→ Αφιερώματα

όλα τα αφιερώματα

Διάλογοι ←

όλοι οι διάλογοι

→ Δράσεις

όλες οι δράσεις

Re-public στο

Malek Khadhraoui – Το Ίντερνετ στον αγώνα κατά του καθεστώτος στην Τυνησία

Ο Malek Khadhraoui ήταν ένας από τους κύριους ομιλητές στη δημόσια εκδήλωση “Δικτυωμένες εξεγέρσεις” που οργανώθηκε στην Αθήνα από τα περιοδικά Re-public και Κοντέινερ. Δημοσιεύουμε την απομαγνητοφωνημένη παρουσίασή του, μαζί με το βίντεο της ομιλίας του που συμπεριλαμβάνει την διαδοχική ελληνική διερμηνεία.

---


Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για τις εμπειρίες μας στην Τυνησία, για το πώς τα social media και το Ίντερνετ μπορούν να συμβάλουν για να κάνουν τα πράγματα να αλλάξουν. Χρησιμοποιώ τη λέξη “συμβάλουν” επειδή το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν η επανάσταση παράγεται άμεσα μέσω Ίντερνετ ή αν το Facebook και το Ίντερνετ μπορούν να δημιουργήσουν μια επαναστατική κατάσταση. Θα ξεκινήσω λοιπόν μιλώντας για τη δουλειά μας στην ομάδα Nawaat, που είναι ένα συλλογικό μπλογκ το οποίο ξεκίνησε το 2004. Nawaat, στα Αραβικά, σημαίνει πυρήνας.


Η κατάσταση στην Τυνησία είναι ιδιαίτερη, καθώς η κυβέρνηση προώθησε από την αρχή το Ίντερνετ και προσπάθησε να το κάνει προσβάσιμο στο σύνολο του πληθυσμού. Την ίδια στιγμή όμως που εισήχθη το Ίντερνετ, το 1995, άρχισε και η λογοκρισία του. Όταν η κυβέρνηση εισήγαγε την τεχνολογία στην Τυνησία, έδωσε αρχικά πρόσβαση μόνο στα Πανεπιστήμια…χρειάστηκε να περάσουν όμως δυο χρόνια έως ότου η τεχνολογία αυτή τεθεί στη διάθεση όλων. Αυτό το χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε για να βρεθούν τρόποι ελέγχου, να εκπαιδευτεί η ηλεκτρονική αστυνομία στο πώς θα το ελέγχει και θα το διαχειρίζεται. Απ’ την αρχή η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το Ίντερνετ ως εργαλείο κρατικής προπαγάνδας, ως μέσο προώθησης της εικόνας της, και ως ζωντανή απόδειξη για το ότι προωθεί τις νέες τεχνολογίες και την θέτει στη διάθεση όλων. ταυτόχρονα, όμως, οι αρχές φοβόντουσαν κατά πόσο το Ίντερνετ θα μπορούσε να γίνει εργαλείο αντιπροπαγάνδας ή μέσο αυτο-οργάνωσης των πολιτών εναντίον του καθεστώτος.


Η λογοκρισία του Ίντερνετ ήταν, λοιπόν, συνυφασμένη με τη διάδοσή του στην Τυνησία, ενώ ο έλεγχος όλου του περιεχομένου ήταν μια από τις ιδιαιτερότητες του Δικτύου στην Τυνησία. Ιδρύθηκε μια κυβερνητική υπηρεσία, η ΑΤΙ, για να ελέγχει όλο τον όγκο μεταφοράς δεδομένων μέσα από το Ίντερνετ – όλες οι διαδικτυακές επικοινωνίες περνούσαν απ’ αυτή την κυβερνητική υπηρεσία. Οι χρήστες του Ίντερνετ στην Τυνησία προσπάθησαν απ’ την αρχή να σκεφτούν πώς μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτό το εργαλείο για να υποστηρίξουν την ελευθερία έκφρασης ή συνεταιρισμού και τους δημοκρατικούς τρόπους διακυβέρνησης. Για να παρακάμψουν τη λογοκρισία χρησιμοποίησαν καρικατούρες και σατιρικά μέσα έκφρασης, προκειμένου να στρέψουν την προπαγάνδα εναντίον του καθεστώτος. Βλέπουμε εδώ ένα σκίτσο ενός διάσημου σκιτσογράφου που λέγεται Ζ και μας διδάσκει πώς μπορεί να γίνει καρικατούρα ο πολυαγαπημένος μας δικτάτορας Μπεν Άλι. Απ’ την αρχή, η καρικατούρα ήταν ο μόνος τρόπος, ένας σατιρικός τρόπος για να κάνεις μπλόγκινγκ. Ήταν ο πιο σημαντικός τρόπος να πεις τι συμβαίνει στην Τυνησία.





