Richard Stallman – Το κίνημα για το ελεύθερο λογισμικό

Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει τον τρόπο που παράγεται η αξία, υποστηρίζει ο Richard Stallman, γιατί η επιχείρηση ή ο εργαζόμενος μπορεί να βάλει το λογισμικό να κάνει αυτό που εκείνοι θέλουν. Το ελεύθερο λογισμικό προωθεί νέες μορφές καινοτομίας καλώντας όλους να συμμετάσχουν.

Μία συνέντευξη στον Θανάση Πρίφτη για το Re-public

Θανάσης Πρίφτης: Μπορείτε να εξηγήσετε τον κίνημα για ελεύθερο λογισμικό;

Richard Stallman: Θα ήταν καλύτερα να εξηγήσω πρώτα τι σημαίνει ελεύθερο λογισμικό. Ελεύθερο λογισμικό σημαίνει λογισμικό που σέβεται την ελευθερία του χρήστη. Υπάρχουν τέσσερις βασικές ελευθερίες που πρέπει να έχει ο χρήστης οποιουδήποτε λογισμικού:

Ελευθερία 0: η ελευθερία να λειτουργήσεις το πρόγραμμα όπως θέλεις.

Ελευθερία 1: η ελευθερία να μελετάς τον πηγαίο κώδικα του προγράμματος και ύστερα να τον αλλάζεις έτσι ώστε να κάνει αυτό που θέλεις.

Ελευθερία 2: η ελευθερία να μοιράζεις αντίγραφα του προγράμματος όταν το επιθυμείς.

Ελευθερία 3: η ελευθερία να μοιράζεις αντίγραφα των τροποποιημένων εκδοχών μας, όταν το επιθυμείς.

Η ελευθερία 2 είναι η ελευθερία να βοηθάς το γείτονά σου, η ελευθερία 3 είναι η ελευθερία να συμβάλεις στην κοινότητά σου. Και οι δυο περιλαμβάνουν την ιδιωτική διανομή και τη δημοσίευση- ό, τι από τα δυο επιθυμείς. Και οι δυο περιλαμβάνουν τη δωρεάν διανομή όπως και την πώληση αντιγράφων, ό, τι από τα δυο επιθυμείς.

Τι είναι λοιπόν ο ακτιβισμός για ελεύθερο λογισμικό; Είναι ο αγώνας για την καθιέρωση και τη διατήρηση αυτών των ελευθεριών. Είναι αγώνας, γιατί οι περισσότεροι χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν έχουν αυτές τις ελευθερίες. Τους τις πήραν στη δεκαετία του 1970, όταν ένα πολύ μικρό τμήμα της κοινωνίας έκανε χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή- όταν η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή έγινε ευρύτερα διαδεδομένη στη δεκαετία του 1990, αυτό που διαδόθηκε ήταν η χρήση της υποδούλωσης του χρήστη στο λογισμικό αποκλειστικής εκμετάλλευσης.

Αυτός που αναπτύσσει ένα πρόγραμμα αποκλειστικής εκμετάλλευσης διατηρεί την εξουσία του στους χρήστες, διατηρώντας τους διηρημένους και αβοήθητους. Είναι διηρημένοι επειδή τους απαγορεύεται να το μοιραστούν με οποιονδήποτε. Είναι αβοήθητοι επειδή δεν έχουν το πλάνο (τον πηγαίο κώδικα του προγράμματος), κι επομένως δεν έχουν τη δυνατότητα να το αλλάξουν. Αυτή η εξουσία δημιουργεί πολύ μεγάλες εταιρίες όπως οι Adobe, Apple και Microsoft, που χρησιμοποιούν την εξουσία τους για να την επεκτείνουν περισσότερο.

Θ.Π.: Γιατί πιστεύετε ότι ηθικά ζητήματα όπως η ελευθερία είναι πιο σημαντικά από τις τεχνολογικές εξελίξεις;

R.S.: Εάν η ηθική έχει κάποιο νόημα, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα έναντι της πρακτικής ευκολίας. Η μόνη άλλη επιλογή είναι η ανηθικότητα.

