Αναζήτηση..
|
![]() |
|
Είναι στη φύση των σύγχρονων πόλεων να είναι πολλοί από τους πολίτες τους απρόθυμοι. Ακόμη και ανάμεσα σ’ αυτούς που έχουν φτάσει πρόσφατα, ένα σημαντικό ποσοστό μπορεί να μην έχει επιλέξει αυτό το μέρος για να ζήσει, και ακόμη περισσότερο μπορεί να νιώθουν ότι δεν έχουν πολλά κοινά με τους ανθρώπους ανάμεσα στους οποίους έχουν βρεθεί να ζουν. Ενώ οι αρχές ίσως να προσπαθούν να στηρίξουν μια αίσθηση «κοινότητας» (και μ’ αυτήν την υπακοή του πολίτη), αυτές είναι με πολλές έννοιες πολύ περιστασιακές κοινότητες, αν τελικά βιώνονται σαν κοινότητες.
Το κείμενο θα προσπαθήσει να ακολουθήσει διαδρομές, στάσεις, πορείες, ετερογενείς συχνότητες κινήσεων, διάκενα, συναντήσεις που έγιναν και που δεν έγιναν με σκηνικό την πλατεία της Νέας Σμύρνης. Κύριοι φορείς αυτών των κινήσεων είναι οι μετανάστες-μικροπωλητές που δραστηριοποιούνται μόνιμα πλέον στην πλατεία και τα άτομα κι οι ομάδες που συμμετείχαν στην εφήμερη κατάληψης ενός δημόσιου κτιρίου, του Γαλαξία.
Κλιματική αλλαγή, τέλος του φθηνού πετρελαίου, επισιτιστική κρίση, πολιτικοί που δεν νοιάζονται ή δεν ακούν, εκλογές που δεν αλλάζουν τίποτα, τραπεζίτες που παίρνουν μπόνους και τρέχουν, δουλειές στον τομέα των υπηρεσιών που εξαφανίζονται ως δια μαγείας, συμβούλια που πουλούν τα οικογενειακά ασημικά και φλερτάρουν με τον ιδιωτικό τομέα, μεταπράτες που τεμαχίζουν τους εμπορικούς δρόμους μας μετατρέποντάς τους σε πόλεις φαντάσματα. Η λίστα των δεινών που οι βρετανικές πόλεις αντιμετωπίζουν ή θα αντιμετωπίσουν τις επόμενες δεκαετίες, μοιάζει πολύ ανησυχητική. Με όλες αυτές τις προκλήσεις, πώς θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε πόλεις για τις οποίες θα είμαστε περήφανοι, που θα επιτρέπουν στους ανθρώπους να ανθίσουν και να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, που θα είναι ανοιχτοί και δημιουργικοί χώροι για όλους μας; Ποιος έχει τις ιδέες, τις ικανότητες και το πάθος για να μας βγάλει από αυτό το χάος; Χρειαζόμαστε ένα Σχέδιο Β!
Η καινοτομία της επερχόμενης πολιτικής είναι ότι δεν θα ενσωματώνει την πάλη για την κατάκτηση…του Κράτους, αλλά την πάλη μεταξύ του Κράτους και του μη-Κράτους (η ανθρωπότητα), μία ανυπέρβλητη διάζευξη ανάμεσα στην οποιαδήποτε μοναδικότητα και την οργάνωση του Κράτους.
– Giorgio Agamben, The Coming Community
Οι Φιλιππίνες κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου και τη δικτατορία του Μάρκος αποτελούσαν παράδειγμα χώρου κυριαρχούμενου από το κράτος. Οι δρόμοι και οι πλατείες της Μανίλα και άλλες συνδεδεμένες μητροπολιτικές πόλεις ήταν «κλεισμένες, αποστειρωμένες και εκκενωμένες» καθώς πριν τη κήρυξη του στρατιωτικού νόμου το 1972 ήταν οι τόποι όπου λάμβαναν χώρα οι πολιτικές συγκεντρώσεις της αντιπολίτευσης∙ αρένες για φοιτητές κι εργάτες που μάχονταν εναντίον των όπλων, των γκλομπ και των αντλιών της Metropol (μητροπολιτική αστυνομία) με πέτρες, σφιγμένες γροθιές και την οργή τους∙ μέρη για ένα πλήθος χρήσεων που ένας λαός – που πάλευε να επιβιώσει οικονομικά, να διεκδικήσει τη νομιμότητα του κράτους, ή απλά συναναστρεφόταν ειρηνικά/ νόμιμα ή – φανταζόταν και ζούσε την καθημερινότητα.
Η εμφάνιση μιας Σκηνούπολης στο κέντρο του Έντμοντον το καλοκαίρι του 2007 ήταν χαρακτηριστική της συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης για τη χρήση του αστικού δημόσιου χώρου. Πολλοί χρήστες διεκδικούν την πόλη και ο αστικός δημόσιος χώρος είναι προϊόν συγκρούσεων για το ποιος έχει δικαιώματα σε αυτόν (Mitchell 1995). Ο δημόσιος χώρος παίζει σημαντικό ιδεολογικό ρόλο στις δημοκρατικές κοινωνίες. Καίρια για την αντίληψή μας για τα πολιτικά δικαιώματα και τη δημοκρατία είναι η διάκριση ανάμεσα στη ʺδημόσιαʺ και την ʺ ιδιωτικήʺ σφαίρα, με τη δημόσια σφαίρα να θεωρείται ο χώρος των ʺκοινώνʺ (commons) και την ιδιωτική να γίνεται αντιληπτή ως χώρος ελευθερίας από την κρατική ή κοινωνική εισβολή. Μολονότι η δημόσια σφαίρα δεν είναι άμεσα συνώνυμη με το δημόσιο χώρο, υπάρχει μεταξύ τους μια ισχυρή σχέση: η δημόσια σφαίρα είναι η φυσική τοποθεσία όπου οι πολίτες μπορούν να συγκεντρωθούν και να προκύψει πολιτική. Κατά συνέπεια, η πρόσβαση στο δημόσιο χώρο είναι καίρια, προκειμένου να διασφαλιστεί η πολιτική ολοκλήρωση στη δημόσια σφαίρα.
Το Re-public απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής για το αφιέρωμα με θέμα “Πόλεις σε Αναβρασμό“. “Οι πόλεις έχουν σημασία από πολιτικής άποψης όχι μόνο ως τόποι άσκησης της πολιτικής, αλλά και ως συνιστώσες της”,[1] διατηρώντας ιδιαίτερο ρόλο στον μετασχηματισμό της έννοιας του πολιτικού. Συνιστούν τον φορέα και το σκηνικό της πολιτικής διαμάχης, τον χώρο στον οποίο οι επιμέρους πολιτικές τοπογραφίες επαναπροσδιορίζονται, Εκεί οι επίσημοι θεσμοί και τα εξωθεσμικά κινήματα αναπτύσσουν την πολιτική τους ατζέντα με στόχο συχνά την απελευθέρωση και ενεργοποίηση συναισθημάτων όπως ο εμπαιγμός, ο θυμός, η απάθεια και η αδιαφορία. Σε αυτό το πλαίσιο, η αστική αναταραχή γίνεται ταυτόχρονα αντιληπτή ως απειλή αλλά και ως ευκαιρία ενώ η κληρονομιά της δαιμονοποιείται και μυθοποιείται εξίσου.