Το Ίντερνετ έγινε επίσης ένα εργαλείο για την οργάνωση της νεολαίας, για να ξεκινήσουν εκστρατείες και να δείξουμε στον κόσμο τι συνέβαινε στην Τυνησία. Το καθεστώς κατάφερε, όμως, για πολύ μεγάλο διάστημα να διατηρήσει μια θετική εικόνα στα μάτια της Δύσης. Χώρες όπως η Γαλλία ή οι ΗΠΑ δεν ανησυχούσαν για την Τυνησία γιατί θεωρούσαν ότι η οικονομία μας ήταν σε καλή κατάσταση, ότι είμασταν μια από τις πιο προοδευτικές χώρες στην περιοχή σε ό,τι αφορά τη θέση των γυναικών, ενώ δεν τους απασχολούσε ιδιαίτερα η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λογοκρισία και τέτοιου είδους θέματα. Οι ακτιβιστές στην Τυνησία άρχισαν να στοχοποιούν αυτή την διεθνή εικόνα μέσα από εκστρατείες εναντίον του καθεστώτος και πολλές απ’ αυτές γίνονταν στο Ίντερνετ, επειδή ήταν ο μόνος τρόπος να διαμαρτυρηθεί κανείς αφού οι διαδηλώσεις στους δρόμους ήταν εντελώς απαγορευμένες και επομένως αδύνατον να οργανωθούν.


Τα επίσημα, παραδοσιακά ΜΜΕ στην Τυνησία ελέγχονταν επίσης πλήρως από το κράτος. Οι παράνομοι κυβερνοακτιβιστές χρησιμοποιούσαν το Ίντερνετ για να δημοσιοποιούν πληροφορίες για υποθέσεις διαφθοράς και για όλες τις καταχρήσεις που έκανε αυτό το καθεστώς. Ήταν λοιπόν ο μόνος τρόπος να πολεμήσει κανείς αυτή την προπαγάνδα. Γι’ αυτό το λόγο ξεκινήσαμε ένα εγχείρημα που λέγεται Tunileaks. Είναι ένα μπλογκ που δημοσιεύει όλες τις πληροφορίες για τις καταχρήσεις ή τις υποθέσεις διαφθοράς με τις οποίες σχετίζεται η οικογένεια του τέως προέδρου της χώρας. Πρόσφατα, όταν το Wikileaks δημοσίευσε στο Ίντερνετ τα τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας στην Τύνιδα, ανακαλύψαμε ότι όλες αυτές οι ιστορίες ήταν ήδη δημοσιευμένες από εμάς στο Tunileaks. Είδαμε πως ό,τι βρισκόταν στο Wikileaks αποτελούσε την επιβεβαίωση όλων αυτών που λέγαμε τα τελευταία 10 χρόνια. Υπάρχει ένα συγκεκριμένο τηλεγράφημα που λέγεται ʺΔιαφθορά στην Τυνησία: ό,τι είναι δικό σου είναι δικό μουʺ που είναι αντικείμενο διαρροής και ολόκληρη η ιστορία αυτού του τηλεγραφήματος ήταν στο μπλογκ μας και σε άλλα μπλογκ και δεν υπάρχει κάτι καινούργιο σ’αυτό. Το Ίντερνετ λοιπόν είναι πραγματικά ένας τρόπος για να έχει ο χρήστης ακριβή πληροφόρηση, κοντά στην πραγματικότητα. Ένα άλλο θέμα, που κυριαρχούσε στα τηλεγραφήματα ήταν τα χρηματικά ποσά που το καθεστώς έβγαζε απ’ την Τυνησία…Είχαμε ήδη δημοσιοποιήσει, από το 2008, ένα γράφημα που περιείχε πολύ λεπτομερείς πληροφορίες για το ίδιο ακριβώς θέμα. Το Ίντερνετ δεν είναι λοιπόν μόνο ένας χώρος όπου οι άνθρωποι μπορούν να μοιραστούν τις σκέψεις τους για το τι συμβαίνει, αλλά που παρέχει επίσης πολύ ακριβείς πληροφορίες τις οποίες οι άνθρωποι μπορούν να ανακαλύψουν.