Θ.Π.: Τι είδους κοινότητα οραματίζεται το κίνημα για ελεύθερο λογισμικό;

R.S.: Η επιτυχία της εκστρατείας μας αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τους χρήστες λογισμικού ώστε να τους επιτρέπεται να συνεργάζονται σε μια κοινότητα για οποιονδήποτε νεωτερισμό.

Γνωρίζουμε σε ένα βαθμό από την εμπειρία μας πώς είναι αυτή η κοινότητα. Αποτελείται από πολλές ξεχωριστές υποεπιτροπές που λειτουργούν ξεχωριστά και ο καθένας μπορεί να επιλέξει σε ποιά να συμμετάσχει.

Ο Ελεύθερος Κόσμος δεν είναι παράδεισος- οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς στόχους και υπάρχουν διαμάχες. Έτσι είναι η ελευθερία- η εξάλειψη κάθε διαφωνίας συνεπάγεται δικτατορία.

Θ.Π.: Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε, εργαζόμαστε, καινοτομούμε και, κατά κάποιο τρόπο, ζούμε; Πώς;

R.S.: Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μαθαίνουν για το λογισμικό, καθιστώντας το, πρώτα απ’ όλα, δυνατό. Το τυπικό δυαδικό –μόνο αποκλειστικής εκμετάλλευσης πρόγραμμα δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να μάθουν πώς δουλεύει.

Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει λίγο, άμεσα, τον τρόπο με τον οποίον οι περισσότεροι χρήστες κάνουν τη δουλειά τους. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, αλλάζει τα πάντα, γιατί η επιχείρηση ή ο εργαζόμενος μπορεί να βάλει το λογισμικό να κάνει αυτό που εκείνοι θέλουν.

Το ελεύθερο λογισμικό προωθεί νέες μορφές καινοτομίας καλώντας όλους να συμμετάσχουν- αλλά, κατά την άποψή μου, η καινοτομία δεν αξίζει την έμφαση που η κοινωνία μας έχει την τάση να τις δίνει. Η ελευθερία είναι πιο σημαντική.

Το ελεύθερο λογισμικό αλλάζει τη ζωή μας με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές αποτρέποντας τους αξιοποιητές να ελέγχουν τον τρόπο που ζούμε. Ενώ το λογισμικό αποκλειστικής εκμετάλλευσης ελέγχεται από τον αξιοποιητή, το ελεύθερο λογισμικό αναπτύσσεται δημοκρατικά υπό τον έλεγχο των χρηστών.

Θ.Π.: Νομίζετε ότι η επέκταση των ελεύθερων ασύρματων δικτύων μπορεί να απελευθερώσει τα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας από τον έλεγχο που ασκούν οι αγορές και του κράτος;

R.S.: Νομίζω ότι ο όρος ‘έλεγχος που ασκούν οι αγορές’ είναι εν μέρει παραπλανητικός: οι αγορές ως τέτοιες δεν ελέγχουν τι μπορείς να κάνεις με το Ίντερνετ. Ο έλεγχος επιβάλλεται ξεχωριστά από τις κυβερνήσεις: με τη νομοθεσία για τη δυσφήμιση (άδικα περιοριστική στο Ηνωμένο Βασίλειο), το κοπυράιτ (υπερβολικά περιοριστικό παντού για την ψηφιακή εποχή), τις αξιώσεις για εποπτεία και την απεριόριστη λογοκρισία.

Τα ελεύθερα ασύρματα δίκτυα μπορούν να μειώσουν αυτό τον έλεγχο, αλλά όσο χρησιμοποιούνται μόνο για τοπική επικοινωνία δεν μπορούν να κάνουν σπουδαία πράγματα για να διευκολύνουν γενικά τη δημοσίευση οποιουδήποτε πράγματος.

