήσει να γεφυρωθεί και το αναπτυξιακό χάσμα, διότι εκεί βρίσκεται το πρόβλημα.

Διαβάστε ακόμα

Ένα laptop για κάθε παιδί (στα Αγγλικά)

Ξυπνώντας σε μία επανάσταση των φορητών υπολογιστών (στα Αγγλικά)

Αφιέρωμα: πόλεις σε ροή, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: ανοικτές υποδομές , δημόσια αγαθά , μιχάλης μπλέτσας , ψηφιακή πόλη

0 σχόλια »

→ Αφιερώματα

Διάλογοι ←

→ Δράσεις

ετικέτες

Re-public στο

Μιχάλης Μπλέτσας – Η ψηφιακή πόλη

σχολίασε