Κατά τη διάρκεια των ταραχών και της εξέγερσης του λαού της Τυνησίας, το Ίντερνετ βρισκόταν στο επίκεντρο του αγώνα κατά του καθεστώτος. Όλες οι πιθανές τεχνολογικές πλατφόρμες χρησιμοποιήθηκαν, το Facebook, το Twitter, το Tor, κοκ. Ακόμη και μετά τις 14 Ιανουαρίου, 2011 το Ίντερνετ χρησιμοποιήθηκε για την αποτροπή της χειραγώγησης από την προπαγάνδα του καθεστώτος. Βλέπουμε παρακάτω, για παράδειγμα, τη φωτογραφία ανθρώπων που προσπαθούν να ληστέψουν τράπεζες και καταστήματα, αμέσως μετά την 14η Ιανουαρίου. Οι μπλόγκερς που ανέλυσαν αυτή τη φωτογραφία έδειξαν ότι τα κράνη των κλεφτών ήταν τα ίδια με εκείνα που φορούν οι αστυνομικοί. Βλέπουμε λοιπόν ότι αυτή αποκαλύφθηκε σαν μία περίπτωση χειραγώγησης από το καθεστώς, ήταν η αστυνομικοί που έκαναν τις ληστείες.





Προσπάθησα να δείξω, εδώ, ότι το Ίντερνετ στην Τυνησία [στην Αίγυπτο η κατάσταση ήταν κάπως διαφορετική], ήταν απ’ την αρχή ο μόνος δημόσιος χώρος όπου οι χρήστες μπορούσαν να οργανωθούν, να μοιραστούν πληροφορίες και να πολεμήσουν την προπαγάνδα του καθεστώτος. Στη διάρκεια της εξέγερσης, ήταν το μόνο μέσο για να ενημερώνονται οι χρήστες για το τι πραγματικά συνέβαινε και μετά τις 14 Ιανουαρίου βλέπουμε πως το Ίντερνετ παίζει ακόμη καίριο ρόλο σε ό,τι αφορά την οργάνωση συλλογικών δράσεων στους δρόμους. Το ερώτημα είναι “κατά πόσο το Ίντερνετ παρήγαγε αυτή την επαναστατική κατάσταση”. Η απάντησή μου είναι ότι το Ίντερνετ ήταν καίριο εργαλείο για την εξέγερση και τα γεγονότα στην Τυνησία, χωρίς όμως τη βούληση του πληθυσμού και τη αυξανόμενη συνειδητοποίηση της νεολαίας δεν πιστεύω ότι θα αρκούσε για τίποτα. Το Ίντερνετ από μόνο του δεν θα μπορούσε να κατεβάσει τον κόσμο στους δρόμους για να αντιμετωπίσει τη βαναυσότητα και τη βία της αστυνομίας. Επομένως, το Ίντερνετ είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο αλλά χωρίς πολιτική συνειδητοποίηση και πραγματική ανάγκη του πληθυσμού για αλλαγή μπορεί να είναι απλώς ένα μέσο ψυχαγωγίας. Σήμερα δεν μπορούμε να επιχειρήσουμε να αλλάξουμε μια κατάσταση ή μια χώρα χωρίς να χρησιμοιήσουμε το Ίντερνετ, αυτό όμως δεν αρκεί για να ξεκινήσουμε μια επανάσταση ή να κάνουμε τον κόσμο να εξεγερθεί ενάντια στις δικτατορίες. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που με ακούσατε.




Αφιέρωμα: δικτυωμένες εξεγέρσεις
Ετικέτες: facebook , Malek Khadhraoui , twitter , wikileaks , αραβικές εξεγέρσεις , νέα μέσα , τυνησία

0 σχόλια »

σχολίασε

όνομα *

email * (not published)

Website