Θ.Π.: Συμφωνείτε με την προώθηση και τη διάδοση του ελεύθερου λογισμικού και των ελεύθερων ασύρματων τοπικών δικτύων;

R.S.: Εάν εννοείτε δωρεάν τοπικά ασύρματα δίκτυα, φυσικά είμαι υπέρ αυτών- αυτό όμως δεν συνδέεται πολύ άμεσα με το ελεύθερο λογισμικό. Το είδος της ελευθερίας που μπορούν τα δωρεάν τοπικά δίκτυα να προσφέρουν είναι η ελευθερία από την κρατική εποπτεία- αυτό, όμως, δεν γίνεται αυτόματα.

Θ.Π.: Πώς αντιλαμβάνεστε μια κοινή πλατφόρμα ανάμεσα σε μια ευρύτερη πολιτική/κοινωνική κοινή περιουσία και τα κινήματα για ελεύθερο λογισμικό; Ποιοι θα ήταν οι κοινοί στόχοι και ποιες οι παγίδες;

R.S.: Το κίνημα για ελεύθερο λογισμικό θα μπορούσε να επεκταθεί φυσιολογικά σε ένα κίνημα υπέρ της ελευθερίας και άλλου είδους έργων. Θα έλεγα ότι όλα τα έργα που η κύρια κοινωνική χρήση τους είναι πρακτικής φύσης, πρέπει να είναι ελεύθερα. Αυτό περιλαμβάνει τα έργα αναφοράς και τα παιδαγωγικά, όπως επίσης τις μεθόδους και το λογισμικό.

Δεν το επεκτείνω σε όλα τα έργα- δεν πιστεύω πως όλα τα δοκίμια και όλα τα έργα τέχνης πρέπει να είναι ελεύθερα. Πρέπει όμως να είναι πιο ελεύθερα. Ο καθένας πρέπει να είναι ελεύθερος να διανέμει με μη εμπορικό τρόπο ακριβή αντίγραφα κάθε δημοσιευμένης εργασίας. Κι ο καθένας πρέπει να είναι ελεύθερος να συνδυάζει και να μεταβάλει μικρά κομμάτια άλλων έργων για να κάνει ένα νέο έργο τέχνης.

Το ελεύθερο λογισμικό αποτελεί παράδειγμα ωφέλιμης παγκοσμιοποίησης. Πολλά ελεύθερα προγράμματα έχουν αξιοποιητές και χρήστες ανά τον κόσμο.

Όταν οι άνθρωποι αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση, εννοούν συνήθως την παγκοσμιοποίηση της επιχειρηματικής εξουσίας. Η ειδική αποτελεσματική εξουσία των επιχειρήσεων αποτελεί προσβολή απέναντι στη δημοκρατία- η παγκοσμιοποίηση αυτής της αδικίας γεννά μια ακόμη μεγαλύτερη . Αλλά ελεύθερο λογισμικό είναι η ανθρώπινη γνώση και συνεργασία. Η παγκοσμιοποίηση αυτού του κοινωνικού αγαθού το καθιστά καλύτερο.

Διαβάστε ακόμα

Το GNU μανιφέστο (στα αγγλικά)

Η κοινότητα για το ελεύθερο λογισμικό: 20 χρόνια μετά (στα αγγλικά)

Αφιέρωμα: κοινά αγαθά, πρόσφατα άρθρα
Ετικέτες: richard stallman , ακτιβισμός , ηθική , λογισμικό

2 Σχόλια »

2 σχόλια

Ο/Η Anonymous :
December 1st, 2009 at 19:05
βασικα αν δεν υπηρχε ο stallman πρωτον δεν θα υπηρχε linux και δευτερον δεν θα υπηρχε δωρεαν linux και γενικοτερα ελευθερο λογισμικό.
Ο/Η Happy :
June 14th, 2010 at 17:07
ΤοΕλεύθερο Λογισμικό κάνει τους υπολογιστές προσιτούς σε περισσότερους χρήστες αφού μειώνει σημαντικά το συνολικό κόστος απόκτησης και χρήσης.

→ Αφιερώματα

Διάλογοι ←

→ Δράσεις

ετικέτες

Re-public στο

Richard Stallman – Το κίνημα για το ελεύθερο λογισμικό

2 σχόλια

σχολίασε